اهمیت مناجات شعبانیّه

این مناجات از مهم ترین اعمال این ماه است. بلکه لازم است بعضی قسمت های آن را در تمام سال ترک نکند و در قنوت های نمازهای خویش و سایر حالات خود، به آنها با خدای خود مناجات کند ( المراقبات . ص 174) .

مناجاتی است که امیرالمۆمنین علیه السّلام و امامان معصوم علیهم السّلام، اهتمام خاصّی به قرائت آن داشتند. و از مناجات هاى جلیل القدر ائمّه علیهم السّلام است و بر مضامین عالیه مشتمل است و در هر وقت كه حضور قلبى باشد خواندن آن مناسب است‏ .( مفاتیح الجنان . فصل دوم . در اعمال ماه شعبان)

این مناجات، مناجاتی با مضامین و عبارات عالی عرفان اصیل اسلامی است که اوج نجوای انسان کامل صاحب عصمت علیه السّلام را با حقیقت مطلق نظام هستی تبیین می نماید .

یادداشتی از مقام معطم رهبری در مورد مناجات شعبانیه

آیت الله خامنه ای رهبر معظم انقلاب در یادداشت خود پیرامون مناجات شعبانیه فرموده اند: مناجات مأثوره‌ى ماه شعبان - که روایت شده اهل‌بیت(علیهم‌السّلام) بر آن مداومت داشتند - یکى از دعاهایى است که لحن عارفانه و زبان شیواى آن، با مضامین بسیار والا و سرشار از معارف عالى‌یى همراه است که نظیر آن را در زبانهاى معمولى و محاورات عادى نمى‌توان یافت و اساساً با آن زبان قابل ادا نیست.

دعا، وسیله‌ى مۆمن و ملجأ مضطر و رابطه‌ى انسان ضعیف و جاهل با منبع فیاض علم و قدرت است، و بشر بى‌رابطه‌ى روحى با خدا و بدون عرض نیاز به غنى بالذات، در عرصه‌ى زندگى سرگشته و درمانده و هدر رفته است .

(قُلْ مَا یَعْبَۆُاْ بِکُمْ رَبِّی لَوْلا دُعَآۆُکُمْ فَقَدْ کَذَّبْتُمْ فَسَوْفَ یَکُونُ لِزَاماً. بگو: اگر دعای شما نباشد، پروردگار من برای شما وزن و ارزشی قائل نیست (زیرا سابقه‏ی خوبی ندارید). شما حقّ را تکذیب کرده‏اید و به زودی کیفر تکذیبتان دامن شما را خواهد گرفت. سوره مبارکه فرقان آیه 77)

بهترین دعا آن است که از سر معرفتى عاشقانه به خدا و بصیرتى عارفانه به نیازهاى انسان انشا شده باشد، و این را فقط در مکتب پیامبر خدا (صلّى‌اللَّه‌علیه واله‌وسلّم) و اهل‌بیت طاهرین او - که وارث علم پیامبر(صلی الله علیه و آله) و وراث حکمت و معرفت اویند - مى‌توان جست. ما بحمداللَّه ذخیره‌یى بى‌پایان از ادعیه‌ى مأثوره‌ى از اهل‌بیت (علیهم‌السّلام) داریم که انس با آن، صفا و معرفت و کمال و محبت مى‌بخشد و بشر را از آلایش ها پاکیزه مى‌سازد.

مناجات مأثوره‌ى ماه شعبان - که روایت شده اهل‌بیت (علیهم‌السّلام) بر آن مداومت داشتند - یکى از دعاهایى است که لحن عارفانه و زبان شیواى آن، با مضامین بسیار والا و سرشار از معارف عالى‌یى همراه است که نظیر آن را در زبانهاى معمولى و محاورات عادى نمى‌توان یافت و اساساً با آن زبان قابل ادا نیست. این مناجات، نمونه‌ى کاملى از تضرع و وصف حال برگزیده‌ترین بندگان صالح خدا با معبود و محبوب خود و ذات مقدس ربوبى است. هم درس معارف است، هم اسوه و الگوى عرض حال و درخواست انسان مۆمن از خدا.

مناجاتهاى پانزده‌گانه که از امام زین‌العابدین حضرت على‌بن‌الحسین (علیه‌السّلام) نقل شده، گذشته از خصوصیت بارز دعایى مأثور از اهل‌بیت (علیهم‌السّلام)، این مزیت را داراست که به مناسبت حالات مختلف مۆمن، مناجاتها را انشا فرموده است.

اذکار مخصوص ماه شعبان :

1- هر روز هفتاد مرتبه بگوید : أَسْتَغْفِرُ اللَّهَ وَ أَسْئَلُهُ التَّوْبَه.

2- و هم چنین هر روز هفتاد مرتبه بگوید : أَسْتَغْفِرُ اللَّهَ الَّذِی لا إِلهَ إِلَّا هُوَ الرَّحْمنُ الرَّحِیمُ الْحَی الْقَیومُ وَ أَتُوبُ إِلَیهِ‏ . از روایات مستفاد مى‏شود كه بهترین دعاها و ذكرها در این ماه استغفار است و هر كه هر روز از این ماه هفتاد مرتبه استغفار كند مثل آن است كه در ماه هاى دیگر هفتاد هزار استغفار كند.

3- در تمام این ماه هزار بار بگوید : لا إِلهَ إِلَّا اللَّهُ وَ لَا نَعْبُدُ إِلَّا إِیاهُ مُخْلِصِینَ لَهُ الدِّینَ وَ لَوْ كَرِهَ الْمُشْرِكُونَ ،‏ كه ثواب بسیار دارد از جمله آن كه عبادت هزار ساله در نامه ی عملش بنویسند.

4- صلوات: در این ماه صلوات بسیار فرستد. { اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَجِّل فَرَجَهُم } .

مطلبی از حضرت علاّمه حسن حسن زاده آملی حفظه الله :

گفته اند که عدد، حکم دندانه ی کلید دارد که به زیاد یا کم نمودن آن، در وا نمی شود : کَمَا قِیلَ : الاَعدَادُ اَروَاحٌ وَ الحُرُوفُ اَشبَاحٌ وَ العَدَدُ کَأَسنَانِ المِفتَاح إِذَا نَقَصَت اَو زَادَت لاَ یَفتَحِ البَاب وَ الزِّیَادَه عَلَی العَدَدِ المَطلُوب اِسرَافٌ وَ النَّقص مِنهُ اِخلاَلٌ ؛ اعداد جان اند و حروف کالبد.

مَثَل عدد مثل دندانه های کلید است که کلید هرگاه دندانه هایش زیاد یا کم گردد، درب را نمی گشاید. افزون بر عدد مطلوب، زیاده روی است و کم کردن از آن تباهی.

در اصطلاح علم حروف و اعداد در رشته های ارثماطیقی، حرف را جسم و عددش را روح آن گویند. (نورٌ علی نور ، ص 54 و 152)

بخش اخلاق و عرفان اسلامی تبیان

منابع : سایت پرسمان

خبرگزاری شبستان