آسیای مرکزی؛ دو دهه پس از استقلال

کتاب «آسیای مرکزی؛ دو دهه پس از استقلال» نوشته «پیتر لینکِ» و «ویتالی ناومکین» با ترجمه علیرضا عیّاری منتشر شد.

در پیشگفتار  این کتاب آمده است:

«موسسه مطالعات ایران و اوراسیا (ایراس) با آگاهی از کمبود منابعی که تحولات پساشوروی را از دیدگاه یکی از مهمترین عوامل موثر در منطقه، یعنی روسیه، تحلیل کنند، تصمیم گرفت این کتاب را منتشر کند.» سنایی معتقد است که «پیتر لینکِ» و «ویتالی نامکین» در این کتاب برخلاف سایر منابع غربی به وجوه تمایز ملت‌های آسیای مرکزی هم توجه داشته‌اند.

نویسندگان به‌طور مفصل به شرایط اجتماعی، اقتصادی و سیاسی هر پنج کشور آسیای مرکزی، با در‌نظر گرفتن استراتژی‌های تحول در این کشور‌ها پرداخته‌اند و معتقدند که فرضیه‌هایی نظیر کمک «اقتصاد بازار» به ارتقای مدیریت در جامعه، افسانه‌ای بیش نیست.»

«پیتر لینکِ» و «ویتالی ناومکین» در نخستین فصل این نوشتار با پرداختن به سیر تحول در منطقه آسیای مرکزی، مخاطب را با این پرسش مواجه می‌کنند که آیا سیر تحول در منطقه آسیای مرکزی «تقابل روندهای متناقض» است؟ سپس با تعریف واژه «تحول» و عوامل آن به این نتیجه می‌رسند که کشور‌های مورد بررسی در آسیای مرکزی خط‌ سیر نامنظمی در تحول دارند. آ‌ن‌ها در بررسی «راهبرد‌های سیاسی» به سه راهبرد «پیش‌زمینه اجتماعی تحول»، «اقتدارگرایی نخبگان حاکم» و «عامل اسلامی‌« توجه دارند.

فصل دوم این کتاب به «ارزیابی روند توسعه» می‌پردازد و در این میان به ایدئولوژی و ابزار‌های تحقیق نظر دارد.

نویسندگان پس از آن‌که مسیر توسعه هریک از جمهوری‌های آسیای مرکزی را به تفکیک و به طور اجمالی مورد بررسی قرار می‌دهند و نقش آمریکا را در این‌ زمینه به چالش می‌کشند، در پایان این بخش، راهکارهایی را برای توسعه همه جانبه این کشور‌ها ارایه می‌کنند که پیشگیری از تمام کشمکش‌های موجود و بالقوه در منطقه، نخستین این راهکار‌ها است.

سومین فصل این نوشتار به «ویژگی‌های منحصربه‌فرد کشور‌های منطقه» پرداخته است و هر یک از کشور‌های «قزاقستان»، «قرقیزستان»، «تاجیکستان»، «ترکمنستان» و «ازبکستان» را به تفکیک از لحاظ ویژگی‌های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی مورد بررسی قرار داده‌ و در پایان توصیه‌هایی در زمینه‌های یاد شده به این کشور‌ها ارایه کرده است.

«اسلام افراطی در آسیای مرکزی» چهارمین فصل این کتاب است. در این بخش، تجربه، جایگاه و دورنمای این کشور‌ها پس از فروپاشی مورد تحلیل قرار گرفته‌ است.

بخش آخر کتاب به «تاثیر عوامل خارجی بر روند تحول سیاسی و امنیتی آسیای مرکزی» می‌پردازد و در این بین «نقش روسیه در مقامِ صحنه‌گردانی مهم» مورد توجه نویسندگان است. همچنین در این بخش به «رویکرد ایالات متحده نسبت به مشکلات تحول در آسیای مرکزی» پرداخته شده و «مفهوم استقرار دموکراسی و تحقق واقعی» در زیر این سرفصل تحلیل شده است.

موسسه مطالعات ایران و اوراسیا کتاب «آسیای مرکزی، دو‌ دهه پس از استقلال» را در 318 صفحه، با قیمت 6 هزار تومان و با ترجمه علیرضا عیّاری منتشر کرده است.