اینجا پایتخت؛ شهر چشمه‌های ناشناس

شکرآب

آبشار «شکراب» یکی از آبشارهای استان تهران است که در روستای شکرآب محلی در نزدیکی روستای وانا قرار دارد. روستای شکرآب در 13 کیلومتری فشم است و در میان باغ‌های سرسبز منطقه طبیعت زیبایی دارد. 4 کیلومتر مانده به فشم، یک دوراهی است که مسیر سمت چپ به اوشان، باغ گل، ایگل، آهار و شکرآب منتهی می‌شود.

از محل روستای آهار تا آبشار، حداکثر دو ساعت پیاده‌روی دارد. باید کفش سبک و راحت پوشید و لازم نیست حتما کفش کوه به پا داشته باشید. رودخانه آهار به طول 15 کیلومتر از دامنه‌های کوه صندوق چال سرچشمه گرفته و در مسیر خود از دره‌های کوه «تاربیشه» گذشته و پس از مشروب کردن روستاهای مسیر به جاجرود می‌ریزد.

پس از طی کردن شهر اوشان و روستای آهار به منطقه ییلاقی شکراب می‌رسیم. از روستای آهار تا شکرآب باغ‌های زیادی شامل درخت‌های گیلاس و آلبالو وجود دارد که از اواخر خرداد تا اوایل مرداد پر از میوه می‌شوند.

مسیر آهار به آبشار شکرآب یکی از جذاب‌ترین مسیرهای تهران است و می‌تواند گردشگران بسیاری را پذیرا باشد. وجود رودخانه زلال، کوه‌های مرتفع، درختان سبز و راه نسبتا هموار آن، این نقطه را به منطقه‌ای پر بازدید بدل کرده است. بنابراین اگر در انتظار منطقه‌ای کاملا بکر و خالی از هرگونه سکنه و موجود زنده هستید انتظار خود را تغییر دهید. روستای شکرآب و مسیرهای غربی آن محلی برای سیاحت و شکارشاهان قاجار هم بوده است.

سنگان

آبشار بعدی که شاید آن را بشناسید آبشار «سنگان» است. این آبشار دوهزار و 575 متر از سطح دریا ارتفاع دارد و در شمال آن قله پهنه حصار واقع شده است. روستای سنگان، روستایی کوهستانی و تقریبا بکر در مسیر جاده کن، شمال غربی تهران و کمی بالاتر از سولقان است و علاوه بر آبشار امامزاده هم دارد. بهترین ماه‌ها برای رفتن به سنگان فروردین و اردیبهشت است. در این ماه‌ها هوا مطبوع و همه‌جا سرسبز است.

دره سنگان یکی از دره‌های پر آب منطقه است. آبشار سنگاه همانگونه که از اسمش معلوم است، در یک منطقه سنگی قرار گرفته است. مسیر دسترسی به روستا و آبشار سنگان از طریق جاده کن در شمال غرب تهران است. رفتن به این آبشار در تمام فصول سال زیبایی‌های خاص خود را دارد.

«دوقلو»

آبشاری دیگر به نام آبشار «دوقلو» در استان تهران هست. آبشار دوقلو در ارتفاع 2700 متری، در زیر پناهگاه شیرپلا قرار گرفته و از زیباترین آبشارهای ناحیه شمیران به شمار می‌رود. این آبشار از ذوب برف‌های بلندی‌های البرز به وجود آمده است.

آبشارهای فصلی دیگری در استان تهران وجود دارد که از ذوب برف‌ها در بهار و تابستان پدید می‌آیند. مانند آبشار فصلی «پیچ آدران» در کیلومتر 15 جاده کرج- چالوس و آبشار "منظریه" در ناحیه شمیرانات. برخی دیگر از آبشارهای استان تهران از این قرارند: آبشار "اوسون" در منطقه دربند تهران. آبشار "پسنگ" در مسیر پناهگاه شیرپلا. آبشار "سوتک" در شمال غربی دربند.

دریاچه‌ها

دریاچه‌های مصنوعی تهران و اطرافش را که نادیده بگیریم به چند دریاچه طبیعی و شبه طبیعی می‌رسیم. دریاچه‌های «تار» و «هویر» در 30 کیلومتری شرق شهرستان دماوند از جمله دریاچه‌های آب شیرین کوهستانی هستند. ‎‎این دریاچه روی محور چین‌دار میان دو رشته کوه قره داغ در شمال و کوه زرین در جنوب واقع شده است. آب آن در حدود 2500 متر از سطح دریاهای آزاد جهان بالاتر است و از دریاچه لوزی شکل تار منطقه ساحلی کوچکی در امتداد جنوبی خود دارد. این منطقه دارای آب و هوای کوهستانی است که در تابستان هوای نسبتا خنک آن با بادهای مداوم و شدید در گذرگاه‌ها همراه است. دریاچه تار برای تفریحات آبی همانند شنا و قایقرانی مناسب است. دریاچه سد لتیان با وسعتی در حدود 330 هکتار در 25 کیلومتری شمال شرقی تهران روی رودخانه جاجرود ایجاد شده است. در این دریاچه انواع ماهی نیز پرورش داده می‌شود. ایستگاه‌های قایقرانی و اسکی روی آب این دریاچه زیر نظر نیروی هوایی و شهرداری لواسان انجام می‌شود.

چشمه‌ها

چشمه‌ها در استان تهران علاوه بر زیبایی خاصیت درمانی هم دارند. برای همین می‌شود با یک تیر دونشان زد. چشمه‌ها در استان تهران به خاطر کوهستانی بودن برخی نقاط پرتعدادند.

«چشمه علی» یکی از چشمه‌های معروف و تفریحی است که در جنوب تهران در شهر ری قرار دارد. این چشمه در همسایگی ابن بابویه، برج طغرل، دژ رشکان و در زیر باروی شهر ری واقع شده است. چشمه علی قدمتی باستانی و گویا چندهزار ساله دارد.

اولین نشانه‌های تمدن در چشمه علی که شامل تپه باستانی‌، برج و باروهای قدیمی ری و چشمه زیرزمینی است، مربوط به تولید سفالینه‌های سرخ رنگ با نقش‌های سیاه یا قهوه‌ای سیر و تصاویری که بر آن نقش شده‌ است. برج و باروهای آن در هنگام استحکام به 4 تا 5 متر می‌رسید و سوراخ‌های دیده‌بانی و آتش‌دان داشته است که هنوز هم آثار آن باقی مانده. وجود نقش برجسته‌ای از فتح علیشاه، در حال تاج‌گذاری‌، بر صخره مسلط بر آب‌های چشمه‌علی از ویژگی‌های منطقه است و آن را نباید با نقش برجسته‌ای که همین پادشاه را سوار بر اسب و در حال شکار نشان می‌دهد، اشتباه کرد. قبلا این نقش برجسته متعلق به دوران ساسانی‌ها بوده است.

تا قبل از سال 1319 که اولین استخر تهران شروع به کار کرد، مردم از چشمه علی برای آب‌تنی استفاده می‌کردند. بعدها چشمه علی مکانی برای قالیشویی ساکنان اطراف چشمه شد.

چشمه علی را یک‌وقت با «چشمه اعلا» اشتباه نگیرید. چشمه اعلا در کنار جاده آبعلی در 51 کیلومتری تهران قرار دارد. آب چشمه سبک، سرد و قابل نوشیدن است. این چشمه در ارتفاع 2170 متری از سطح دریا و در شمال دره دماوند است و چشمه آب معدنی محسوب می‌‌شود. احتمالا آب معدنی‌های زیادی را نوشیده‌اید که ادعا کرده‌اند از چشمه اعلا آمده‌اند.

چشمه شور

چشمه بعدی "چشمه شور" است که در انتهای جاده‌ای منشعب از جاده تهران- قم در ناحیه علی آباد و نزدیک دریاچه "حوض سلطان" واقع شده. زمان مناسب برای استفاده از این چشمه آبان، آذر و نیز اواخر زمستان تا اردیبهشت ماه است. به دلیل گرمی هوا در این منطقه تمام ماه‌های سال برای سفر و تفریح مناسب است.

قلعه دختر

چشمه "قلعه دختر" در 2 کیلومتری شمال غرب جاده تهران- آمل در محل پل دختر بین گردنه امامزاده هاشم و پلور به فاصله 50 کیلومتری تهران است. آب چشمه که برای بیماری‌های دستگاه گوارش، کبد و لوزالمعده مفید است در ارتفاعات از زمین خارج و به سوی جاده و سپس رودخانه سرازیر می‌شود.

وجه تسمیه چشمه به خاطر وجود قلعه‌ای به همین نام است. آب چشمه از گروه آب‌های بی کربنات کلسیم سبک و سرد است. آب‌های معدنی در درمان بیماری‌های مفصلی، نقرس، اوره بالا و دفع سنگ‌های دستگاه‌های ادراری موثرند و به سبب کمی مقدار سولفات و کلر در آن برای مصرف شیرخواران مفید است.

و اما آبعلی!

چشمه‌ای جوشان به نام چشمه "آبعلی" را معرفی می‌کنیم. چشمه آب معدنی آبعلی در شمال دهکده آبعلی در 60 کیلومتری شمال شرقی تهران، در کنار بستر رودخانه مبارک آباد از زمین می‌جوشد. در گذشته بستر چشمه چندین بار تغییر مکان داده است.

در حال حاضر آب چشمه با لوله به کارخانه منتقل می‌شود و پس از بسته‌بندی به مصرف خوراکی می‌رسد. خواص درمانی این آب در دستگاه گوارش، کبد، لوزالمعده و روده و برای تنظیم کلسترول و اسیداوریک است.

البرز و گله گیله

چشمه معدنی "البرز" در 60 کیلومتری شمال شرقی تهران در دهکده آبعلی و در کنار جاده تهران- آمل از زمین می‌جوشد. آب چشمه معدنی البرز نیز همانند آب معدنی آبعلی از دسته آب‌های بی کربناته، سولفاته، کلسیک منیزیم آهن‌دار، گازدار و عاری از میکروب و عوامل بیماری‌زا است.

چشمه "گله گیله" در بالاترین نقطه روستای شهرستانک در مسیر جاده کرج- چالوس قرار دارد و فاصله آن تا شهر تهران در حدود 100 کیلومتر است. در فاصله کمی از کاخ شهرستانک، چشمه گله گیله قرار دارد که از پر آب‌ترین چشمه‌های منطقه است.

بخش گردشگری تبیان

برگرفته از: هفته نامه تعطیلات نو