سئوالاتی که در مورد تغذیه با شیر مادر مطرح می شوند
در اینجا چند نمونه از سئوالاتی که مادران در مورد شیر خود و چگونگی شیردهی مطرح می کنند، ذکر می شود :
1. بعد از زایمان و مرخص شدن از بیمارستان، چه موقع بایستی نوزاد را برای معاینه مجدد به آنجا آورد؟
یک تا دو روز بعد از مرخص شدن از بیمارستان، بایستی نوزاد توسط پرستار یا ماما یا مشاور شیردهی یا دکتر معاینه شود. دومین معاینه نوزاد نیز 7 روز بعد از تولد است. این معاینه دوم بایستی توسط پزشک شما صورت گیرد.
2. شیر دهی از سینه چه موقع بایستی شروع شود؟ آیا این مقدار شیر برای نوزاد کافی است؟
در اولین روزهای بعد از تولد، شیر رقیق و آبکی بنام کلستروم یا آغوز از سینه مادر ترشح می شود. بعد از 5-3 روز سینه های شما پرتر شده و شروع به ساخت شیر اصلی می کنند. اگر نوزاد در دفعات بیشتری شیر بنوشد و بهتر سینه را بمکد، شیر بیشتری در سینه ها ساخته می شود. البته اغلب مادران، بیش از مقداری که نوزاد سیر شود، شیر دارند.
3. جهش رشد چیست؟
جهش رشد زمانی است که نوزاد به سرعت رشد می کند و به شیر بیشتری نیاز دارد. مواقعی که جهش رشد در نوزاد صورت می گیرد شامل : 3 هفتگی، 6هفتگی، 3ماهگی و 6 ماهگی است که اغلب چندین روز طول می کشد و سینه شما در این مواقع، برای تغذیه نوزاد به اندازه کافی شیر تولید می کند.
4. چه علائمی نشان می دهد که نوزاد گرسنه است؟
با مشاهده این علائم مشخص می شود که نوزاد گرسنه است:
- وقتی که نوزاد می خواهد برای شیرخوردن از خواب بیدار شود، چشمانش زیر پلک به سرعت حرکت می کنند.
- دهانش را لیس زده و می مکد.
- دستش را به دهانش می برد.
- بدنش را می کشد (منبسط می کند) و زیاد تکان می خورد.
- صداهای آهسته ای از خود در می آورد.
بنابراین بهتر است با مشاهده این علائم و قبل از اینکه نوزاد با صدای بلند گریه کند و ناراحت شود، به نوزاد خود شیر دهید.
5. آیا جاری شدن آب از دهان نوزاد، طبیعی است؟
آمدن آب از دهان نوزاد بعد از شیرخوردن یا موقع آروغ زدن، طبیعی است. این مورد، هیچ مشکلی نیست و نشان می دهد نوزاد به قدر کافی، شیر خورده است. معمولاً بعد از 6-4 ماهگی این مسئله کمتر می شود.
6. تغذیه با شیرمادر بایستی تا چه زمانی ادامه داشته باشد؟
این موضوع مربوط به خود مادر است. سازمان بهداشت جهانی(WHO) توصیه می کند نوزاد تا 6 ماهگی بایستی فقط با شیرمادر تغذیه شود. بعد از 6 ماهگی می توان به همراه شیرمادر، غذای تکمیلی را نیز شروع کرد و مادر تا پایان 2 سالگی می تواند به همراه سایر غذاها، به کودک خود شیر نیز بدهد. اما ممکن است بعضی مادران حتی بیشتر از این مدت، به کودک خود شیر دهند. بنابراین نمی توان زمان دقیقی برای قطع شیرمادر، در نظر گرفت.
7. آیا بایستی به نوزاد مکمل ویتامینی هم داد؟
در حال حاضر توصیه می شود قطره مولتی ویتامین( ویتامینA+D ) به تمام نوزادانی که تنها شیرمادر را می خورند (شش ماه اول) داده شود، چون شیرمادر به اندازه کافی ویتامینD را برای نوزاد تأمین نمی کند.
8. اگر مادر مریض باشد یا دارو مصرف کند، آیا شیر دادن به نوزاد از سینه اشکالی دارد؟
در بیشترموارد، ادامه شیردهی در این مواقع ایرادی ندارد و می توان به نوزاد شیر داد.
9. مادر در دوران شیردهی چه چیزهایی باید بخورد؟ آیا غذاهایی وجود دارد که نبایستی در این دوران مصرف شوند؟
تغذیه صحیح دوران شیردهی در مقاله ای در همین سایت به طور مفصل بیان شده است. در ضمن غذای غیر مجاز در این دوران وجود ندارد. اگرچه ممکن است بعضی غذاها روی نوزاد اثراتی داشته باشند ولی این مسئله به ندرت اتفاق می افتد. هنگام تشنگی حتماً مایعات کافی بنوشید.
نیره ولدخانی- کارشناس تغذیه تبیان