جدول امتیازات کودکان

یکی از راه‌های ساده و در عین حال بسیار کارآمد در تربیت کودک و تشویق وی به انجام کارهای خوب، درست کردن جدول امتیازات است.

برای غذا خوردن صحیح، کامل یا به موقع، برای جمع کردن رختخواب، برای انجام به موقع تکالیف و انواع كارهای دیگری که لازم است به کودک آموخته شود، در سنین مختلف می‌توان از این شیوه بهره گرفت.

یك نمونه

جدول می‌تواند فقط برای یک کار طراحی شود، مثلاً من سال‌هاست که به بیماران مراجعه کننده‌ی مطبم، برگه‌ای کاغذ که روی آن یک هواپیما با پنجره‌های متعدد کشیده شده می‌دهم و به کودک میگویم: «الان که رفتی خانه، این را رنگ می‌کنی و می‌زنی به در یخچال، بعد هر وقت تو بشقاب غذایت را کامل خالی کنی، مامان در یکی از این پنجره‌ها ستاره می‌کشد. پر که شد، بیاورید من به شما جایزه بدهم؛ و حالا کشوی مطبم پر از این برگه‌هاست که نتیجه‌ی خوبی هم برای آن‌ها داشته است».

واقع‌گرا باشیم

در مورد قول‌ها و جایزه‌ها حتماً باید واقع‌گرا باشیم و آنچه واقعاً در حد توان ما برای تهیه کردن است انتخاب کنیم و اگر امکانش نیست با دادن جوایز کوچک‌تر، آن آرزوی بزرگ را عقب بیندازیم تا خدشه‌ای به قول ما وارد نشود و آنچه که قصد در ساختنش را داریم، به دست خود خراب نکنیم. به هیچ وجه نباید به کودک خلف وعده کنیم، بلکه باید از ابتدا پیش فرض‌ها را درست تعیین کنیم که قابل حصول باشند.

آموزش

آموزش انجام به موقع کارها و رعایت نوبت و تشویق طفل به انجام کارهای صحیح، نه تنها از نظر شخصیتی برای فرد سازنده است، بلکه ثابت شده که باعث ایجاد تعادل بین قشر فرونتال مغز، که مسئول انگیزه و تصمیم گیری است با ترشح موادی مثل دوپامین که باعث شکل گیری رفتار فرد می‌شود خواهد شد و در نهایت برای بروز صحیح احساسات و عکس‌العمل‌های مناسب پیامدهای خوبی به دنبال دارد.

جالب است بدانید که از نظر علم روانشناسی هم، تربیت صحیح با اضافه بودن تشویق نسبت به تنبیه به دست می‌آید. همان طور که خداوند متعال به ما وعده داده است که کارهای بد را به همان اندازه و کارهای نیک را چند برابر پاداش می‌دهیم.

فاصله تا عمل

نکته‌ی عملی دیگر که دانستنش برای والدین لازم است اینست که هرچه فاصله‌ی عمل با پاداش یا تنبیه کمتر باشد، نتیجه‌ی تربیتی حاصل شده، بیشتر و پایدارتر خواهد بود. برای همین می‌گوییم كه گاهی مجبور می‌شویم با دادن جوایز کوچک، رفتار را تقویت کنیم و جوایز بزرگ‌تر را به بعد موکول کنیم.

در کل پیشنهاد من به شما این است که همین امروز یک جدول امتیاز برای فرزند خود تهیه کنید تا نتیجه خوبش را مشاهده کنید. اگر با من موافق نیستید، به شما می‌گویم کمترین نتیجه‌اش اینست که به فرزند خود یاد داده‌اید که حساب و کتابی وجود دارد و همین موضوع، حتماً روزی به دردش خواهد خورد.

دکتر رویا شاپوریان متخصص توان‌بخشی کودکان

باشگاه کاربران تبیان - ارسالی از: heaven_h

برگرفته از انجمن: امور تربیتی