تاریخچه سکو لاریزم

سکولاریزم، نظامی است که دارای مشخصه هایی از جمله جدایی دین از دولت، شکل گیری دولت بر اساس ناسیونالیسم، قانونگذاری بر طبق خواست بشر، تأکید بر عینی گرایی به جای ذهنی گرایی و حاکمیت علوم تجربی به جای علوم الهی است.

بنابراین، سکولاریزم بر جدایی قلمرو دین از سیاست تأکید دارد. در این نظام، دین امری فردی قلمداد شده و رسالت آن تنها ایجاد رابطه میان فرد و خداوند است، که در آن سیاست هیچ دخالتی ندارد.

پیشینه ی سکولاریزم

زادگاه این فکر مغرب زمین است و می توان گفت سکولاریزم بازتاب طبیعی حوادث پیش از «رنسانس» است. در دوران قرون وسطی، کلیسای کاتولیک عملاً به صورت قدرت امپراتوری درآمده و در جامعه ی اروپایی، مذهب کاتولیک نمونه ی تمام عیار یک دین کامل بود؛ از این رو نواقص مذهب را به حساب دین می گذاشتند.

به سبب حاکمیت کلیسا، تنها مسائلی اجازه ی نشر یافتند که مۆیّد فرضیه ها و تعالیم انجیل بودند. در این عصر با هرگونه نوآوری مقابله می شد، زیرا، علم شجره ی ممنوعه تلقی شده و میان علم و دین تعارض برقرار بود.

ارزیابی نظریات علمی بر مبنای انجیل تحریف شده، باعث انحطاط جوامع مسیحی شد. از سوی دیگر، بر طبق متن تحریف شده ی انجیل، نوعی تقسیم کار میان کلیسا و قیصر پذیرفته شد، زیرا بر اساس گفته ی انجیل، آنچه که متعلق به قیصر است، می بایست به قیصر، و آنچه متعلق به خداست، می بایست به کلیسا واگذار شود. از این رو، برخی نویسندگان گفته اند در مسیحیت، زمینه ی مساعد رشد سکولاریزم یافت می شود، یعنی یکی از عوامل مۆثر در شکل گیری سکولاریزم، نارسایی تعالیم انجیل و مسیحیت بود.

نهضت اصلاح دینی (رفورمیسم) از دیگر عوامل مۆثر در شکل گیری سکولاریزم در غرب است؛ یعنی جریانی که طیّ آن بتدریج از نفوذ مذهب در شۆون زندگی کاسته شد.

مارتین لوتر (1483- 1546 م) از پیشگامان این حرکت بود. وی با هدف اصلاح دین و برقراری انضباط در کلیسا، دیدگاههای جدیدی درباره مسیحیت ارائه کرد. جدایی دین از سیاست، از جمله اصول مورد نظر وی بود. «لوتر» اظهار داشت پادشاهان قدرت خود را مستقیماً از خدا می گیرند و وظیفه ی کلیسا فقط پرداختن به امور معنوی و روحی است.

نهضت اصلاح دینی، باعث درهم شکستن حاکمیّت کلیسا و ظهور فلسفه ی سیاسی جدیدی گشت. از پیامدهای این حرکت، درگیری فرقه های مذهبی بود که موجب سستی و زوال قداست دین و زمینه ساز سکولاریزم شد.

به طور کلی، می توان انگیزه های ترویج سکولاریزم را در غرب به دو دسته تقسیم کرد:

1- انگیزه های خیرخواهانه ترویج سکولاریزم

2- انگیزه های معترضانه ترویج سکولاریزم، توضیح بیشتر در این زمینه به نوشتار بعدی موکول می کنیم. (با ما باشید)

منبع :

مشکات هدایت ، آیت الله مصباح یزدی ، ص 134 -133