ابراز دوستى به حضرت مهدى علیه السلام وظیفهاى در عصر غیبت
«ابراز ارادت» به ساحت قدسى حضرت مهدى علیهالسلام، از مهمترین وظایفى است كه منتظران آن امام عزیز در عصرغیبت دارند. این مهم مفهومى است كه مىتواند مصادیق مختلفى داشته باشد مانند دادن صدقه به قصد سلامتى آن امام همام، هدیه كردن ثواب اعمال واجب یا مستحب به آن حضرت و مواردى از این قبیل.
تردیدى نیست كه این ابراز ارادت، گذرگاهى جهت ازدیاد معرفت و محبت نسبت به آن عزیز غایب از نظر است و معرفت و محبت، معبرى است تا به آن امام بزرگوار تقرب بیشترى حاصل كنیم . این نوشتار را به دو مصداق موضوع یاد شده اختصاص دادهایم:
اول:
دادن صدقه به قصد سلامتى امام عصرعلیهالسلام، از جمله تكالیفى است كه منتظران آن امام بزرگوار در عصرغیبت بر عهده دارند. بدون شك آن حضرت بىنیاز از آن است كه منتظران، براى سلامتىاش صدقه بدهند، ولى همان طور كه گفته شد، ابراز ارادت به آن بزرگوار و اعلام تبعیت از آن حضرت نشانهها و علائمى دارد كه از آن جمله مىتوان علاقه به سلامتى حضرتش را عنوان نمود. و این كار- همان طور كه در زندگى شخصى خودمان با دادن صدقه تامین مىشود – نسبت به آن امام بزرگوار هم سارى و جارى است. مضافاً این كه بنا به روایتى از رسول مكرم اسلام؛ هیچ بندهاى ایمان نیاورد مگر آن كه من نزد او از خودش محبوبتر باشم، و خاندانم از خاندانش نزد او محبوبتر باشند و عترت من نزد او از عترت خودش محبوبتر باشند و ذات من از ذات خودش نزد او محبوبتر باشد. (1)با این حساب، اگر براى سلامتى خود، یا خانواده خودمان صدقه مىدهیم، این كار براى كسى كه از ما و خاندانمان عزیزتر است اولى مىباشد؛ و چه كسى در این خصوص عزیزتر و شایسته تر از حضرت مهدى علیهالسلام؟ بر همین اساس است كه مرحوم «سید بن طاووس» به فرزندش چنین سفارش مىكند:
«... پس در پیروى و وفادارى ... نسبت به آن حضرت به گونهاى باش كه خداوند و رسول او و پدران آن حضرت و خود او از تو مىخواهند و حوائج آن بزرگوار را بر خواستههاى خود مقدم بدار؛ آن هنگام كه نمازهاى حاجت را به جاى مىآورى، صدقه دادن از سوى آن جناب را پیش از صدقه دادن از سوى خودت و عزیزانت قرار بده ...» (2)
چه نیكوست منتظران امام عصرعلیهالسلام، روزانه به قصد سلامتى آن امام همام مبلغى به نیازمندان صدقه بدهند.
بدیهى است آن حضرت را به این صدقات نیازى نیست، ولى همان طور كه گفته شد این كار ابراز ارادت به ساحت قدسى آن امام شریف و گذرگاهى است تا كسب محبت و تقرب به آن بزرگوار حاصل آید. مضافاً این كه برحسب روایات متعدد، اعمال ما هر از چند گاه خدمت حضرتش عرضه مىشود و چون آن بزرگوار، این مقدار وفادارى را از ناحیه منتظرانش مشاهده كنند، خرسند مىگردند و كدام توفیق براى منتظران از این بالاتر كه لبخند رضایت و خرسندى بر لبان امام خود - كه جان عالمیان فدایش باد - بنشانند؟ و اگر ما عملا خواستار سلامتى حضرتش باشیم و در این راه از بذل مال دریغ نكنیم، آیا آن منبع فیض، سلامتى ما را از خداوند نخواهد خواست؟
دوم:
هدیه دادن ثواب اعمال مستحب به آن امام شریف از دیگر مصادیق ابراز ارادت به آن حضرت است. در زندگى روزمره هدیه و چشم روشنى گذرگاهى براى اعلام دوستى و نیز رفع كدورتها است. روایات فراوانى از پیامبراكرم صلىالله علیه و آله، در این خصوص وارد شده است. به دو روایت بسنده مىكنیم:- به یكدیگر هدیه بدهید تا رشته محبتتان استوار شود؛ زیرا هدیه محبت را بیفزاید و كینه و كدورت را از میان ببرد. (3)همچنین آن بزرگوار فرمود:
- هیچ كس نباید هدیه برادرش را رد كند، اگر توانست آن را عوض دهد. (4)
هدیه كردن ثواب و پاداش اعمال پسندیده به امام عصرعلیهالسلام، از زیباترین و مستقیم ترین راه هایى است كه بیانگر ابراز محبت و وفادارى به آن حضرت است و همان طور كه در بحث صدقه به قصد سلامتى آن امام همام گفته شد؛ آن بزرگوار را به این هدایا نیازى نیست، بلكه ما به ابراز مودت و دوستى نسبت به آن حضرت نیازمندیم و براى رسیدن به این مطلوب، كدام راه مستقیمتر از هدیه كردن پاداش اعمال نیكو به آن امام عزیز؟
مرحوم «صدرالاسلام همدانى» در كتاب «تكالیف الانام فى غیبة الامام» یا «پیوند معنوى با ساحت قدس مهدوى» مىنویسد:
از جمله تكالیف بندگان در عصر غیبت امام عصرعلیهالسلام، هدیه كردن ثواب طاعات و عبادات اعم از واجب و مستحب به آن حضرت و پدران بزرگوار ایشان است؛ زیرا این كار باعث قبولى عبادات و ازدیاد طاعات زیاد بنده خواهد شد.
و در ادامه و به نقل از « سید بن طاووس» روایتى را چنین مىآورد:
كسى كه ثواب نماز خود را - چه واجب و چه مستحب - براى رسول خدا صلىالله علیه و آله، امیرمؤمنان و اوصیاى گرامى او قرار بدهد، خداوند ثواب نمازش را چند برابر مىكند ... و پیش از جدا شدن روح از بدنش به او مىگویند: اى فلان! دلت خوش و چشمت روشن باد بدانچه خداوند متعال براى تو مهیا كرده است ... .(5)
هدیه كردن پاداش اعمال به امام عصرعلیهالسلام، منحصر به ثواب نماز نیست، ثواب و پاداش هر گونه اعمال خیر را مىتوان مشمول این نكته قرار داد. چنان كه مرحوم «سید محمد تقى موسوى اصفهانى»، قرائت قرآن و غیره را مشمول این نكته دانسته است. (6)همچنین مرحوم طبرسى در«النجم الثاقب» حج كردن به نیابت از سوى آن حضرت را عنوان نموده و این كار را از قدیم در میان شیعیان امرى مرسوم دانسته است. (7)
هدیه نمودن پاداش اعمال نیك به ساحت قدسى حضرت مهدى علیهالسلام، امر پیچیدهاى نیست و به مقدمات عریض و طویلى نیاز ندارد، همین كه انسان نیت كند ثواب این عمل نیك هدیهاى براى امام عصرعلیهالسلام باشد، كفایت مىكند. چنان كه راوى از امام سؤال كرد چگونه نماز خود را هدیه كند؟ امام جواب داد: ثواب نماز خود را براى پیامبر صلىالله علیه و آله، و یا هر كدام از ائمه علیهمالسلام، نیت مىكند و پس از سلام نماز بگوید: اللهم انت السلام و منك السلام یا ذاالجلال و الاكرام، صلى الله على محمد و آل محمد.» اینها ركعاتى بود هدیه به بندهات محمد بن عبدالله ... .» (8)
طبیعى است كه این هدیه مىتواند به هر كدام از معصومین دیگر از جمله حضرت مهدى علیهالسلام تعلق بگیرد. از اینها بگذریم هدیه دادن پاداش اعمال نیك به حضرت ولىعصرعلیهالسلام، همان طور كه گفته شد موجب قبولى و ازدیاد پاداش اعمال مىگردد و در حقیقت این كار مُهر تضمینى است بر قبولى عمل به شرط برخوردارى از سایر شرایط.
چه نیكو و پسندیده است كه منتظران در غیبت امام خود، به آن حضرت ارادت ورزند و با دادن صدقه به قصد سلامتى آن حضرت و نیز اهداى پاداش اعمال پسندیده - چه واجب و چه مستحب - به آن عزیز غایب از نظر اعلام محبت كنند.
پىنوشت ها:
1 . سید محمد تقى اصفهانى، مكیال المكارم، ترجمه، ج2، ص297.2 . همان، ص 288/ النجمالثاقب، ترجمه، ص773 .
3 . نهج الفصاحه،حدیث 1189 .
4 . همان، حدیث 2536.
5 . صدرالاسلام همدانى، پیوند معنوى با ساحت قدس مهدوى، ص 225.
6 . سید محمد تقى اصفهانى، در دوران غیبت امام مهدى علیهالسلام، چه كنیم؟ ص11.
7 . النجم الثاقب، ترجمه، ص774 .
8 . مهر محبوب، سید حسین حسینى، ص86 .
