وقتشه کمی به خودمان برسیم
ماه مبارک رمضان، در بین 12 ماه سال برای خودسازی و توجه انسان به خودش قرار داده شده است. که در اوج انجام فعالیتهای دنیوی و کار برای دیگران، در این ماه بیشتر به خودش برسد و از این فرصت برای خودسازی استفاده نماید.
وقتی انسان از کاری فارغ می شود و آن را تمام می کند، یا از انجام ندادن فعالیت خاصی کلافه می شود، به دنبال زمان و مکانی برای استراحت و آرامش می گردد.
انجام کار برای دیگران و یا خودمان که دیگران هم در آن سهم دارند باعث بی توجهی به خودمان می شود، این که برخی اوقات بعد از اتمام کاری گفته می شود: حالا وقت آن است که یه کم به خودمان برسیم نتیجه انجام فعالیت برای غیر خود است. منظور از خود وجود انسانیت، یعنی شاکله روح و جسم است.
این رسیدگی به خود گاهی خوابیدن است، آن هم بعد از یک فعالیت خسته کننده، یا به صورت خوردن غذا، بعد از صرف انرژی زیاد، و یا حتی دیدار با دوستان و اقوام، بعد از دوری زیاد است. به هر حال انسان نیاز دارد که گاهی به خودش برسد و وقتی را برای خود سپری نماید.
یکی از موارد که مورد غفلت واقع شده که انسان باید برای آن هم وقتی را در نظر بگیرد، تا به خود برسد، توجه به رشد معنوی و علل به دنیا آمدن است.
انسان به علت مشغولیت های دنیوی گوناگون و غفلت از اصل مبدا و معاد نیاز به این دارد که زمانی را برای خود صرف کرده و خود را بسازد.
ماه مبارک رمضان، در بین 12 ماه سال برای خود سازی و توجه انسان به خودش قرار داده شده است. که در اوج انجام فعالیتهای دنیوی و کار برای دیگران، در این ماه بیشتر به خودش برسد و از این فرصت برای خود سازی استفاده نماید.
انسان وقتی ضعیف شده و یا بیمار می شود به منزل خود یا پدر و مادر و یا هر کس که به او مهربانی کند، رفته و آنها هم از او پذیرایی می کنند، و در چنین شرایطی سعی میکند جایی برود که او را بیشتر دوست داشته و بهتر تحویل بگیرند و بدانند که او چه چیزی برای تقویت خود و بازگشت به سلامتی کامل نیاز دارد.
خداوند مهربانترین و داناترین موجود نسبت به انسانهاست، به همین دلیل است که انسان باید به مهمانی خدا برود تا بتواند شخصیت انسانی و حقیقی خود را باز سازی نماید.
انسان ها به دلیل اینکه مهربان تر از خدا و همچنین محبوب تر نزد خدا، پیش هیچ موجود دیگری نیستند، برای خودسازی و رسیدن به انسانیت خود، یک ماه به مهمانی خدا رفته و بر سر سفره با برکت خداوند مهمان می شوند، تا به خودسازی بپردازند.
امام رضا(علیه اسلام) می فرمایند: حسنات در ماه رمضان، پذیرفته شده اند و گناهان در آن آمرزیده، هر کس در ماه رمضان یک آیه از کتاب خدا بخواند، مثل کسی است که در غیر آن ختم قرآن کرده باشد، و هر کس در این ماه به صورت برادر مۆمن خود بخندد، خدا را در قیامت دیدار نخواهد کرد مگر آنکه در چهره او خواهد خندید (مقصود تجلی حضرت حق بر دل مۆمن است) و به بهشت مژده اش خواهد داد.
و هر کس در آن ماه مۆمنی را یاری کند، خداوند او را بر گذشتن از صراط، در آن روز که قدم ها بر آن می لغزد، یاری خواهد کرد.
و هر کس خشم خود را نگه دارد، خداوند نیز روز قیامت خشمش را از او نگه خواهد داشت. و هر کس در آن ستم دیده ای را یاری کند، خداوند او را در دنیا بر ضد کسی که با وی دشمنی نماید، یاری میکند و روز قیامت نیز هنگام حساب و میزان یاری اش می نماید.
ماه رمضان ماه برکت است، ماه رحمت، ماه آمرزش، ماه توبه و بازگشت به سوی خدا،
هر کس در ماه رمضان آمرزیده نشود، پس در چه ماهی آمرزیده می گردد؟!
پس از خداوند بخواهید، در این ماه روزه شما را بپذیرد،
و آن را آخرین رمضان شما قرار ندهد،
و شما را بر طاعت خویش توفیق دهد،
و از نافرمانی خود نگه دارد، که او بهترین کسی است که از او درخواست میشود. (بحارالانوار، ج 96، ص 341)
خداوند مهربانترین و داناترین موجود نسبت به انسانهاست، به همین دلیل است که انسان باید به مهمانی خدا برود تا بتواند شخصیت انسانی و حقیقی خود را باز سازی نماید.
چه زمانی بهتر از زمان حضور در مهمانی خداوند برای خودسازی و رسیدگی انسان به خودش.
امام رضا (علیه اسلام) می فرمایند:حسنات در ماه رمضان، پذیرفته اند و گناهان در آن آمرزیده، هر کس در ماه رمضان یک آیه از کتاب خدا بخواند، مثل کسی است که در غیر آن ختم قرآن کرده باشد، و هرکس در این ماه به صورت برادر مۆمن خود بخندد، خدا را در قیامت دیدار نخواهد کرد مگر، آنکه در چهره او خواهد خندید (مقصود تجلی حضرت حق بر دل مۆمن است) و به بهشت مژده اش خواهد داد.
اما مهمانی رفتن آدابی دارد:
1- باید بدانیم که میزبان ما را دعوت به این مهمانی کرده است
2- برای مهمانی زمان مخصوص را در نظر بگیریم به جهت احترام به میزبان
3- مهیا شدن برای مهمانی در شأن مهمانی
4- رفتن به مهمانی در تاریخ و زمان مقرر
5- رعایت نزاکت دخول در مهمانی
6- رعایت ادب در طول مهمانی
7-عدم انجام کارهای خلاف شأن میزبان و مهمانی
8- توجه به میزبان
9- احترام به میزبان در مصرف مواد غذایی تهیه شده
10- نداشتن درخواست نا بجا از میزبان
11- تشکر از میزبان به جهت دعوت او به مهمانی
12- به موقع مهمانی را ترک گفتن
هر چه مهمانی بزرگتر و با عظمت تر باشد، و یا میزبان انسان والا و ارزشمندی باشد، انسان در این ارتباطات و آماده شدن برای چنین مهمانی، دقت و زمان زیادی را صرف خواهد کرد.
در مهمانی خداوند تبارک و تعالی در ماه رمضان نیز باید این قوانین و آداب رعایت گردد.
در این ماه بنده و شما دعوت به یک مهمانی بزرگ شده ایم، که میزبان آن خداوند تبارک و تعالی است. سفره ای که به نام ماه رمضان گشوده شده، برای استفاده ما و فرصتی برای رسیدن به خود است.
هر کس به میزان توجه و دقت خود از این سفره بهره مند خواهد شد، و غفلت در این مورد باعث پشیمانی از گذشت زمان و عدم استفاده صحیح و کافی را در بر خواهد داشت.
داریوش عشقی
بخش اخلاق و عرفان اسلامی تبیان