کهیر؛ مزاحم تابستانی پوست
بسیاری از افراد تصور می‌کنند که آزاردهنده‌ترین عارضه پوستی در فصل گرما، عرق‌سوزشدن ناشی از تعریق زیاد در محیط‌های گرم و خشک است، در حالی که استحمام بیش از حد و قرار گرفتن طولانی‌مدت در محیط‌های مرطوبی چون استخرها نیز می‌تواند عوارض پوستی خاصی چون عرق‌سوز و کهیرهای پوستی را در برخی افراد ایجاد کند.
خارش و کهیر یکی از مراجعات آزاردهنده و تکرارشونده در بیماران مبتلا به آن است که گاهی می‌تواند اختلالات جدی در فعالیت‌های روزمره ایجاد کند، بخصوص آن که عده‌ای اظهار می‌کنند به دنبال فعالیت‌های بدنی یا حضور در محیط‌های گرم یا سرد، یا استفاده از مواد مخصوص و تماس با بعضی موادشیمیایی دچار خارش می‌شوند. این یعنی سیستم هورمونی بدن این افراد به بعضی مواد اعم از خوراکی، موضعی و بوییدنی حساس است و به محض تماس با آن موادی به نام هیستامین در خون ترشح می‌شود که نتیجه آن خارش یا کهیر است.
اگرچه کهیر با سایر بیماری‌های خارش‌دار، دارای وجه مشترکی است، اما باید دانست که کهیر نوعی تورم کوچک، متعدد و منتشره رنگ پریده تا قرمز با حدود مشخص در بخش میانی پوست است.
گرما هم باعث کهیر می شود
استفاده منظم از کرم‌های ضدآفتاب، همچنین بهره‌گیری از کلاه لبه‌دار و عینک آفتابی می‌تواند شما را همچون دیگر افراد از شر آفتاب‌سوختگی و عوارض ناشی از اشعه فرابنفش خورشید حفظ کند.
اما تنها نور خورشید نیست که در فصول گرم سال با پوست شما سر ناسازگاری دارد، بلکه قرار گرفتن در محیط‌های بسیار گرم، ورزش‌کردن در فصل تابستان یا استحمام با آب بسیار گرم نیز می‌تواند، عوارض پوستی خاصی را به همراه آورد که شناخته شده‌ترین آنها «عرق‌سوز» ناشی از تعریق زیاد و کهیرهای پوستی کولینرژیک ناشی از بالا رفتن حرارت بدن است.
لباس‌های سبک و خنک بپوشید
اگر شما هم جزو آن دسته افرادی هستید که در فصول گرم یا به علت گرم‌شدن بدن و به دنبال آن تعریق زیاد، هنگام ورزش یا فعالیت بدنی زیاد، دچار نوعی عارضه پوستی به صورت برجستگی‌های کوچک سر سوزنی همراه با قرمزی، خارش و سوزش می‌شوید؛ بدانید که پوست‌تان مستعد بروز عرق‌سوز یا واکنش پوستی نسبت به گرما و تعرق ناشی از آن است.
لذا باید سعی کنید که همیشه لباس‌های نخی و گشاد بپوشید، به خصوص وقتی به منزل می‌‌رسید، لباس‌های تنگ و پلاستیکی را کنار بگذارید و دوش بگیرید.
نکته مهم‌تر آن‌که پس از دوش‌گرفتن به‌دقت خود را خشک کنید، چراکه مرطوب ماندن پوست، احتمال عرق‌سوز را تشدید میکند.
بروز واکنش‌های پوستی همچون عرق‌سوز، افرادی را که دچار اضافه وزن هستند، بیشتر تهدید میکند.
کسانی که فعالیت بدنی زیادی دارند، یا زیاد پیاده‌روی می‌کنند و مستعد عرق‌سوز هستند، باید از پودر تالک یا پودر بچه استفاده کنند.
حساسیت به آب
شاید برای شما هم به دفعات اتفاق می‌افتد که پوست بدن یا صورت‌تان پس از استحمام، با دانه‌های قرمز رنگی پوشیده می‌شود که پس از حداکثر نیم‌ساعت از بین می‌رود. بسیاری بر این باورند که این دانه‌های قرمز پوستی نوعی حساسیت به آب است، اما متخصصان پوست از این عارضه پوستی به‌عنوان نوعی «کهیر» نام می‌برند.
کهیرهای «کولینرژیک» در برخی افراد و بیشتر در زنان، به دنبال استحمام با آب‌گرم یا هنگام بالارفتن حرارت بدن در پی فعالیت ورزشی بروز میکند.
دانه‌های ریز و قرمز ناشی از این کهیرها تنها با سوزش همراه است و پس از مدت کوتاهی فروکش میکند، اما اگر این نوع کهیرها آزارتان می‌دهد، می‌توانید در مواردی که بالارفتن حرارت بدن قابل پیش‌بینی است، از آنتی‌هیستامین استفاده کنید.
استفاده از ترکیبات بهداشتی ضد عرق
چندی پیش در خبرها صحبت از سرطان‌زا بودن ترکیبات آرایشی-بهداشتی ضدعرق، چون دئودورانت‌ها یا اسپری‌ها شده بود. ولی این مطالب صحت ندارد.
فقط در صورت بروز حساسیت‌های پوستی چون قرمزی و خارش پوست، استفاده از این نوع ترکیبات باید متوقف شود.
البته استفاده از اسپری‌ها و دئودورانت‌های ضدعرق برای افرادی که دچار اشکال شدید عرق‌سوز هستند، توصیه نمی‌شود. چنین افرادی باید از فرآورده‌های درمانی و دارویی (تحت نظر پزشک) که دهانه غدد عرقی را مسدود می‌کنند، استفاده کنند، البته تعداد افرادی که به این نوع داروها نیاز پیدا می‌کنند، معدود هستند.
بروز عفونت‌های میکروبی در کنار واکنش‌های پوستی مانند عرق سوز نیز، استفاده از درمان‌های خوراکی و موضعی آنتی‌بیوتیکی را ضروری میکند.
کهیر در کودکان، نوجوانان و بزرگسالان
کهیر در کودکان و نوجوانان بیشتر به شکل حاد و با دوره کمتر از شش هفته، با علل مهم غذاها (حاوی مواد افزودنی و اسانس‌دار)، عفونت‌های تنفسی و ادراری (آنفلوآنزا، تبخال) و انگل‌های روده‌ای بروز می کند.
اما در افراد میانسال و مسن بیشتر به شکل مزمن (بیش از شش هفته حتی تا سال‌ها) با علل داروها، سموم، مواد آلاینده محیط کار یا زندگی، سرما، گرما، فشار بر پوست، نور آفتاب، مواد حاجب اشعه و رادیوگرافی، نیش حشرات و ترشحات بعضی گیاهان، استرس و هیجانات روحی و بسیاری از بیماری‌های داخلی و غدد (تیروئید، رماتیسم، اختلالات خونی، دیابت، بیماری‌های ویروسی و عفونی، بدخیمی‌های نهفته داخلی) بروز میکند.
چطور کهیر را درمان کنیم؟
نکته مهم در کشف علت کهیر و درمان آن، همکاری دقیق بیمار در اجرای توصیه‌های پزشک معالج است. به عنوان مثال به همه بیماران توصیه می‌شود در هر دوره از ابتلا به کهیر، همه عواملی که می‌تواند در بروز کهیر نقش داشته باشد (داروها و غذاهای میل شده، محل و مکانی که در آن حضور داشتند، همه تماس‌های پوستی اعم از عطر و ادکلن تا مواد شیمیایی شغلی، گرد و خاک و گچ و سیمان، شرایط روحی، استرس و اضطراب و...) را از یک ساعت قبل از بروز کهیر تا یک روز بعد به دقت یادداشت کنند.
اگر به دقت در چند مرحله همه علل احتمالی کهیر یادداشت شود، آن گاه از مقایسه آنها می‌توان یک یا چند علت مشترک تکرارشونده را پیدا کرد که در بروز کهیر نقش دارد و در آن صورت با حذف آن یا استفاده از یک داروی موثر، می‌توان نقش موثری در درمان کهیر به عنوان اقدام پیشگیرانه ایفا کرد.
گام بعدی برای درمان کهیر، یافتن علل بیماری‌های داخلی، غدد، خونی و عفونی بخصوص در افراد میانسال و مسن است، زیرا گاهی کهیر می‌تواند هشدار و نشانه‌ای از یک بیماری بسیار مهم نهفته داخلی باشد.
اکنون پس از بررسی علل داخلی و خارجی کهیر می‌توان از داروهای ضدخارش مانند لوراتادین، هیدروکسی زین و... با نظر پزشک معالج استفاده کرد.
ضمن آن که نباید فراموش کرد مصرف طولانی‌مدت بعضی داروهای ضدکهیر می‌تواند موجب خواب آلودگی و افزایش اشتها در بیماران شود که لازم است در صورت افزایش وزن، پزشک معالج خود را مطلع کنند.
فرآوری: نیره ولدخانی
بخش سلامت تبیان
منابع:
جام جم - دکتر سیدمسعود داوودی، متخصص پوست و مو
دکتر سید ناصر عمادی، متخصص پوست
مطالب مرتبط:
