استاد جمشید عباچی‌زاده

هنرمند نوگرای ایران

استاد جمشید عباچی‌زاده از فعالان عرصه هنر در شهر تبریز می ‌باشد. ایشان متولد 1326 در محله‌‌ی شتربان(دَوَچی) این شهر می‌ باشد. انجمن هنرهای تجسمی تبریز مدتی پیش گذشته مراسم بزرگداشت و نمایشگاهی از آثار طراحی ایشان را در نگارخانه یاسمی برگزار نمود كه با استقبال علاقه ‌مندان فرهنگ و هنر مواجه شد.

"محله‌ی شتربان به زبان تركی دَوَچی یكی از محله‌ های قدیمی تبریز است. شخصیت ‌ها و خانواده‌ های بزرگی چون حاج حسین فشنگچی، هریسی‌ ها، سلطان قرآئی‌ ها، حریری ‌ها، توكلی ‌‌ها و خیلی‌ های دیگر، در این محله زندگی می‌ كردند. اكثر خانه ها بزرگ بود با پنجره های چوبی گردویی منقوش به خطوط و اسلیمی ‌های متعدد، حیوانات و پرندگان تزیین یافته. درهایی كه به كوچه منتهی می ‌شد، بزرگ و چوبی بود با دستگیره‌ی فلزی به‌ شكل دست انسان یا كله‌ی شیر یا صورت یا گل ‌میخ ‌های فلزی. دعاهای كه روی كاشی ‌های و سرامیكی لعاب‌دار به رنگ فیروزه‌ای، سرمه‌ای، یشمی نقش بسته بود صفای دیگری داشت و حیاطی كه حوض بزرگ با ماهی‌ های سیاه و قرمز و باغچه‌ های بزرگ پُر از گل‌ های شمعدانی و شب ‌بو داشت و درختان گلابی و گوجه و هلو و سیب و انار و انجیر. ساختمان ‌ها همه یك یا دو یا سه طبقه بودند، با پشت‌بام كاه‌‌ گِلی و ایوان‌ هایی با ستون ‌‌های بلند كه سر ستون‌ ها تزیین شده بود. زمستان ‌ها مردم اكثراً یا از كرسی و یا از بخاری هیزمی استفاده می كردند.

با مرحوم پدرم شب ‌ها بعد از خوردن شام كنار كرسی می‌ ‌نشستیم و تا پاسی از شب مشغول تمرین و آموزش طراحی از پدرم می ‌شدم. پدرم به تجارت فرش و نخ و پشم اشتغال داشت اما فوق ‌العاده به هنر علاقه‌مند بود. در طراحی مهارت خوبی داشتند. عموی كوچكم به‌ پدرم می‌ گفت جمشید باید پزشك بشود و پزشكی بخواند. پدرم هم موافق این حرف بود اما عموی بزرگم مخالفت می ‌كرد و می ‌گفت این دست‌ ها باید دست هنرمند باشد. اولین نقاشی من در سن سه یا چهار سالگی به درخواست عموی بزرگم كه هم شعر می ‌گفت و هم نقاشی می‌ كرد، طرح شد و آن نقش یك كبوتر سفید با مداد بود.

از آن به بعد با تشویق و راهنمایی‌ دایی‌، عمو بزرگ و پدرم و هم چنین پسر عمویم كه بهروز نام داشت، این كار را ادامه دادم. چند سال بعد در كلاس پنجم ابتدایی در سال 1339 اولین نمایشگاه طراحی من شامل هشتاد تابلو طراحی و سیاه قلم در اوایل مهر ماه درجشن مهرگان برپاشد. بعد از دوره‌ی شش ساله دبستان وارد دبیرستان شدم در این دوره بود كه به وسیله دبیران نقاشی از جمله آقایان عرفان، حداد، رسام و در سایه تشویق و راهنمایی ‌های آن ‌‌ها با نام هنرستان هنرهای زیبا میرك تبریز آشنا شدم. و حالا بسیار خوشحال و شاد بودم كه خواهم توانست تحصیلات هنری‌ام را در آن جا ادامه بدهم. همیشه با فكر و خیال هنرستان دمخور بودم. من حتی بدون این‌ كه ساختمان هنرستان را ببینم آن را در خواب دیده بودم و هم چنین صبح روزی را كه برای ثبت‌نام به آن‌ جا رفتم. در دوره‌ی سه ساله‌ هنرستان، تحت تعلیم استادانی چون مرحوم نخجوانی، آقایان پشت‌پناه و عبدالحمید فاطمی، طراحی و نقاشی آموختم. مرحوم عبداله باقری استاد تذهیب ما بودند و مرحوم آشوت بابایان نیز مجسمه ‌سازی به ما یاد می ‌دادند. ما سه روز در هفته دروس نظری داشتیم و سه روز كار عملی. ساعت هشت صبح، چه نظری و چه عملی كلاس ‌ها شروع می ‌شد و تا ساعت دوازه ظهر ادامه می ‌یافت. از دوازده تا دو بعد ‌از ظهر به صرف ناهار و استراحت در منزل می‌ گذشت. دوباره می ‌آمدیم هنرستان و تا ساعت 5/4- 5 مشغول بودیم. بعد از سه چهار سال تمرین و پشتكار و تجربه اندوزی، در طراحی و تذهیب و مجسمه‌ سازی و آبرنگ و رنگ روغن و خلاصه در تمام دروس نظری و عملی با نمرات خوب در سال 1338 به اتمام رساندم.

از هم ‌دوره‌ ای‌‌ های هنرستان، می توانم به اسامی زیر اشاره كنم: ابراهیم چاپچی، همایون سلیمی، یعقوب امدادیان، احمد ایمانی، یعقوب عمامه ‌پیچ، كریم صفائی، مهدی یوسف‌نیا، بهروز كیا.

یك روز در تهران اتفاق بسیار خوب و به‌ یاد ماندنی برایم رُخ داد و آن آشنایی با استاد محمود فرشچیان بود. با‌ آقای كریم صفائی با هم به زیارت استاد رفته بودیم. ایشان در آن سال(1346) در هنرستان هنرهای زیبای دختران مشغول به خدمت بودند كه در منطقه دروازه‌ دولت واقع شده است. گویا هنرستان كمال‌الملك هم حوالی هنرستان بود. از این پس از محضر استاد استفاده‌ی زیادی بردم. مدتی هم با مطبوعات در زمینه‌ی طراحی همكاری كردم. در اوقات فراغت نیز به یادگیری زبان خارجی و نقاشی مشغول بودم. در همان سال ‌ها (1351) نمایشگاهی از آثار خودم را در انجمن فرهنگی ایران و آلمان، انستیتو گوته تهران برپا نمودم.

من و دوستانم در اكثر آزمون ‌ها و اداره‌ های دولتی پذیرفته شده بودیم اما من چون می ‌خواستم برای ادامه تحصیلات عالی و مطالعه به آمریكا بروم از استخدام سرباز زدم، البته چند تا پذیرش از دانشگاه های معتبر و معروف در رشته هنرهای تجسمی برایم آمده بود. در سال 1351 برای تحصیلات عالی به اروپا رفتم. در سه دانشگاه‌ های هنری مهم آن ‌جا قبول شدم اما دانشگاه رُم یعنی آكادمی عالی هنرهای زیبا رُم ایتالیا برایم از همه جذاب ‌تر بود. شش ماه دوره زبان ایتالیایی را در شهر«پروجا» گذراندم. پس از پذیرفته شدن در آزمون زبان، به شهر ُرم آمدم و برای آزمون هنر هم یك ماه در دانشكده‌ كار كردم، كه بعد از یك ماه نتیجه‌ها را اعلام كردند كه من در آزمون طراحی با امتیاز عالی قبول شدم و بدین سبب بدون گذراندن سال اول و سال دوم كارم را شروع كردم.

در سال آخر نیز با نمرات 30 Lode در تمام دروس نظری و عملی تحصیلاتم را به پایان رساندم. در آكادمی رُم استادان خوبی داشتم. استاد طراحی و نقاشی ما پروفسور زیوِری بودند، مجسمه‌ سازی‌ را پروفسور گِركُو و هنر چاپ را پروفسور فرانچِسكِّتی تدریس می‌ كردند. من در سال 1978 در گالری «لابو تقّادل كوادرو» و در سال 1980 در گالری«سان‌ماركو» رُم ایتالیا نمایشگاه‌های انفرادی داشتم و البته در چندین نمایشگاه گروهی هم شركت داشتم كه بسیاری از آثارم هنوز در آن‌ جا موجود می ‌باشد.

در سال 1357 به ایران آمدم مشغول تدریس شدم و تا كنون در دانشسرای هنر، انستیتو معماری و دكوراسیون، هنرستان هنرهای زیبا، دانشكده الزهرا، آموزشكده‌ی فنی تبریز، دانشكده هنر، دانشگاه جامع علمی و كاربردی، دانشگاه آزاد تدریس نموده‌ام. در این مدت چند سال به لطف خدا هنرجویان و دانشجویان ممتاز و خیلی خوبی داشتم كه الان خودشان در دانشگاه‌های ایران و خارج از كشور تدریس می‌ كنند. من در مكتب ‌های مختلف هنری زیادی كار و مطالعه كرده‌ام حدود چهار هزار طراحی و سیاه‌قلم و نقاشی رنگ و روغن، آبرنگ، پاستل، مداد رنگی، آكرلیك، گواش، كارهای چاپی، حجم‌سازی، تذهیب و مینیاتور دارم. البته سال ‌هاست كه دیگر تذهیب و مینیاتور كار نمی‌ كنیم و خلاصه نمایشگاه‌ های انفرادی و گروهی من را می ‌توانید در بروشور این نمایشگاه ملاحظه می‌ فرمایید. من در شیوه‌ های مختلف كار و تجربه دارم اما فعلاً روی طراحی و رنگ در شیوه‌ های مختلف طراحی سورئال و اكسپرسیونیسم و اكسپرسیونیسم انتزاعی و غیره متمركز هستم و چند ساعتی را در روز به این كار می‌ گذرانم. "