نكات راهبردی برای این رابطه

نوجوان و جوان امروز، کودک گذشته است. خصایص و رفتارهای وی نیز وابسته به دوره کودکی او بوده که آن را از اولیا و خانواده کسب کرده است. پدر و مادر اولین کسانی هستند که زیر بنای شخصیت یک نوجوان را می سازند و پایه گذار ارزش ها و معیارهای فکری وی هستند. متاسفانه بسیاری از خانواده ها به علت بی توجهی یا عدم آشنایی باشکوه های برقراری ارتباط با فرزندان خود، نمی توانند با آنها رابطه صحیح برقرار کنند و آنها را از دست می دهند.

یکی از مشکلات نوجوانان کشور ما مانند نوجوانان سایر کشورها مساله چگونگی روابط با والدینشان است. خانواده و شیوه های تربیتی حاکم در آن بر نوجوانان و مشکلات آنان تاثیر مستقیم دارد به طوری که نوجوانانی که مشکلات رفتاری و هیجانی دارند، کسانی هستند که والدین آنها در ابراز محبت و توجه به روابط خانوادگی ضعیف هستند. همچنین رفتارهای ناسازگار نوجوانان ناشی از فقدان جو عاطفی لازم در محیط خانواده است.

خشم و خصومت والدین نسبت به فرزندان، طرد کردن یا نادیده گرفتن فرزندان سبب می شود که آنها دچار مشکلات تحصیلی، عدم سازش با گروه همسالان یا بروز رفتارهای ضد اجتماعی شوند. بعضی از والدین انقدر گرفتار هستند که فرصت شنیدن حرفهای فرزندان خود در رابطه با تضادها و فشارها و ناراحتی های روانی را ندارند و فاصله عاطفی و روانی والدین و فرزندان با گذشت زمان به قدری زیاد می شود که هنگام دشواری ها و بحرانهای زندگی، والدین قادر نیستند به فرزندان خود کمک نمایند یا اینکه او را درک کنند و نوجوان نیز خود را به والدینش نزدیک نمی داند تا مسایل خویش را با آنها در میان بگذارد. حتی می توان گفت والدین وقت کافی دارند ولی آگاهی ندارند و نمی دانند که هر چه با فرزند خود صمیمی تر شوند فرزندانشان کمتر تحت تاثیر معیارهای غلط افراد مختلف اجتماع قرار گیرد.

برای جلوگیری از این دست مشکلات، در ادامه توصیه های تربیتی برای والدین داریم تا ارتباط موثرتر و بهتری با نوجوانان خود برقرار کنند:

اولین نكته: راهبردهایی در خصوص شناخت شیوه های رفتار با نوجوانان:

شناخت علمی ابعاد روحی و روانی نوجوانان است . زیرا بی تردید شناخت همدلی می آفریند و از این مسیر و در پرتو آن می توان به دنیای درون نوجوان نفوذ كرد و صبورانه و مسالمت آمیز به ایجاد و دگرگونی همت گماشت و شخصیت متكی بر تفاهم و اطمینان متقابل را بنیان نهاد و استوار ساخت. شناخت اصولی و علمی ما را از درمان، به پیشگیری هدایت می كند. زیرا چه بسیار دردها و مشكلات كه زاییده جهل و عدم شناخت هستند.

دومین نكته: برخورد عاطفی و احساسی متعادل با نوجوانان داشتن :

از آنجایی كه نوجوانی دوره ای است كه حیاط انفعالی ( عاطفی) میدان وسیعتری برای عمل می یابد، نوجوان از این حیث آماده بروز عكس العمل های هیجانی و عاطفی شدید است.

به عبارتی این دوره دوران حساسیت ها، خود گرفتن ها و زود رنجی ها بیش از هر دوره دیگر بوده و این نوسان های عاطفی و احساسی از شخصیت رفتاری نوجوان نمایان و یكی از بزرگترین مشخصه های او می باشد. چنانچه این دوران با برخورد های غیر عاطفی و غیر احساسی و یا افراط در عاطفه و احساسات مواجه گردد به نوعی پریشانی عاطفی منجر گردیده و اعتماد به نفس خویش را از دست می دهند. لذا لازم است والدین و مربیان با برخورد های عاطفی و احساسات منطقی، نوج.انان را متعادل نگه دارند.

سومین نكته: تقویت و پرورش ایمان و باورهای اعتقادی نوجوانان :

مبانی تربیتی و اخلاقی نوجوانان، تعیین كننده نحوه جهت گیری او در برخوردها و ارتباط های انسانی است و این خود برخاسته از كیفیت شرایط منظومه خانوادگی است. توصیه های سازنده اخلاقی، ایجاد فضای معنوی در محیط كلاس و مدرسه،آكنده نمودن اندیشه و باور نوجوانان از لذت ایمان و نشئه عرفان و معنویت همچون سدی استوار در برابر انحرافات محسوب می شود.

چهارمین نكته: توصیه و تأكید بر فعالیتهای ورزشی نوجوانان:

یكی از مهم ترین نكات كلیدی و قطعاً راهبردی و كاربردی كه تجربه آن را ثابت كرده است توجه دادن نوجوانان به بستر سازی مناسب برای تربیت بدنی و فعالیت ورزشی آنان است. زیرا این امر علاوه بر این كه موجب پرورش جسم و صحت بدن می شود ، روح را نیز پاكیزه كرده و موجب پالایش روان می گردد . توسعه تربیت بدنی و توجه به آن در مدارس به ویژه در دوران بلوغ باعث خروج نوجوانان تا حد زیادی از انحرافات اخلاقی كه بعضاً در قالب و شكل دوستیابی های افراطی نامطلوب متجلی می شود می گردد.

پنجمین نكته: ایجاد روابط گرم و محكم:

والدین باید بیاموزند كه با فرزندان خود به ویژه نوجوانان روابط صمیمانه و ثمر بخش از حیث عاطفی برقرار كنند و همدلی با نوجوانان را به هر قیمتی فراهم آورند و رشته الفت را محكم كنند زیرا والدین باید بالاترین نقش را در پرورش حیات جنسی فرزندان خود ایفاء نمایند.

ششمین نكته: حفاظت امور زناشویی:

یكی از حساسترین دوران نوجوانی دوران بلوغ جنسی است كه حس كنجكاوی نسبت به جنس مخالف و مسائل فی مابین را تحریك می نماید و باعث بروز اختلالات جنسی از جمله خود ارضایی می گردد. از این رو ضروری است والدین با آگاهی كامل نسبت به این گونه مسائل و روابط از امور زناشویی خود حفاظت بیشتری به عمل آوردند و دقت و رعایت كامل را بنمایند.

هفتمین نكته: تكریم شخصیت:

همان گونه كه تضعیف شخصیت نوجوانان ، آنها را منزوی و گوشه گیر می كند تكریم شخصیت، ایشان را به میدان گسترده روابط اجتماعی و حضور موثر و فعالانه در صحنه های جامعه سوق می دهد. مشورت كردن، مسئولیت دادن او را قوی می كند.

هشتمین نكته: مانوس كردن نوجوانان با قران و دعا:

اگر بتوان نوجوانان را عادت داد كه پس از اقامه نماز صبح با قرآن و دعا، مانوس شوند این امر در تجدید حیات معنوی و روحیه اخلاقی آنان بسیار موثر خواهد بود. به ویژه دعاهای كوتاه كه مخصوص هر روز است می تواند در شروع یك روز خوب و متعلی و با نشاط موثر واقع شود.

نهمین نكته: آسیب زدایی از محیط :

در بررسی علل و عوامل انحراف اخلاقی جنسی یكی از انگیزه های مثبت و موثر وجود محیط ناسالم اخلاقی و جنسی برای نوجوانان است. محیط از طریق وارد كردن عناصر محرك در گرایش های انحرافی، منجر به ناهنجاری های اخلاقی نوجوانان و مشكلات دیگر انحرافی می شود. از این رو باید همزمان با سلامت اخلاقی محیط خانواده، در ابعاد اجتماعی نیز دقت عمل وجود داشته باشد.

دهمین نكته: ترمیم روابط خانوادگی:

نوجوانان مبتلا از حیث روابط اجتماعی با دیگران، معمولاً آسیب دیده هستند و روابط معیوب و نامطلوبی ، جایگزین روابط سالم گردیده است. لكن خانواده به عنوان شبكه ای از روابط عاطفی نزدیك، جایگاه خاصی را در مجموعه روابط اجتماعی بر خود اختصاص می دهد. از این رو توصیه می شود كه در اتخاذ تدابیر درمانی و مداوا، روابط خانواده را با نوجوانان اصلاح كنیم و گسیختگی روابط را ترمیم نماییم.

منابع:

پایگاه خبری پلیس ایران ،

کتاب مشکلات نوجوانی و جوانی،  تالیف: دکتر ابوالقاسم اکبری ، انتشارات رشد و توسعه.

گروه خانواده ایرانی سایت تبیان- تنظیم و سوال

مطالب مرتبط:

صورت سرخ کمروئی

دنیا به دور من می چرخد !

راز های خصوصی در نوجوانی