یک گشت و گذار خیس!
تجربه خاطره‌انگیز سفر به مناطق طبیعی دارای چشمه‌های قابل استفاده می‌تواند فرصت مناسبی برای برقراری ارتباط با فرهنگ‌های بومی و همچنین تمدد اعصاب در آب‌های شفابخش و سودمند این چشمه‌ساران و زدودن خستگی و غبار راه از تن و بدن خسته مسافران باشد.
اگرچه امروزه بسیاری از هتل‌های مدرن و پنج ستاره دنیا برای جلب رضایت مشتریان خود، سرویس‌هایی عجیب و غریب مانند شست‌وشوی پای مسافران با آب چشمه‌های طبیعی ارائه می‌دهند كه در آن بنا به درخواست مسافر، پاهای او با آب معدنی و گرم منتقل شده از یكی از چشمه‌های آب معدنی به همراه عطر و گل شسته می‌شود، ولی این خدمات به هیچ عنوان نمی‌تواند جایگزین مزایای طبیعی آب چشمه‌ها در خود منطقه شود كه گذشته از استفاده از زیبایی منطقه، در پرداخت هزینه اضافه برای سرویس‌های این چنینی در هتل‌ها نیز صرفه‌جویی می‌شود.
عموما چشمه‌هایی كه خاصیت شفابخش و درمانی به صورت استحمام را دارند شامل چشمه‌های آبگرم می‌شوند. چشمه‌های آبگرم به دو نوع تقسیم می‌شوند. نوع نخست چشمه‌های آبگرمی كه منابع آب زیرزمینی هستند و بر اثر فشار و فعل و انفعالات گدازه‌های مذاب لایه‌های زیرین زمین درجه حرارت بالایی پیدا می‌كنند و در حالت عادی به اندازه‌ای این حرارت زیاد است كه برخورد آن با پوست انسان می‌تواند آسیب‌رسان باشد ولی خوشبختانه این آب‌های گرم شده در طول مسیری كه از اعماق زمین تا سطح آن طی می‌كنند، با آب‌های زیرزمینی دیگر مخلوط شده و دمای آنها تعدیل می‌شود و درنهایت هنگام خروج با گرمایی قابل تحمل و مناسب به سطح زمین می‌رسد.
نوع دیگر این چشمه‌ها، از بخار خمیره سنگ‌های سوزان درون پوسته زمین به وجود می‌آیند. در سراسر دنیا چشمه‌های آب گرم بیشتر در نزدیكی كوه‌های مراكز آتشفشانی قرار دارند. این چشمه‌ها در طبیعت بوده و مالك شخصی ندارند ولی در برخی موارد ممكن است به دلیل ایجاد خدمات رفاهی در اطراف آن از مراجعه‌كنندگان ورودیه دریافت شود. البته در اینجا باید به یك نكته بسیار مهم اشاره كرد كه چشمه‌های آبگرم با چشمه‌های آب معدنی فرق دارد ولی امكان دارد كه چشمه آب معدنی، سرد یا گرم باشد.
این چشمه‌ها می‌توانند جاذبه گردشگری مناسبی برای مناطقی باشد كه به طور طبیعی گردشگران كمتر به آن سفر می‌كنند ولی با ارائه امكانات و تبلیغات مناسب می‌توان از این اماكن به عنوان مقصد گردشگران مختلفی استفاده كرد كه با انگیزه‌های متفاوتی ازجمله درمان، تمدد اعصاب و... به آنها مراجعه می‌كنند.
در سطح دنیا نمونه‌های بسیاری از این قبیل وجود دارد كه شاید بتوان بهترین مورد مشابه آن را در ایران، سرعین اردبیل دانست كه بدون اغراق بیش از نیمی از گردشگرانی كه به این منطقه سفر می‌كنند، هدفشان مراجعه به حمام‌های چشمه آبگرم سرعین است. خدماتی كه در مراكز درمانی چشمه‌های آبگرم ارائه می‌شود، بسیار متنوع و گسترده و وابسته به موقعیت چشمه و امكانات تعبیه شده در آن است.
عموما در چشمه‌های آبگرم ساده‌ترین و ابتدایی‌ترین امكانات ارائه شده، حمام‌های اختصاصی جهت شست‌وشو و زدودن لایه‌های مرده پوست با آبگرم است. در كنار این حمام‌ها امكاناتی از قبیل ماساژ و استفاده از گیاهان دارویی برای درمان بیماری‌های مختلفی ازجمله عوارض و ضایعات پوستی و... نیز می‌تواند به گردشگران ارائه شود.
موضوع درمان بخشی و فواید پزشكی موجود در آب‌های معدنی و چشمه‌های آب گرم مربوط به دوران امروز نیست و اگرچه پزشكی مدرن آن را كاملا تایید كرده است ولی در روزگار گذشته نیز حكما و طبیبان به خاصیت درمانی چشمه‌های آبگرم اشاره كرده‌اند كه از مشهورترین آنها می‌توان بقراط و ابن‌سینا را نام برد.
در اغلب چشمه‌های معدنی و گرم، گازهای زیادی مانند ئیدروژن سولفوره، دی‌اكسیدكربن و مواد رادیواكتیو وجود دارد. در بخش‌های مختلف ایران، چشمه‌های آبگرم متعددی وجود دارد كه در این میان، استان اردبیل دارای بیشترین آنهاست و استان‌های مازندران، گیلان و هرمزگان نیز از این حیث در رتبه‌های بعدی قرار می‌گیرند.
بخش گردشگری تبیان
برگرفته از چمدان
