حدس می زنید این عکس کجاست؟

علوم مختلف با سرعتی سرسام آور در حال رشد و تکامل هستند به طوری که هر روز بعد از بلند شدن از خواب و مالیدن چشمانمان از طریق اینترنت، تلویزیون، رادیو، رسانه های نوشتاری و ... با اخباری رو به رو می‌شویم که بعد از شنیدنشان دهانمان از تعجب باز می‌ماند و باید دوباره چشمانمان را بمالیم، اما این بار از شدت تعجب!

اخترشناسان و منجمان از آن دست افرادی هستند که باعث می شوند مغز ما از شدت تعجب سوت بکشد. تلسکوپ‌های غول پیکر و پیشرفته آن‌ها در کنار فناوری‌های پیچیده شبیه سازی داده‌های دریافت شده از ماهواره‌های فضایی باعث شده است این دانشمندان هر روز اخبار جدید و جذابی برای ما داشته باشند.

تلسکوپ فضایی هابل تا امروز نقش به سزایی در دستاوردهای فضایی داشته است و حتما تا به امروز نام آن را بارها شنیده اید اما حالا قرار است تلسکوپی به فضا ارسال شود که جانشین هابل شود: تلسکوپ فضایی جیمز وب. جیمز وب یک تلسکوپ فروسرخ است در حالی که هابل قدرت رۆیت نور مرئی و طول‌موج‌هایی از فرابنفش را دارد. قطر آیینه آن 6.5 متر است در حالی که قطر آیینه هابل تنها 2.4 متر است. هابل در فاصله 575 کیلومتری زمین واقع‌شده و در دمای 77 درجه کلوین کار می‌کند؛ در حالی که جیمز وب در دمایی سردتر و در فاصله دورتری از زمین کار خواهد کرد. پس با شروع کار این تلسکوپ فضایی باید منتظر اخبار به مراتب تعجب برانگیزتری باشیم!

در سلسه مطالب « حدس می زنید این عکس کجاست؟» قصد داریم شما را با تصاویری که اخترشناسان از جای جای کائنات تهیه می‌کنند آشنا سازیم. حالا به نظر شما دو تصویر بالا که قسمتی جدا شده از یک عکس کاملند متعلق به چه مکانی هستند؟

تصویر سمت چپ: زحل به شکل یک فانوس

زحل، این غول گازی که به خاطر سیستم حلقه های درخشان و قمرهای متعددش شناخته شده است در این نمای رنگ-مجازی از فضاپیمای کاسینی کاملاً عجیب و نا آشنا به نظر می رسد. در واقع حلقه های مشهور زحل در این تصویر موزاییکی از ابزار نقشه برداری در طول موج مرئی و فروسرخ (VIMS) تقریباً غیرقابل رۆیت هستند و به گونه ای دیده می شوند که درست لبه آن ها تصویر را در مرکز آن قطع کرده است. قابل توجه ترین تضاد این تصویر در امتداد خط انتهایی یا مرز میان شب و روز است. ته رنگ های سبز- آبی در سمت راست (روز) مربوط به قسمت های بالایی ابرهای زحل است که توسط بازتاب نور خورشید دیده می شوند. اما در سمت چپ (شب) در نبود نور خورشید، درخشش فانوس گونه پرتوهای فروسرخ از اشباح گرم درون سیاره، لایه های عمیق تر ابرهای زحل را ترسیم کرده است. تابش فروسرخ از قسمت سایه های وسیع حلقه های زحل که در سراسر نیمکره شمالی سیاره گسترده شده اند، نیزمی درخشد.

تصویر سمت راست: تولد ستارگان در سحابی رتیل

بزرگترین و پرشدت ترین ناحیه شکل گیری ستارگان شناخته شده در خوشه کهکشانی محلی ما، درون کهکشان همسایه ما، ابر ماژلانی بزرگ (LMC) واقع شده است. اگر سحابی رتیل در فاصله سحابی جبار یکی از نواحی محلی شکل گیری ستارگان_قرار داشت، نیمی از آسمان را به طور کامل می پوشاند. گازهای صورتی و قرمز رنگ، که به سحابی دورادوس 30 نیز مشهورند، یک سحابی نشری عظیم را نشان می دهند و در عین حال بقایای یک ابرنواختر و سحابی تیره نیز در آن ناحیه وجود دارند. گره درخشان ستارگان در سمت چپ مرکز تصویر R136 نام دارد و حاوی بسیاری از عظیم ترین، داغ ترین و درخشان ترین ستارگان شناخته شده است. عکس بالا یکی از بزرگترین تصاویر موزاییکی خلق شده توسط رصدهای تلسکوپ فضایی هابل است که جزئیات بی نظیری از این ناحیه اسرارآمیز شکل گیری ستارگان آشکارکرده است. این تصویر برای بزرگداشت بیست ودومین سالگرد پرتاب هابل منتشر شده است.

برگرفته از پایگاه ماهنامه آسمان شب