اگزما؛ بیماری شایع پوستی
پوست یکی از حساس‌ترین اجزای بدن ما انسان‌هاست. مراقبت نکردن و بی توجهی به برخی مسائل در مواقعی می‌تواند موجبات بروز و ظهور بیماری‌های پوستی را فراهم کند.
بر اساس آمار موجود، بیماری اگزما یا همان التهاب پوست، جزء شایع‌ترین امراض پوستی است.
پزشکان اگزما را نوعی التهاب پوستی که عموماً همراه با سوزش یا خارش است، می‌دانند. البته این بیماری می‌تواند با اشکال گوناگون ظاهر شود. اگزما قادر است در هر سنی فرد را مبتلا و درگیر کند، اما تحقیقات جدید نشان داده که 85 درصد افراد مبتلا به اگزما، سنی کمتر از پنج سال داشته‌اند.
لازم به یادآوری است که در بیشتر موارد، اگزما به صورت طبیعی تا سن سه سالگی برطرف می‌شود، اما در برخی موارد ممکن است این بیماری پوستی تا آخر عمر با فرد همراه باشد. ثابت شده است که در اغلب مواقع، افراد مبتلا به اگزما در خود یا خانواده خود سابقه بیماری‌های آلرژیک داشته‌اند. بیماری‌های ناشی از حساسیت مثل آسم آلرژیک و زکام بهاره از جمله امراضی هستند که فرد را در مقابل ابتلا به اگزما آسیب‌پذیرتر می‌کنند. اگر چه آمار دقیقی از افراد مبتلا به اگزما در جهان در دست نیست، اما کارشناسان تخمین می‌زنند که دست کم بیست درصد کودکان و یک تا دو درصد بزرگ‌سالان با این بیماری پوستی مواجه می‌شوند. این در حالی است که دختران بیشتر از پسران در معرض ابتلا به اگزما هستند.
خوشبختانه اگزما به هیچ عنوان مسری نیست، اما پتانسیل وجودی آن به عوامل ژنتیکی و ارثی وابسته است. اکنون این سۆال مطرح می‌شود که عوامل بروز اگزما چیست؟ متأسفانه با وجود پیشرفت‌های علمی و پزشکی، بشر هنوز نتوانسته علت بروز اگزما را به صورت دقیق تشخیص دهد، اما گمان قاطع به این است که نوعی رفتار ناقص در پوست که با برخی عوامل وابسته به سیستم دفاعی بدن در هم می‌آمیزند، باعث بروز اگزما می‌شوند.
تحقیقات جدید نشان داد که افراد مبتلا به اگزما، نقص ساختاری در برخی پروتئین‌ها از جمله "فیلاگرین" دارند. البته اگزما ممکن است بر اثر برخورد برخی مواد خارجی به پوست مثل صابون، مواد آرایشی، لباس، مواد شوینده، زیورآلات یا حتی عرق بدن هم ظهور کند. البته تغییر ناگهانی آب و هوا، رطوبت و حتی عوامل روحی مثل استرس نیز فرد را مستعد ابتلا به اگزما می‌کند. اگزما عموماً با خشکی یك نقطه یا نقاطی از پوست، قرمزی پوست و خارش و سوزش همراه است. اما خارش، اصلی‌ترین نشانه بروز اگزما است. در موارد حاد، اگزما می‌تواند به تولید تاول و زخم‌های تراوش کننده منجر شود. باید به این نکته توجه داشت که خاراندن نقاط درگیر اگزما، باعث نازک شدن پوست و حساسیت بیشتر می‌شود. اگر چه اگزما می‌تواند تمامی نقاط بدن را مورد حمله قرار دهد، اما این بیماری عموماً در صورت، گردن، داخل ابروها، زانوها و آرنج‌ها ظهور می‌کند. در مورد نوزادان نیز اگزما اغلب در مناطقی مثل پیشانی، چانه، ساعد، پا، جمجمه و گردن به چشم می‌خورد.
تشخیص اگزما
برای تشخیص اگزما پزشک باید ابتدا معاینات بالینی را انجام دهد و سپس سابقه پزشکی بیمار را نیز بررسی کند. نباید این نکته را از یاد برد که اگزما علائمی دارد که بسیار شبیه به برخی امراض دیگر پوستی است. امراضی که از انواع آلودگی و حساسیت‌های دارویی نیز بروز می‌کند، علائمی مشابه اگزما دارند، از این رو در فرآیند تشخیصی این بیماری بسیار مهم جلوه می‌کنند. در برخی موارد نمونه‌برداری از پوست و انجام آزمایش‌های دقیق‌تر می‌تواند مۆثرتر باشد. البته انجام آزمایش‌های مربوط به آلرژی نیز مفید است، اما تاکنون پزشکان موفق نشده‌اند تا از طریق آزمایش خون به بروز بیماری اگزما پی ببرند.
راه‌های درمان
اهداف درمان اگزما جلوگیری از خارش مضاعف، متورم شدن و بدتر شدن شرایط پوستی است. اگزما باید از طریق عوض کردن برخی عادات در کنار مصرف داروهای مختلف درمان شود. درمان اگزما با توجه به سن فرد مبتلا شرایط خاص خود را می‌طلبد. استفاده از کرم‌ها و سرم‌های آبرسانی‌کننده، می‌تواند به درمان هر چه سریع‌تر اگزما کمک کند. توصیه می‌شود برای کمتر کردن ریسک ابتلا به اگزما یا حتی درمان آن، پس از پنج دقیقه دوش گرفتن با آب ولرم، بدن خود را با کرم‌های ساخته شده بر پایه وازلین بپوشانید. البته استفاده از کرم‌های «کورتیکو استروئید» نیز می‌تواند در کاهش تورم مناطق درگیر اگزما کمک کند.
آیا اگزما قابل پیشگیری است؟
درمان و راه درمانی قطعی برای اگزما وجود ندارد، اما می‌توان با به‌کارگیری نکات زیر، تا حد زیادی از ابتلا به این بیماری پوستی جلوگیری کرد.
- از حمام‌های طولانی پرهیز و از مواد مرطوب و نرم‌کننده پوست مخصوصاً پس از استحمام استفاده کنید.
- به یاد داشته باشید که حتماً به جای آب داغ برای دوش گرفتن از آب ولرم استفاده کنید. از سویی استفاده از صابون‌های ملایم را در دستور کار خود قرار دهید. از تماس با مواد محرکی مثل صابون‌های عطری، شوینده‌ها، عطر و زیورآلات خودداری کنید.
- لباس‌های راحت و آزاد بپوشید. الیاف نخی، دوست پوست انسان‌ها هستند.
- اگر پوست شما می‌خارد، به جای خاراندن، آن را سرد کنید. کمپرس آب سرد یا یخ باعث کاهش حس خارش در پوست می‌شود.
- از غذاهای تند که ممکن است برای شما حساسیت ایجاد کنند، استفاده نکنید.
- تمرینات ورزشی و مدیتیشن برای کنترل فشارهای روحی و استرس نیز می‌تواند مفید واقع شود.
- اگر مجبور بودید از مواد شوینده استفاده کنید، حتماً دستکش بپوشید.
- حتی‌الامکان از فعالیت زیاد بپرهیزید چون فعالیت مضاعف موجب افزایش تعرق بدن می‌شود و عرق نیز حساسیت‌های پوستی را به دنبال خواهد داشت.
- سعی کنید در هنگام خواب، در محیط‌های خنک بخوابید.
اگر شما دچار هیچ یک از امراض پوستی نیستید، بهتر است برای جلوگیری از ابتلا به این بیماری‌ها حتماً بهداشت پوست خود را رعایت کنید.
منبع: ettelaat.com
