قیمت غذای روح هم متورم شده

ماجرای گرانی کتاب هم مسئله ای است که نباید کمتر از گرانی بقیه اقلام خوراکی و غیر خوراکی به آن پرداخت، زیرا اگر مرغ و گوشت و... غذای جسم هستند کتاب هم ناسلامتی غذای روح است اما این روزها روح بیچاره به سختی می تواند غذایی با کیفیت خوب و قیمت مناسب برای خودش پیدا کند.

هنگامی که از ناشران که نقش تولید کنندگی را در عرصه ارائه کتب بر عهده دارند درباره علت گرانی ها می پرسیم مهمترین دلیل را گرانی کاغذ عنوان می کنند البته در کنار گرانی کاغذ نباید از گران شدن تمام اقلام و نیروی انسانی هم غافل شد زیرا تمام اینها ارزش افزوده و به تبع قیمت نهایی را بالا می برد.

پس قبل از صحبت درباره علت گران شدن کتاب باید درباره علت گرانی کاغذ تحقیق کرد گرانی که انگار تصمیم ندارد متوقف شود، افزایش قیمت کاغذ در چند ماه گذشته در حالی ناشران و مطبوعات را تحت فشار قرار داده که به گفته وزیر صنعت، معدن و تجارت، مشکل بازار کاغذ با راه‌اندازی دو کارخانه جدید و تسهیل واردات آن به زودی حل می‌شود.

به گفته غضنفری، کارخانه‌های کاغذسازی برای ورود مواد اولیه با مشکل مواجهند که دلیل آن نیز برخی پیچیدگی‌های مربوط به نرخ ارز است که با بانک مرکزی توافق شده واردات این مواد در گروه ارز مرجع قرار گیرد.

البته افزایش قیمت کاغذ در بازار موضوع تازه‌ای نیست، اما در چند هفته گذشته نامه‌نگاری تعداد زیادی از ناشران و فعالان مطبوعات باعث شد تا بار دیگر توجه همه به سمت وضعیت بازار کاغذ معطوف شود. با توجه به این‌که کاغذ ماده اولیه اصلی کار ناشران و فعالان مطبوعات است، هرگونه نوسان در بازار آن به شدت فعالیتهای آنها را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

رئیس موسسه پژوهشی میراث مکتوب با اشاره به این‌که اگر گرانی کاغذ مهار نشود، صنعت نشر آسیب می‌بیند، گفته که با ادامه افزایش قیمت کاغذ تیراژ کتابهایی که قرار است چاپ شوند نیز کم می‌شود.

به گفته اکبر ایرانی، گرانی کاغذ باعث می‌شود قدرت خرید مخاطب کاهش یافته و مردم سراغ کتابهای زیراکسی، دیجیتالی و اینترنتی بروند و با عالم کتاب و کتابخوانی فاصله گیرند.

اما ابراز نگرانی درباره وضعیت بازار کاغذ تنها مربوط به ناشران و مطبوعات نبوده و حتی مسئولان دولتی هم از وضعیت به وجود آمده انتقاد کرده‌اند.

در همین زمینه محمد حسینی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، با اشاره به وضعیت نابه‌سامان بازار کاغذ تاکید کرده که دولت با تشکیل جلساتی برای حل مشکل گرانی کاغذ چاره‌اندیشی کرده و قرار است برای واردات این محصول، ارز مرجع اختصاص یابد. از سوی دیگر بهمن دری، معاون امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، نیز وعده حل مشکل بازار کاغذ تا شش ماه آینده را داده است.

او در ادامه‌ی صحبت‌های خود گفت: پس از صحبت‌های مقام معظم رهبری، دولت بلافاصله با تشكیل جلسات متعدد، كارگروه‌هایی را تعریف كرد تا در آن كارگروه‌ها، اقلامی در نظر گرفته شود. یكی از این اقلام هم كاغذ بود كه قرار شد ارز مرجع به این بخش هم تعلق بگیرد تا بدین ترتیب مشكل بالا رفتن قیمت كاغذ برطرف شود.

حسینی اظهار كرد:‌ البته ممكن است این مسأله در روند اداری واردكنندگان با كمی تأخیر مواجه شود؛ اما در نهایت این تصمیمات تأثیرگذار خواهد بود.

وزیر ارشاد حمایت از كارخانه‌های تولید كاغذ را از دیگر اقدام‌های دولت برای كنترل قیمت كاغذ دانست.

او همچنین درباره‌ی وضعیت مالیاتی كتاب‌فروشان عنوان كرد: در ارتباط با بحث معافیت مالیاتی كتاب‌فروشان، رییس‌جمهوری ابلاغیه‌ای را به وزارت ارشاد و اقتصاد ارسال كرده است كه براساس آن لازم است از این پس، این موضوع در نظام‌های مالیاتی هم مورد توجه قرار بگیرد تا معافیت مالیات كتاب‌فروشان به طور قطعی اجرایی شود و آن‌ها از پرداخت مالیات معاف شوند.

به گفته مدیران کارخانه‌های کاغذسازی، خمیر کاغذ به‌ عنوان ماده اولیه تولید کاغذ که تنها از طریق واردات تامین می‌شود با افزایش قیمت مواجه بوده که این امر تاثیر چشمگیری بر افزایش قیمت تمام‌شده کاغذ داشته است.

براساس آمارهای سندیکای تولیدکنندگان کاغذ و مقوای ایران سالانه 5/1 تا دو میلیون تن کاغذ در کشور مصرف می‌شود. حدود 75 کارخانه با ظرفیت تولید 750 هزار تن کاغذ در کشور ایجاد شده که فقط 500 هزار تن آن فعال است و سالانه یک میلیون تن کاغذ نیز وارد کشور می‌شود.

وزارت صنعت، معدن و تجارت بعد از اجرای فاز نخست قانون هدفمندی یارانه‌ها، با افزایش قیمت کاغذ روزنامه در دو مرحله و در مجموع به میزان 17 درصد موافقت کرده بود.

اهمیت قیمت کتاب و کاغذ زمانی بیشتر مشخص می شود که به یاد صحبت های رهبرمعظم انقلاب در نمایشگاه کتاب امسال بیفتیم، رهبر انقلاب اسلامی، برطرف كردن برخی موانع تولید و نشر كتاب را یادآور شدند و تأكید كردند: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، باید با كمك دولت، این موانع به ویژه موضوع گرانی كاغذ را برطرف كند.

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای تولید كاغذ در كشور را از جمله تولیدات امتداددار خواندند و خاطرنشان كردند: مهمترین تولید ملی، تولید امتداددار است و با برطرف شدن مشكلات كارخانه‌های كاغذ، قطعاً راه برای كتاب‌خوانی بیشتر و ارزان شدن قیمت كتاب، باز می‌شود.

زهرا یزدی نژاد،نویسنده و مدیر انتشارات خورشید باران گفت:"گران شدن قیمت كاغذ و افزایش قیمت آن نسبت به تورم در كشور،علت اصلی گرانی كتاب در ایران است. قطع شدن یارانه‌ی خرید كاغذ را یكی  دیگر از دلایل افزایش قیمت كتاب دانست و در این رابطه افزود:اگرچه حذف یارانه كاغذ مانع ادامه كار سوء استفاده گران شد؛اما بسیاری از ناشران به خصوص ناشران خصوصی دچار ضرر و مجبور به تعطیل كردن موسسات انتشاراتی خود شدند".

مدیر موسسه انتشاراتی خورشید باران در مورد راهكارهای تنظیم بازار آشفته كتاب گفت:دولت از یك سو و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و همه مسئولان مربوطه از طرفی دیگر باید بخشی از هزینه های مربوط به چاپ و انتشار كتاب را متقبل شوند؛زیرا توجه به حوزه های كتاب و كتابخوانی توجه به پیشرفت علمی و فرهنگی كشور بوده و هیچ ضرر و زیانی برای اشخاص و یا نهادهای مختلف ندارد.

با شنیدن این سخنان توجه مسئولان به قیمت کتاب ضروری به نظر می رسد این توجه هنگامی جنبه حیاتی پیدا می کند که بدانیم سرانه مطالعه در کشورمان بسیار پایینتر از متوسط جهانی است و مسئولان فرهنگی نه تنها موظفند فکری به حال قیمت ها بکنند بلکه باید سیاست های تشویقی کتاب خانی مانند گسترش کتابخانه ها و اعطای عضویت رایگان جوانان را نیز در پیش بگیرد نه اینکه با بی توجهی به قیمت ها همان دسته از کسانی که به خرید و خواندن کتاب ها میل دارند هم مایوس شوند.

در واقع موسسات،‌نهادها و مسئولان حوزه های گوناگون فرهنگی باید با یكدیگر هماهنگ شده و مطابق با ضروریات و نیازهای فرهنگی جامعه تصمیمات لازم را در خصوص كاهش قیمت كتاب و پر رونق كردن بازار كتاب بگیرند و در این بین نظرات ناشران پرتجربه می‌تواند در تصمیم گیری ها راهگشا باشد.