خشکسالی و کمبود آب تابستانه

باز هم فصل گرم سال فرا رسید. این ایام از یک طرف افزایش مصرف آب و حتی مصرف بی رویه را به ذهن متبادر می کند و از یک طرف خشکسالی و کمبود منابع آب را.

تفاوت خشکی و خشکسالی

محمدحسین کریمی‌پور رئیس کمیسیون کشاورزی و آب و منابع طبیعی اتاق ایران اعتقاد دارد خسارت‌های ناشی از خشکسالی، در حوزه‌های مختلفی، چون اقتصاد، زیست‌محیطی، معیشت افراد و غیره قابل لمس است.

رئیس کمیسیون کشاورزی و آب و منابع طبیعی اتاق ایران که گزارشی در خصوص خشک‌سالی و چالش‌های مدیریت آن تهیه کرده است با اعلام این‌که ایران براساس جایگاه جغرافیایی کشوری خشک است، گفت:‌ علاوه بر آن به‌علت تغییرات اقلیمی در سه دهه اخیر، ایران با دوره‌های طولانی و سخت "خشک‌سالی" نیز روبرو شد.

وی علل تغییرات اقلیمی به‌جود آورنده خشک‌سالی را به دو دسته عوامل طبیعی و عوامل انسان‌ساز، تقسیم کرد و ادامه داد: در چاره‌جویی بلندمدت، ایران فاقد برنامه جامع خشکی و خشک‌سالی است، در برنامه‌های میان‌مدت نیز کارنامه قابل دفاعی در برنامه تعادل سفره‌ها، و دریاچه‌ها و مانند آن ندارد.

بخش مهم سخنان وی به تشریح نقش ترکیه در مهار سرچشمه‌های دجله و فرات و تأثیر کلان آن برآینده منطقه اختصاص یافت و کریمی‌پور هشدار داد که در غفلت ایران و ضعف سوریه و عراق؛ ترکیه بدون رعایت حقوق پایین‌دستی و حقوق طبیعت منشاء اصلی مشکلات آتی زیست‌محیطی منطقه است و به گفته وی، پدیده ریزگردها، طلیعه این دوره است.

وی با بیان این مطلب که باید بین دو مفهوم خشکی و خشکسالی تمیز قائل شویم، گفت: خشکی یک واقعیت جغرافیایی است که به جریان‌های هواشناسی منطقه بستگی دارد. از این نظر، ایران، یک کشور خشک شناخته می‌شود. وقتی پارامترهای اقلیمی را در فضای کشور بررسی می‌کنیم، خشکسالی از نتایج تغییرات در یکی از این موارد محسوب می‌شود.

کریمی‌پور با اشاره به پیامدهای خشکسالی، بیان کرد: خسارت‌های ناشی از آن، در حوزه‌های مختلفی، چون اقتصاد، زیست‌محیطی، معیشت افراد و غیره قابل لمس است.

رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق ایران، پدیده ریزگردها را، مورد تأکید قرار داد و گفت: بروز این حادثه در چند سال گذشته، موضوعی است که به 30 سال گذشته برمی‌گردد؛ آن زمان که ترکیه به برداشت بیش از حد از منابع آب شیرین منطقه اقدام کرد. تا آن‌جا که پیش‌بینی می‌شود، تا 12 سال آینده این کشور بیش‌ترین میزان آب شیرینی در خاورمیانه را در اختیار خواهد داشت.

کریمی‌پور تصریح کرد: برای مبارزه با این مسئله، باید زیرساخت‌های لازم را فراهم کنیم. خوش‌بختانه،‌اقدامات خوبی از سوی اتاق استان‌ها در حال پی‌گیری بوده است.

با خشکسالی چه کنیم؟

نماینده مردم نیشابور و تخت جلگه در مجلس با بیان اینکه توسعه صنعت کشاورزی باید همراه با یک برنامه ریزی مدون باشد، گفت:دشمن شماره یک خشکسالی مکانیزه کردن آبیاری است.

علی مروی افزود :روش‌های نوین کشاورزی راباید جایگزین روش‌های سنتی قدیمی کرد، این امرموجب می‌شود که در مصرف آب به نحو چشمگیری در اراضی کشاورزی صرفه جویی شود.

نماینده مردم نیشابور و تخت جلگه درمجلس شورای اسلامی ، تصریح کرد: استان خراسان رضوی درتولید محصولات کشاورزی پرونده قبابل قبولی دارد و این در حالی است که متاسفانه عدم بهره گیری از آب به روش‌های نوین باعث هدر رفت آب در بخش کشاورزی شده است و این در حالی که ما هیچ چاره ای نداریم جز اینکه با سرعت برنامه‌ها و طرح‌های کاهش مصرف آب را اجرایی کنیم و به سمت اصلاح الگوهای کشت و ‌آبیاری پیش برویم.

وی ادامه داد : با توجه به فراهم بودن شرایط کشاورزی در این حوزه انتخابیه، ما نیازمند یک برنامه ریزی کلان هستیم تا با اجرای آن، کشاورزی رونق بگیرد و کشاورزان افزون‌بر گذشته از دسترنج خود بهره‌مند شوند.

مروی با اشاره به اینکه سیستم آبیاری مکانیزه باید در صنعت کشاورزی کشورنهادینه شود،تصریح کرد: استفاده از این سیستم باید به‌درستی مدیریت شود زیرا مدیریت کارآمد مهمترین سرمایه صنعت کشاورزی به شمار می‌آید.

نماینده مردم نیشابور در مجلس یادآور شد : دولت باید با یک برنامه‌ریزی کاربردی واردات بی رویه را کنترل کند زیرا واردات بی رویه کمر کشاورزان را در امر تولید می‌شکند.

نماینده مردم مبارکه در مجلس با بیان اینکه واردات بی رویه و خشکسالی صنعت کشاورزی این حوزه انتخابیه را با مشکلات اقتصادی روبه رو کرده است، گفت: برای تشویق و ترغیب کشاورزان به تولید دولت باید استراتژی اقتصادی کارآمدی را اتخاذ کند که کشاورزان دغدغه ای برای فرو ش محصولاتشان نداشته باشند.

علی ایرانپور در گفت و گو با خانه ملت، افزود: با توجه به فراهم بودن شرایط کشاورزی در شهرستان مبارکه ، ما نیازمند صنایع تبدیلی هستیم تا با ساخت آن، کشاورزی رونق بگیرد و کشاورزان افزون‌بر گذشته از دسترنج خود بهره‌مند شوند.

نماینده مردم مبارکه در مجلس شورای اسلامی ، تصریح کرد : واردات بی‌رویه و عدم حمایت دولت از صنعت کشاورزی ، موجب می شود شاخص اقتصادی این صنعت به نحو چشمگیری کاهش یابد.

وی ادامه داد : آموزش استفاده بهینه از منابع آب و خاک و ارائه تسهیلات و مشوق‌های لازم برای حرکت بخش خصوصی در جهت کارآمدسازی فعالیت‌های تولیدی در بخش کشاورزی به هدایت این بخش در جهت توسعه و تداوم تولید کمک می‌کند.

نماینده مردم مبارکه در مجلس  با بیان اینکه توسعه صنعت کشاورزی باید همراه با یک برنامه ریزی مدون باشد، گفت: دوای درد خشکسالی تنها مکانیزه آبیاری است زیرا در این شرایط نباید حتی یک قطره آب هم هدر رود.

کمبود آب در نتیجه خشکسالی

مدیرعامل شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور از اجرای نوبت بندی آب در 5 استان و حدود 10 شهر در کرمان، هرمزگان، سیستان و بلوچستان، گیلان و بوشهر خبر داد.

سید مهدی ثمره هاشمی  با بیان جدیدترین وضعیت آبرسانی به استانها و مناطق مختلف کشور گفت: اکنون در 5 استان و حدود 10 شهر کشور کمبود آب و نوبت بندی اجرا می شود که این شهرها در استان کرمان، هرمزگان، سیستان و بلوچستان، گیلان و بوشهر واقع شده است.

مشاور وزیر نیرو با تاکید بر اینکه میزان کمبود آب در مناطق یاد شده بالا نیست، اظهار داشت: این مناطق دارای نوبت بندی آب در شهرهای کوچک و با جمعیت حدود 5 تا 6 هزار نفر است که البته کمبود آب نیز در این مناطق حدود 40 تا 50 لیتر در ثانیه است که البته از نظر ما کمبود تلقی می شود.

این مقام مسئول در وزارت نیرو تصریح کرد: در سال گذشته تعداد شهرهای دارای نوبت بندی آب بیشتر بودند که با اقدامات صورت گرفته این میزان در حال حاضر به 5 استان کاهش یافته اسشت و در نظر داریم به زودی با اجرای برنامه های دیگری تعدادی دیگر از شهرها نیزاز نوبت بندی آب خارج کنیم.

ثمره هاشمی ادامه داد: به صورت کلی در تعدادی از استانها و شهرهای کشور مشکل کمبود آب داریم که این استانها در مناطق مرکزی، شرق و جنوب شرقی و به صورت کلی مناطق کم باران وجود دارد که مشکل آبرسانی داریم.

مدیرعامل شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور تاکید کرد: طرحهای زیادی برای انتقال آب در دست اجرا داریم که در این بخش 130 طرح فقط مربوط به انتقال آب است و طرحهایی نیز در حوزه فاضلاب به منظور بازچرخانی و تولید دوباره آب جهت استفاده در صنعت و کشاورزی اجرا خواهد شد.

وی بیان داشت از 130 طرح آبرسانی یاد شده ، 41 طرح مربوط به طرحهای مهر ماندگار است که باید تا پایان فعالیت دولت دهم به بهره برداری برسند.

مشاور وزیر نیرو خاطرنشان کرد: به صورت کلی در پایان اجرای این طرحها حدود 2.5 میلیارد متر مکعب به ظرفیت تولید و انتقال آب در کشور افزوده می شود که برای آن نیز باید حدود 1760 میلیارد تومان هزینه شود.

ثمره هاشمی همچنین از اجرای 18 طرح فاضلاب در قالب مهر ماندگار خبر داد و افزود: این میزان طرح 4.5 میلیون نفر جمعیت را تحت پوشش شبکه های فاضلاب قرار می دهد که حدود 700 میلیارد تومان نیز هزینه در برخواهد بود

سخن آخر اینکه تحلیل های کارشناسان حاکی از این است که اهمیت منابع آبی در شرایط امروزه دنیا در حدی است که جنگ های آینده بر سر منابع آبی خواهد بود. در این شرایط مصرف بهینه آب و حفظ منابع آبی اهمیت بسیاری دارد. این موضوع جدای از سیاست گذاری ها به مردم و مصرف درست آب هم بر می گردد. و البته نباید از نظر دور داشت که خاصه در فصل گرما دسترسی آسان به آب آشامیدنی و شستشو بسیار مهم است و این توقع می رود که سیاست های اتخاذ گردد تا کمترین مشکلی برای مردم وجود داشته باشد.

منبع: خبرآنلاین/ تابناک