تبیان، دستیار زندگی
رسی .ریشه ی زبان فارسی .قدیمی ترین نمونه شعر فارسی .سبکهای شعر فارسی  وشاعران معروف هر دوره در ادبیات فارسی، اشعار به سبب نبودن فن تئاتر و نمایش مطابق شعر یونان و رم تقسیم نمی شود، بلکه در شعر فارسی یک نوع آزادی و وسعت خ...
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

قالب های شعر فارسی


.ریشه ی زبان فارسی

.قدیمی ترین نمونه شعر فارسی

.سبکهای شعر فارسی  وشاعران معروف هر دوره

در ادبیات فارسی، اشعار به سبب نبودن فن تئاتر و نمایش مطابق شعر یونان و رم تقسیم نمی شود، بلکه در شعر فارسی یک نوع آزادی و وسعت خیال در عین یکنوع حد و رسم خاص موجود است.

مثلاً به جای «کمدی» در ایران «هجا» با اشعار عشقی و دور از نزاکت- که مخصوصاً در عهد قدیم بسیار متداول بوده است- دیده می شود، و به جای «درام» اشعار وصفی به تفصیل، از قبیل اشعار رزمی و مثنویات عاشقانه پیدا شده، و در عوض «تراژدی» قصاید مرثیه، با ضمن مثنویات، داستانهای محزون دیده شده و همچنین در مقابل اشعار غنایی (لیریک) غزلیات یا مثنویات عشقی و در مقابل شعر وصفی، بهاریه و خزانیه و شرح شکار و جنگ و در ضمن قصاید می آید.

اما چنانکه گفتیم، تمام این مواضیع در حدود معین محدود می باشد، یعنی مجموع اشعار فارسی از حدود ششگانه ذیل بیرون نیست:

1- بیت

2- دو بیتی و رباعی

3- غزل

4- قصیده

5- قطعه

6- مثنوی

بیت:

یعنی دو لخت شعر که روی هم یک بار خوانده شود، و یا یک لخت شعر که در وسط سکوت پیدا کند، و این تک بیتها غالباً به وزن خاصی در عروض که از منشعبات هزج مثمن و از نوع «رباعی» است گفته می شده و حالیه گفتن «بیت» معمول نیست. دوبیتی: چهار لخت شعر است که دو بیت حساب می شود، و هر چهار لخت یا سه تای آنها قافیه دارد و در بحر خاصی است- همچنین رباعی که از بحر خاص دیگری است- و مضمون این نوع از شعر، عاشقانه و فلسفی، یا در اخلاق، یا در هجو، یا در مدح است و دو قسمت مضامین اخیر بعداً الحاق شده و کمتر از سه قسم اول است.

غزل:

که از هفت یا نه یا یازده بیت تجاوز نمی کند، مختص به عشق و شکایت از اوضاع و گاهی فلسفه و تصوف است. قصیده: مختص به مدح، یا هجو، یامرثیه، یا شکایت شاعر، یا مفاخره است و بعداً قصاید مذهبی و سیاسی بر آن علاوه شد. قصیده مانند غزلی است که از یازده بیت تا هزار بیت به یک وزن و قافیه گفته شده باشد و مسمط و ترجیع بند ومستزادها، جزء قصاید محسوب می شوند. و اعراب مثنویات را هم قصیده می نامیده اند.

قطعه:

یک پاره از قصیده است که دارای مطلع نباشد- مطلع: شعر اول قصیده و غزل را گویند که هر دو مصرع قافیه دارد و قطعه آن را فاقد است. مثنوی: تک بیتی هایی است به یک وزن که در هر یک قافیه عوض می شود و خاص داستانها از رزم و عشق یا حکایات فلسفی و عرفانی (تصوف) است.