غم‌انگیزترین فاجعه فرهنگی معاصر

دنیای پاک و صادقانه کودکی وقتی به انهدام کامل می رسد که از دوران کودکی، خردسالی و حتی نوجوانی، موجودی می سازد با خواسته ها و آرزوهای بزرگسالان که برای او ذهنیتی می سازد که بیشتر به رویای جهان بزرگسالان شباهت دارد. به نظر شما انسانی که از دوران طفولیت و شیرخوارگی با یک جهش بلند به دنیای بزرگسالان قدم می گذارد، با چه وضعیتی مواجه خواهد بود؟ اصولا چه چیزی موجب می شود که چنین شرایطی برای دنیای کودکانه ایجاد شود؟

آنچه مشخص است اینکه پاسخ به این سوال این است که تلویزیون به عنوان ابزار زندگی مدرن، وسیله ای موثر و جهت دهنده است که دنیای کودکانه را به سمت افول کشانده است.

واژه "افول طفولیت" هم واژه ای است که برای ترسیم این وضعیت  وضع شده است. این اصطلاح توسط نظریه پرداز مشهور،"نیل پستمن" مطرح شده است. این نظریه به اضافه سایر مباحثی که در این رابطه مطرح شده اند، به نوعی قصد دارند تا موجب شوند که نسبت به این اتفاق ناگوار و جلوگیری از زوال دوران کودکی، اقداماتی صورت گیرد.

در حال حاضر تحلیل ها و امارهای علمی در حوزه روان شناسی و جامعه شناسی، نشان می دهند که وسایل ارتباطی الکترونیکی، دارای قدرت فوق العاده ای هستند و حضور نافذ و تاثثرگذاری در این وضعیت دارند. نکته قابل توجه این است که در حال حاضر، بی اعتنایی و عدم توجهی علیه آزادی و سلامت جسم و روان کودک، صورت گرفته است. گویا تجارت و کسب سودهای کلان اقتصادی از هر چیزی مهمتر است.

به نظر می رسد که غم انگیزترین فاجعه فرهنگی دوران معاصر، در حال حاضر، تحت سلطه امواج تلویزیونی و رادیویی قرار دارد و این اتفاق وقتی در رابطه با کودکان باشد، تلخ تر به نظر می رسد.

تلویزیون و بعد از آن بازیهای رایانه ای، تکنیکهایی خلق کرده اند که برای کودکان زیان بار هستند. تکنولوژیهایی که روح لطیف و جسم شاداب کودک را در دست می گیرند و به همان سمت و سویی که می خواهند، با خود می برند.

فضای ارتباطاتی امروز به گونه ای است که انگار، راه های رشد و تعالی کودکان را تا حد زیادی مسدود کرده است و کودکان، افکار،روح و دل پاک و بی آلایش خود را در برابر یک جعبه جادویی تسلیم کرده اند و در اغلب موارد، والدین در روند اعتیاد و علاقه کودکان به تلویزیون، نقش موثری دارند. این موضوعی ملموس و محسوس برای تمامی افرادی است که زندگی در عصر مدرنیته را تجربه می کنند. کافیست اندکی به کودکان اطراف خود نگاه کنید. بچه هایی که اکثر آنها، ساکن آپارتمانهای کوچکی هستند که امکان تحرک و فعالیت چندانی در آن ندارند. کودکانی که تلویزیون، یار همیشگی آنهاست.

چرا که مادران آنها یا شاغل هستند و اگر هم شاغل نباشند، فرصت گذران وقت با کودکشان را ندارند و به همین خاطر ترجیح می دهند تا از انواع وسایل الکترونیکی استفاده کنند تا سر و صدای کودک را کمتر کنند. کودکانی که از امکاناتی همچون تلویزیون و دستگاه پخش شخصی، برخوردارند. به این ترتیب با بچه هایی مواجه هستیم که با تلویزیون، لوح های فشرده کارتونی و بازهای رایانه ای بزرگ می شوند و لحظات کودکی شان با این وسایل و عناصر مربوط به آنها، سپری می شود.

دنیای پیچیده ارتباطات از چنان قدرتی برخوردار است که می تواند تمامی جهان را تحت سیطره خویش داشته باشد و مردم جهان را هر روز با وسیله تازه ای سرگرم سازد. وسایلی که موجب شده اند تا بخش انبوهی از سرمایه جهانیان، روانه جیب سرمایه داران معدودی شوند که امروز برای تمامی اهداف خود، برنامه ریزی مشخصی دارند و برنامه های خود را به شکلی زیرکانه به دنیا، دیکته می کنند. آنچه مهم است اینکه مراقب کودکانمان باشیم و اجازه ندهیم تا دوران زیبای کودکی آنها، با چیزهایی سپری شود که همه ما در بزرگسالی، تجربه مواجهه با انها را داشته ایم.

به یاد داشته باشید که دوران کودکی تنها یک بار اتفاق می افتد و بازگشت به کودکی و تجربه زندگی کودکانه، تکرار پذیر نیست. باور کنید که می توان در همین اوضاع و احوال، فضایی مناسب و مطلوب برای رشد و تعالی کودکان ایجاد کرد. نباید با دستانی بسته، تسلیم پیچیدگی تکنولوژی های ارتباطی شد.