اگزما؛ خارش، خشکی و قرمزی پوست
اگزما مسری نیست، اما ارثی میباشد. اغلب اگزما در صورت، دستها و پاها وجود دارد، اما مناطق دیگری نیز میتوانند دچار اگزما گردند.
افراد در معرض خطر اگزما
اگزما میتواند در تمامی سنین ایجاد شود، اما در نوزادان شایعتر است. حدود 85 درصد افراد قبل از سن 5 سالگی دچار اگزما میشوند و در سن 3 سالگی، نیمی از نوزادان بهبود می یابند.
غالبا افراد مبتلا به اگزما دارای سابقه خانوادگی ابتلا به آلرژی، آسم و تب یونجه هستند.
اگزما در دختران بیشتر شایع است.
برای بهبود اگزما، بلافاصله بعد از استحمام و پیش از خشک کردن خود، از کرمهای نرم کننده مانند وازلین طبی استفاده کنید
علل اگزما
پزشکان علت دقیق اگزما را نمیدانند، اما میتواند به علت نقص در عملکرد سیستم ایمنی باشد.
مطالعات نشان داده است افرادی که اگزما دارند، دارای یک ژن ناقص هستند که باعث ایجاد اختلال در پروتئینی میشود که مسئول حفاظت از پوست است.
در صورت تماس پوست با صابون، مواد آرایشی، پوشاک، مواد شوینده، جواهرات و عرق میتواند اگزما بروز کند.
محرکهای محیطی نیز ممکن است باعث ایجاد اگزما گردند.
تغییر دمای هوا یا رطوبت و حتی استرسها نیز باعث اگزما میشوند.
علائم اگزما
شایعترین علائم اگزما عبارتند از: خشکی و قرمزی پوست به همراه خارش و سوزش.
خارش زیاد اولین علامت اگزما میباشد.
برخی مواقع اگزما باعث تاول و زخم های آبکی میشود.
خارشهای مداوم باعث خشکی، پوسته پوسته شدن، سفت و ضخیم شدن پوست میشود که این خود دلیلی برای ایجاد اگزما میباشد.
اگزما در نوزادان، کودکان و بزرگسالان
اگزما در نوزادان در قسمت پیشانی، گونهها، ساعد، پاها، پوست سر و گردن مشاهده میشود، ولی در در بزرگسالان و کودکان، در قسمت صورت، گردن، داخل آرنج، زانو و مچ پا مشاهده میگردد.
برخی مواقع اگزما میتواند برای چند ساعت و یا چند روز دیده شود، اما بیشتر مواقع، علائم برای مدت زمان طولانی باقی میمانند که به آن درماتیت مزمن میگویند.
اگزما ظاهری مشابه دیگر بیماریهای پوستی دارد، از جمله: عفونت پوست و یا حساسیت نسبت به برخی داروها. پس تشخیص اگزما کاری بس دشوار خواهد بود
راههای تشخیص اگزما
برای تشخیص بیماری اگزما، پزشک پوست فرد را معاینه میکند و در مورد سابقه خانوادگی ابتلا به اگزما از بیمار سئوال میکند.
به طور کلی، پزشک از بیمار میپرسد که آیا این وضعیت در اثر تغییرات آب و هوایی، تماس با موادی خاص و یا تغییرات محیط زیستی رخ داده است یا نه، و چه چیز آن را بدتر میکند.
در برخی موارد، بیوپسی (نمونه برداری از بافت) میتواند برای تشخیص اگزما از سایر بیماریهای پوستی مفید باشد.
اگر پزشک مشکوک به آلرژی (حساسیت) شود، تست آلرژی میتواند نشان دهد که در اثر تماس با چه مادهای دچار اگزما شدهاید.
هیچ آزمایش و یا آزمایش خونی برای تشخیص اگزما مفید نیست.
درمان اگزما
هدف از درمان اگزما عبارت است از: جلوگیری از خارش پوست، التهاب و بدتر شدن آن.
درمان اگزما شامل تغییر شیوه زندگی و استفاده از داروها میباشد.
- با استفاده از کرمها و روغنهایی که دارای آب کم و چربی زیاد هستند، پوست را آبدار نگه دارید.
- از استحمام بیش از حد خودداری کنید.
- بلافاصله بعد از استحمام و پیش از خشک کردن خود، از کرمهای نرم کننده مانند وازلین طبی استفاده کنید. با این کار بدن شما وقتی خیس است، رطوبت را در خود ذخیره میکند.
درمان دارویی
- کرمهای کورتیکواستروئید برای کاهش التهاب پوست استفاده میشوند.
- اگر دارای خارش شدید هستید، آنتی هیستامین خوراکی ممکن است تجویز گردد.
- در برخی موارد برای جلوگیری از پخش شدن اگزما در بدن، در کوتاه مدت داروی کورتیکواستروئید خوراکی تجویز میشود.
این داروها را باید با دستور و تجویز پزشک مصرف کرد، زیرا مصرف خودسرانه آنها عوارض خطرناکی دارد.
لباسهای گشاد و نخی بپوشید. لباسهای پشمی و با پارچههای مصنوعی ممکن است باعث تحریک پوست گردند
داروهای جدیدتری برای درمان اگزما، به نام تنظیم کننده سیستم ایمنی در دسترس می باشند که به طور موضعی استفاده میشوند. هنگامی که این داروها را به پوست میزنند، باعث کاهش التهاب و کاهش واکنشهای سیستم ایمنی بدن میشوند.
برای موارد شدیدتر اگزما، ممکن است درمان با اشعه فرابنفش توسط پزشک تجویز شود.
در بزرگسالان، داروهایی که سرکوب کننده سیستم ایمنی هستند نیز ممکن است درمان مناسبی برای موارد شدید اگزما باشند.
پیشگیری از اگزما
اگزما، بیماری مزمن و درمان ناپذیری میباشد و اغلب خود به خود از بین میرود.
در حالی که هیچ درمانی برای اگزما وجود ندارد، اما شما میتوانید علائم اگزما را کم کنید و شدت این بیماری را کاهش دهید.
اگزما خشکی پوست، خارش، حساسیت پوست، قرمزی پوست،
مراقبت از پوست یکی از موارد کنترل اگزما میباشد. سایر روشهای پیشگیری کننده عبارتند از:
- تغییر در نوع مواد شوینده مصرفی، مسافرت به یک منطقه آب و هوایی دیگر و یا تغییر شغل.
- از استحمام بیش از حد خودداری کنید.
برای انجام کارهایی که با آب سروکار دارند، دستکش بپوشید، مثل شستن ظرف
- بعد از دوش گرفتن، از کرم مرطوب کننده استفاده کنید.
- با آب گرم (نه آب داغ) و صابون ملایم حمام کنید.
- از تماس پوست با مواد تحریک کننده مثل صابونها، عطرها، مواد شوینده، جواهرات، محرکهای محیط زیستی و... جلوگیری کنید.
- لباسهای گشاد و نخی بپوشید. لباسهای پشمی و با پارچه های مصنوعی ممکن است باعث تحریک پوست گردند.
- از کمپرس سرد (کیسه یخ یا آب سرد) برای کاهش خارش استفاده کنید.
- از مصرف موادغذایی آلرژی زا خودداری کنید.
- ورزش، روشهای آرام سازی و دیگر روشهای کاهش استرس میتواند به کنترل اگزما در اثر استرس کمک کند.
- از انجام فعالیتهایی که شما را گرم میکنند و عرق میکنید و به طور ناگهانی در شما تغییر دما و رطوبت رخ میدهد، دوری کنید.
- هم در زمستان و هم در تابستان از دستگاه بخور در اتاق استفاده کنید.
- گرما باعث تعریق بدن و بدتر شدن خارش و تحریک پوست میگردد. لذا باید موقع خواب، هوای اتاق خنک باشد.
- بهداشت پوست را رعایت کنید، حتی اگر هیچ علامتی از بیماریهای پوستی را ندارید.