تقابل اسلام‌‌گرایان و میراث‌داران مبارک

اگر چه در طول بیش از یک سال گذشته مردم مصر  شاهد سه انتخابات یکی همه‌پرسی اصلاح قانون اساسی و دوبار دیگر انتخابات پارلمانی (پارلمان الشعب و شورا) بودند، اما به اذعان تمام رسانه‌های خبری انتخابات ریاست جمهوری از این جهت که تعیین می‌‌کرد، چه کسی سکاندار رهبری مصر جدید خواهد بود، حائز اهمیت بسیار زیادی بود.

با توجه به نقش رئیس جمهوری در تدوین سیاست‌های داخلی و خارجی مصر جدید تقریبا تمام گروه‌های سیاسی مصری از هر طیفی در رویداد مهم انتخابات شرکت کردند .

اسلام‌گرایان، ملی‌گرایان، چپ‌گراها و حتی بازمانده‌های رژیم سابق در رقابت های انتخاباتی حضور داشتند تا نشان دهند نمی‌خواهند، از گردونه قدرت خارج شوند. این شاید یکی از بارزترین ویژگی‌های نخستین انتخابات ریاست جمهوری آزاد و چند حزبی به معنای واقعی در مصر بود .

انتخابات ریاست جمهوری مصر در روزهای 23 و 24 می برابر با 3 و 4 خرداد در سراسر این کشور برگزار شد. بر اساس اعلام کمیته عالی انتخابات مصر از بین بیش از 80 میلیون مصری، حدود 50 میلیون نفر واجد شرایط رای دادن بودند.

مردم مصر دو روز در صف‌های طولانی ایستادند تا ضمن معرفی نامزد مورد نظر خود از دستاوردهای انقلاب بزرگ این کشور نیز محافظت کنند .

سیزده نامزد انتخاباتی طی سه هفته به تشریح برنامه‌های خود برای آینده سیاسی مصر پرداختند و مردم را برای حضور در پای صندوق‌های رای تشویق کردند. مردم مصر نیز که سال‌ها سلطه رژیم دیکتاتوری و سیطره نظامیان بر ارکان کشوررا تجربه کرده بودند، به انتخابات به عنوان آخرین فرصت برای تحقق خواسته‌‌های خود نگریستند و پای در عرصه آزمونی جدید نهادند.

محمد مرسی و عبد المنعم ابوالفتوح، هردو اسلام‌گرا؛ عمروموسی و احمد شفیق، غرب‌گرا و حمدین صباحی، ملی‌گرا شاخص‌ترین نامزدهای انتخاباتی مصر بودند. با این همه بسیاری از تحلیلگران سیاسی، انتخابات ریاست جمهوری مصر را عرصه کارزار بین دو طیف فکری بزرگ، یعنی اسلام‌گرایان و لیبرال‌ها می دانستند.

اگرچه شورای عالی نظامی مصر اعلام کرد که فاصله خود با تمام نامزدها را حفظ خواهد کرد، اما عملکرد این شورا نشان از آن داشت که نظامیان که 30 ژوئن باید قدرت را به غیرنظامیان واگذار کنند، خواهان روی کار آمدن اسلام‌گرایان و حذف بازماندگان رژیم سابق از گردونه رقابت‌ها نبودند.

بر این اساس بسیاری از احزاب و گروه‌های سیاسی مصری وقوع تقلب در انتخابات را دور از انتظار نمی‌دانستند و حتی هشدارهایی نیز در این ارتباط مطرح کردند. جماعت اخوان المسلمون مصر اعلام کرد، در صورت بروز تقلب در انتخابات، باید در انتظار به راه افتادن موج دوم انقلاب در مصر بود . این هشدار در حالی داده شد که شورای عالی نظامی مصر متعهد شده بود، انتخاباتی سالم و شفاف را برگزار کند. انتخابات ریاست جمهوری مصر در موعد مقرر برگزار شد. بر اساس اعلام منابع رسمی حدود 50 درصد واجدین شرایط در انتخابات ریاست جمهوری شرکت کردند.

بر اساس همین اعلام محمد مرسی، نامزد حزب عدالت و آزادی، شاخه سیاسی جماعت اخوان المسلمون و احمد شفیق، آخرین نخست وزیر دوره حسنی مبارک بیشترین آرا را بدست آوردند تا با توجه به اینکه هیچ یک از نامزدها حداکثر آرا را (50 درصد + 1) به دست نیاوردند،‌ بنابراین به دور دوم انتخابات راه یابند.

پیروزی مرسی تعجب برانگیز نبود، آنچه در این بین شگفتی همه را برانیتخت پیروزی شفیق با اختصاص 22 در صد آرا بود. در اینکه شفیق از چه طریق این آرا را به دست آورده است، خود مقوله دیگری است.

اما بسیاری از ناظران سیاسی، به دور دوم کشیده شدن انتخابات ریاست جمهوری مصر را به دلایل مختلفی ارجاع می‌دهند که بی‌ارتباط با ناپختگی احزاب مصری نبود.

اگر چه اسلام‌گرایان شانس اول انتخابات ریاست جمهوری مصر تلقی می‌شدند، اما از آنجا که اسلام‌گرایان چند کاندیدا معرفی کرده بودند، آرای مردمی آنها بین چهار کاندیدای اسلام‌گرا (محمد مرسی، محمد سلیم العوا،‌ عبد المنعم ابو الفتوح و عبد الله الاشعل) تقسیم شد.

در این بین شانس مرسی و ابو الفتوح بیش از دیگر نامزدهای اسلام‌گرا می‌نمود و اگر دو نامزد دیگر به نفع مرسی و ابو الفتوح کنار می‌‌کشیدند، بی‌تردید می‌توانستند آرای بیشتری کسب کنند و حتی کار به دور دوم هم نمی‌کشید.

این درحالی است که سلفی‌ها نیز که وعده حمایت از ابوالفتوح را داده بودند، عملا در انتخابات شرکت نکردند. بنابراین مشاهده می‌کنیم که بخشی از آرای اسلام‌گراها دچار ریزش شد.

در این بین ملی‌‌گرایانی نظیر عمرو موسی نیز در زد و بندهای سیاسی بین نظامیان و اقشار روشن‌فکر جامعه مصر گم و با اقبالی مواجه نشدند. اما طرفداران رژیم سابق و نظامیان مصر فعال‌تر از ملی گراها ظاهر شدند،‌ به ویژه آنکه کاندیدای آنان یعنی احمد شفیق، حمایت برخی رژیم‌های عربی و آمریکا را نیز به دنبال خود داشت .

نظامیان، مسیحیان و قبطی‌های مصر در کنار نظامیان قشرهایی بودند که به احمد شفیق رای دادند و همه اینها به لطف تبلیغاتی صورت گرفت که هزینه کلان آن را عربستان و آمریکا برای کسب رای به نفع احمد شفیق، بازمانده رژیم سابق مصر تامین کرده بودند و در راهیابی وی به دور دوم انتخابات ریاست جمهوری مصر موثر بود. ازهم اکنون بسیاری از فعالان مصری و همچنین احزاب و گروه‌های سیاسی این کشور ورود احمد شفیق به مرحله دوم انتخابات را نتیجه تقلب صورت گرفته از جانب نظامیان حاکم بر این کشور قلمداد کرده‌اند.

میدان التحریر شهر قاهره نیز با آشکار شدن نتایج انتخاباتبار دیگر صحنه خروش علیه بازمانده‌های رژیم سابق بود. اخوان المسلمون نیز اعلام کرد، اجازه نخواهد داد انقلاب این کشور توسط بازماندگان رژیم وابسته به مبارک مصادره شود.

در این تردید نیست مصر و انقلاب این کشور در مرحله سرنوشت‌سازی قرار دارد، چرا که این کشور در معرض توطئه‌ای جدی قرار گرفته است و احتمال بروز هرج و مرج و درگیری بین طرفداران احزاب اسلام‌گرا و بازمانده‌های رژیم حسنی مبارک، دیکتاتور مخلوع این کشور نیز وجود دارد .

مردم مصر سه هفته فرصت دارند که آینده سیاسی جدید خود را رقم بزنند، چراکه 16 و 17 ژوئن دور دوم انتخابات ریاست جمهوری در مصر برگزار می‌شود.

این دور از انتخابات قطعا صحنه نبرد دیگری بین طرفداران انقلاب و بازمانده‌های رژیم سابق خواهد بود. باید منتظر ماند و دید آیا مردم مصر می‌توانند انقلاب خود را حفظ کنند و یا آنکه جناح وابسته به مبارک این انقلاب را مصادره خواهد کرد.