سرگرمی کودکان با حداقل امکانات
کودکان سنین پیش دبستانی و دبستانی برای آشنا شدن با جهانی که سرشار از تنوع و نکات آموزنده است، از انرژی، علاقه و کنجکاوی خاصی برخوردار هستند. سرگرم کردن این دسته از کودکان با حداقل وسایل موجود و جاذب، علاوه بر آنکه نشان دهنده ذوق و توانایی والدین و مربیان است، می تواند لحظه های شاد و پرباری را برای این کودکان به ارمغان بیاورد.
این مقاله سعی دارد به کودکان این گروه سنی کمک کند تا با بهره گرفتن از وسایل در دسترس و از طریق تقلید، اجرا، تخیل و انجام حرکات مختلف، هم خویشتن را سرگرم سازند و هم از طریق بازی، به یادگیری های مختلفی بپردازند و لحظه های خوشی را برای خود و والدین خویش فراهم سازند.
در ادامه به توصیف چند بازی خلاق و سپس توصیف چند بازی کهن و قدیمی می پردازیم:
بازی های خلاق
پیاده روی همراه با گرد آوری اشیا
وسایل مورد نیاز:
**چسب
** مقوای ضخیم
روش کار:
با کودک خود به گردش بروید. چسب و مقوا هم بردارید. هر چیزی را که کودک پیدا کرد روی مقوا بچسبانید. اجازه دهید کودک تصمیم بگیرد که چه چیزی را بچسباند. او باید بفهمد که چه چیزهایی می چسبد و چه چیزهایی قابل چسبیدن نیست.
دستوربازی
روش کار:
کلمات دستوری را به کودک توضیح دهید. مانند دراز کشیدن، پریدن، سرخوردن، دویدن، سواری کردن، دور زدن، چهار دست و پا راه رفتن، افتادن، خوردن. حالا با گفتن دو- سه کلمه دستوری، همراه یکدیگر و با موزیک حرکاتی را روی زمین انجام دهید. برای نمونه، با لحن آهنگین بگویید: بدو بدو، به چرخ- به چرخ، بخور- بخور. این کار را حین حرکت به عقب یا به پهلو نیز انجام دهید.
نقاشی با شمع
وسایل مورد نیاز:
** شمع مومی
**کاغذ
** آبرنگ
** قلم مو
روش کار:
به کودک خود بگویید که به وسیله یک شمع مومی، روی کاغذی سفید طرح ها یا تصاویری رسم کند. نقاشی او غیر قابل مشاهده خواهد بود. وقتی که به اتمام رسید، به کودک خود بگویید که تمام برگه را توسط آبرنگ رنگ آمیزی کند. هنگامی که رنگ خشک شد، نقاشی اصلی که غیر قابل مشاهده بوده است نمایان می شود.
بازی چه چیزی برداشته شده؟
وسایل مورد نیاز:
**6 وسیله متفاوت
** میز
** 6 وسیله مشابه
روش کار:
6 وسیله متفاوت(مثل اسباب بازی، کتاب، چنگال، تکه ای لباس، یک تکه نان و یک سکه) را روی میز قرار دهید هنگامی که کودک پشت به میز ایستاده باشد یکی از وسایل را بردارید و بپرسید که کدام یک برداشته شده است؟ این کار را ادامه دهید تا همه وسایل از روی میز برداشته شود. سعی کنید بازی را با اشیای مشابه مثل 6 اسباب بازی، 6 کتاب مختلف، 6 قاشق و چنگال و ... تکرار کنید.
و اما بازی های محلی و سنتی
بازی هفت سنگ یک بازی پر جنب و جوش
بازی لی لی بازی مورد علاقه دختران
خروس جنگی بازی مورد علاقه پسرها
کارشناسان معتقدند؛ علاقه مندی کودک به بازی نشانه سلامتی اوست و اگر کودکی بازی نکند باید به سلامت او مشکوک و به فکر درمان بود.
از نظر آنها بازی موجب رشد کـــودک از نظر جسمی و تقویت پنج حس او میشود. همچنین بازی، حس کنجکاوی کودک را بر میانگیزد و به کــــودک قدرت ابتکار، روحیه جمع گرایـــی، بـــرقراری رابطه، مقاومت در برابر مشکلات، پذیرش اختلاف سلیقهها و اعتماد به نفس میدهد.
آنها معتقدند؛ چنانچه کودکی در خردسالی بازیگوش و پر جنب و جوش باشد در بزرگسالی از بردباری، خویشتن داری، مقاومت و پایداری خوبی برخوردار خواهد شد.
کودک با بازی بزرگ میشود، تحول یافته و به سمت کمال میرود. کمال جسمی، عقلی و احساسی. این تغییرات در روند رشد و تکامل ممکن است از چشم پدر، مادر و نزدیکان کودک دور بماند. اما از نظر روان شناسان و محققان این زمینه، دور نمانده و بسیار مهم است.
هدف از این مقدمه چینی، خاطر نشان ساختن و یادآوری بازیهای دوران کودکی است. شاید شما هم دوست داشته باشید با ما در این کند و کاو و یادآوری بازیهای کودکی همراه شوید. بسیاری از آنها، دیگر وجود ندارند و به دست فراموشی سپرده شدهاند.
یکی از وسایل بازی و سرگرمی قدیمی، طبل دستی
بازی پرتاب چوب، بازی شبیه بیسبال باید باشد
بازی توپ چرخی یک بازی پسرانه
بازیهای چون؛ بالابلندی، توپ چرخی، تیله بازی،کلاغ پر، گل یا پوچ، لی لی، هفتسنگ، خاله بازی، معلم بازی، گرگ و گله، خروس جنگی، زو، شاه و وزیر، شمع گل پروانه، عمو زنجیر باف، قایم باشک، قلعه، وسطی، خاله قزی و صدها بازی دیگر که هر یک خاطره و یا خاطراتی را برای افراد بیشماری از جامعه ایرانیان زنده میکند.
در عصر حاضر، کودکان به بازیهای دیجیتالی، نشسته و انفرادی روی میآورند و کمتر به بازیهای پر تحرک و پر جنب و جوش علاقه نشان میدهند. بازیهای گروهی کودکان کم کم رو به فراموشی و درحال انقراض هستند.
گرگم و گله میبرم...چوپون دارم نمیزارم...
شاید یکی از دلایل؛ شرایط زندگی آپارتمانی است. چرا که برای جلوگیری از مزاحمت برای همسایگان و عدم احساس امنیت در کوچه و خیابانها(به دلیل کثرت تردد وسایل نقلیه)، کودکان شهرهای کلان از بازیهای طبیعی محروم شده و به بازیهای آرام و نشسته کامپیوتری رو آوردهاند.
تصاویر شاد و پر جنب و جوش این بازیها را ببینید. همه آنها به نوعی یادآور خاطرات کودکی ما هستند. جای خوشحالی است که هنوز در بعضی از نقاط کشورمان بچهها به این بازیها اجازه حیات دادهاند.
فرآوری: مریم عطاریان بخش خانواده ایرانی تبیان
منابع:
همشهری آنلاین،
کتاب بازی های خلاق، نوشته: شیلا الیسون و جودیت گری، ترجمه: لیلا انگجی، انتشارات رشد.
مطالب مرتبط: