به طور کلی استرس بر بدن، افکار و احساسات و رفتار فرد اثر دارد. اگر علائم استرس را بشناسید، می‌توانید آن را کنترل کنید.
استرسی که درمان نشود می‌تواند منجر به بروز مشکلات جسمی از قبیل: پرفشاری خون، بیماری قلبی، چاقی و دیابت گردد.
اگر شما بعد از یک فعالیت ورزشی دچار درد قفسه سینه، تنگی نفس، تعریق زیاد، سرگیجه، تهوع و درد شانه و یا بازو گشتید، باید فورا به پزشک مراجعه کنید، زیرا این ها علائم هشداردهنده حمله قلبی می‌باشند و ربطی به استرس ندارند.
ما به استرس از راههای مختلفی پاسخ می‌دهیم. برخی افراد سرخ می‌شوند، برخی دیگر زیاد غذا می‌خورند، بعضی‌ها رنگ‌پریده می‌شوند و برخی کم غذا می‌خورند.
اثرات استرس بر بدن
- سردرد
- گرفتگی و درد عضلات
- خستگی
- درد معده
- مشکلات خواب و دیدن کابوس
- تغییرات میل جنسی
- گرفتگی شدید فک
- به هم فشار دادن دندان‌ها
- لرزش لب‌ها و یا دست‌ها
- سرخ شدن مکرر و عرق کردن
- سرد شدن و یا عرق کردن دست‌ها و پاها
استرس به خودی خود غیرطبیعی و بد نیست، بلکه چگونگی کنار آمدن با استرس مهم است. اگر شما به سختی استرس را کنترل کنید، به سختی هم زندگی روزمره خود را سپری خواهید کرد
- مشکلات بلع غذا
- سرماخوردگی، بیماری‌های عفونی و تبخال‌های مکرر
- ایجاد بثورات پوستی خارش‌دار، اگزما، پسوریازیس و کهیر
- آلرژی
- تهوع
- آروغ زدن بیش از حد و نفخ شکم
- یبوست
- اسهال
- تنگی نفس
- بیماری قلبی و فشار خون بالا
- آسم
- اختلال قاعدگی
- اختلالات سیستم ایمنی
- آرتریت روماتوئید
- بیماری ام اس
- سندروم روده تحریک پذیر
اثرات استرس بر روحیه
- اضطراب
- بی قراری
- فقدان انگیزه و تمرکز
- عصبانیت و یا زودرنجی
- ناراحتی یا افسردگی
- دشواری تصمیم گیری
- شنیدن صدای وز وز
- افکار خودکشی
- احساس تنهایی و یا بی ارزشی
- علائق کمی داشتن
- بی دقتی
- زودرنجی
- وسواسی شدن
- دشمنی و خشم بیش از حد
استرس موجب ریزش موهای سر می‌شود. اگر استرس کنترل شود، موها دوباره رشد می‌کنند
اثرات استرس بر رفتار
- زیاد و یا کم غذا خوردن
- ناگهان و به شدت خشمگین شدن
- سوء مصرف نوشیدن الکل و یا مصرف مواد مخدر
- استفاده از تنباکو
- عدم روابط اجتماعی خوب
- غش کردن
- نارضایتی زیاد از همه چیز
- کاهش راندمان کاری
- سریع و یا زیر لب سخن گفتن
- استفاده بیش از حد از داروها
- زیاد خرید کردن
اثر استرس بر موهای سر
استرس موجب ریزش موهای سر می‌شود. اگر استرس کنترل شود، موها دوباره رشد می‌کنند.
اگر در حین شستن و یا شانه کردن موهایتان متوجه ریزش موی زیادی شدید، حتما به پزشک مراجعه کنید.
ریزش موی ناگهانی می‌تواند علامت یک بیماری زمینه‌ای باشد که نیاز به درمان دارد.
سه نوع ریزش مو در اثر استرس عبارتند از:
1- کچلی منطقه ای (Alopecia areata) : عوامل مختلفی منجر به این نوع ریزش مو می‌شود که یکی از این عوامل استرس بیش از حد می‌باشد. در این نوع ریزش مو، گلبول های سفید خون به فولیکول های مو حمله می‌کنند و رشد موها را متوقف می‌کنند و سبب ریزش موها می‌شوند.
2- جریان تلوژن (Telogen effluvium) : در این شرایط، استرس‌های جسمی و روحی باعث می‌شود تعداد زیادی از موهای سر، در فاز استراحت باقی بمانند. در عرض چند ماه، ناگهان موها در اثر شستن و یا شانه زدن می ریزند.
3- تریکوتیلومانیا (Trichotillomania) : کشیدن و کندن اجباری و بی اختیاری موهای سر، ابروها و یا دیگر مناطق بدن توسط فرد می‌باشد. کندن موها می‌تواند راهی برای مقابله با احساسات منفی و یا ناراحت کننده، استرس، اضطراب، تنش، تنهایی، خستگی و یا ناامیدی باشد.
اثر استرس بر وزن بدن
هنگامی که استرس دارید، غذای سالم را کمتر می خورید و غذای پرکالری (مثل فست فود) را ترجیح می دهید. حتی زمانی که گرسنه نیستید، غذا می خورید که به نام "غذاخوردن احساسی" یا "غذاخوردن استرسی" می‌باشند.
برای جلوگیری از افزایش وزن و چاقی در این مواقع، بهتر است استرس خود را کنترل کنید. زمانی که استرس کمی دارید، باید غذای سالمی را بخورید و ورزش کنید
روش‌های کنترل استرس برای مبارزه با چاقی عبارتند از:
- علائم استرس مانند اضطراب، زودرنجی و تنش عضلانی را بشناسید.
- قبل از غذاخوردن از خود بپرسید: چرا غذا می خورید، آیا واقعا گرسنه هستید و یا احساس استرس و اضطراب دارید؟ اگر گرسنه نیستید و فقط وسوسه خوردن را دارید، یک راهی را برای غلبه بر این وسوسه پیدا کنید.
- خوردن وعده های غذایی اصلی، مخصوصا صبحانه را ترک نکنید.
- مقداری غذاهای راحت و آسان را از خانه به محل کار خود ببرید.
- رفتار و عادات غذایی خود را بنویسید تا الگویی برای غذا خوردن پیدا کنید.
- روش‌های آرام سازی را یاد بگیرید، از قبیل یوگا و ماساژ.
- در فعالیت های ورزشی شرکت کنید.
- به مقدار کافی بخوابید.
- از طرف دوستان و اقوام خود برای لاغر شدن تشویق شوید.
تفاوت بین استرس طبیعی و اختلال تنظیمی چیست؟
استرس، یک واکنش طبیعی روانی و جسمی به شرایط خوب و بد در زندگی است. ممکن است یک شغل جدید و یا مرگ یکی از دوستان به شما استرس وارد کند.
استرس به خودی خود غیرطبیعی و بد نیست، بلکه چگونگی کنار آمدن با استرس مهم است. اگر شما به سختی استرس را کنترل کنید، به سختی زندگی روزمره خود را سپری خواهید کرد.
اختلال تنظیمی نوعی بیماری روانی مرتبط با استرس است که بر احساسات، افکار و رفتار شما اثر می‌گذارد. این اختلال هم بزرگسالان و هم کودکان را مبتلا می‌کند.
علائم اختلال تنظیمی عبارتند از:
- احساس غم
- گریه کردن
- افکار خودکشی داشتن
- نگران بودن
- مشکل خوابیدن
- مشکل تمرکز داشتن
- عملکرد ضعیف در مدرسه و یا محل کار
- خرابکاری کردن
راههای کنترل استرس
- فعالیت ورزشی
- روش‌های آرام سازی مثل یوگا و تای چی
- صحبت کردن با دوستان و یا اقوام
اگر این روش‌ها در مقابله با استرس موفقیت آمیز نبود، حتما به نزد پزشک روید تا از بیماری‌های مرتبط با استرس در امان بمانید.
