تبیان، دستیار زندگی
خرمشهر گردآوری و تدوین: سرتیپ 2 ستاد مسعود بختیاری سال چاپ: 1380 نوبت چاپ: اول ناشر: انتشارات ایران سبز قیمت: 1600 تومان عملیات بیت المقدس و آزادی سازی خرمشهر در کتاب بیت المقدس و آزادی سازی خرمشهر سعی شده  تا ا...
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

عملیات بیت المقدس و آزادی سازی خرمشهر

گردآوری و تدوین:سرتیپ 2 ستاد مسعود بختیاری
سال چاپ:1380
نوبت چاپ: اول
ناشر:انتشارات ایران سبز
قیمت: 1600 تومان

در کتاب بیت المقدس و آزادی سازی خرمشهر سعی شده  تا از ابتدای طرح ریزی عملیات تا خروج نیروهای عراقی به طور مفصل مورد بررسی قرار گیرد.

نبردی که به نام عملیات بیت المقدس و با شرکت یگان های عمده از نیروهای بسیجی مردمی، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، جهاد سازندگی و همچنین پشتیبانی های نیروی هوایی و نیروی دریایی ارتش از تاریخ دهم اردیبهشت ماه تا چهارم خرداد ماه 1361 به مدت 26 روز در جنوب غربی اهواز انجام گرفت و یکی از درخشانترین کارنامه های عملیاتی نیروهای مسلح ایران بر علیه متجاوز به شمار می رود که علاوه بر پایان دادن به 19 ماه اشغال نظامی قسمتی از حساس ترین نقاط خوزستان، ضربه ای قاطع به نیروهای متجاوز عراق و توان و میل جنگجوی او وارد آورد.

دست آوردهای نظامی و سیاسی این نبرد بسیار عظیم، و به حق می توان گفت که با پایان گرفتن نبرد بیت المقدس، جنگ ایران و عراق وارد مرحله جدیدی گردید، مرحله ای که عراق در وضعیت انفعالی و نیروهای مسلح ما در موضع قدرت نظامی قرار گرفته و برای وادار ساختن متجاوز به پذیرش تمامی شرایط ایران برای خاتمه جنگ، به نبردهای برون مرزی پرداختند.

با در نظر گرفتن چنین واقعیت ملموسی بود که نبرد بیت المقدس در ادامه یک سلسله عملیات آفندی کوچک و بزرگ قبلی، منتها این بار با ابعادی وسیع تر، به منظور انهدام هر چه بیشتر توازن رزمی و میل جنگجویی متجاوز و کشاندن او به موضع انفعالی سیاسی و نظامی و آزاد سازی خرمشهر که به صورت یک هدف ملی در آمده بود طرح ریزی و اجرا گردید و همان گونه که پیش بینی شده بود نتایج سرنوشت سازی را در صحنه سیاسی و نظامی جنگ تحمیلی ببار آورد.

ویژگی های عملیات بیت المقدس نسبت به نبردهای پیشین و پسین، در طول هشت سال دفاع مقدس را می توان در زمان کوتاه آمادگی، وسعت منطقه، مدت مداومت، عملیات تهاجمی با عبور از رودخانه برای اولین بار، تعداد زیاد اسرا، شدت تلفات و خسارات وارده به دشمن، اهمیت و ارزش مناطق آزاد شده و بالاخره دست آوردهای سیاسی، نظامی و روانی آن خلاصه نمود.

طرح ریزی و آمادگی برای اجرای نبرد بیت المقدس بلافاصله بعد از عملیات فتح المبین آغاز و با سرعت و بدون وقفه ادامه یافت و یکماه پس از خاتمه عملیات فتح المبین به مرحله اجرا در آمد و این فاصله زمانی بین دو نبرد بزرگ، با توجه به فواصل زمانی چند ماهه بین پایان یک عملیات و آغاز عملیات دیگر (که معمولاً به منظور آمادگی مجدد نیروها و فراهم نمودن تدارکات لازم) به صورت امری اجتناب ناپذیر و متداول در جنگ تحمیلی در آمده بود، ضمن نشان دادن توانمندی ما در سرعت آمادگی برای گشایش جبهه جدید در زمانی کوتاهتر از آنچه برآورد می شد، همچنین به عنوان یک عامل غافلگیر کردن سرنوشت ساز به کار برده شد.

در مورد ارزش و اهمیت اهداف این عملیات و مناطقی که آزاد گردیدند بایستی از دو منظر ارزشهای تاکتیکی و استراتژیکی به قضایا نگاه کرد.

هدف استراتژیکی ایران به طور کلی در جنگ تحمیلی عبارت بود از ارائه توانمندی و توانایی های رژیم جمهوری اسلامی ایران در سرکوب کردن دشمنان و متجاوزان نظامی به خاک ایران و بالاخص به جای خود نشاندن رژیم بعثی عراق و تنبیه او. این هدف های استراتژیک در شرایط اعلام شده ایران برای پایان جنگ، خلاصه می گردند.

یکی دیگر از هدفهای طرح ریزی شده در این عملیات که دارای ارزش استراتژیکی و تاکتیکی توأم محسوب می گردید وصول نیروهای ما به کرانه شرقی شط العرب در منطقه بصره و تهدید این شهر بود. با توجه به ارزش و اهمیت این شهر که دومین شهر مهم عراق از لحاظ موقعیت، جمعیت، وسعت و وجود مراکز اقتصادی و صنعتی به شمار آمده و بزرگترین و مجهزترین شهر بندری این کشور محسوب می  گردد. روشن است که تهدید و یا تأمین این شهر چه اثر قاطع و سرنوشت سازی را در جنگ ایران و عراق ایفاء می نمود و موفقیت در این امر چه شمشیر برنده ای را در وادار ساختن رژیم عراق به پذیرش شرایط پیشنهادی جمهوری اسلامی برای صلح، در اختیار ایران قرار می داد.

و بالاخره یکی دیگر از ویژگی های دیگر عملیات بیت المقدس نتایج سیاسی – نظامی آن است. در بیان این نتایج همین قدر کافی است گفته شود که بسیاری را عقیده بر این است که دست آوردهای نبرد بیت المقدس زمینه مناسب و کافی را به سود ایران برای خاتمه دادن به جنگ فراهم آورده بود.

کتاب حاضر، تاریخ نظامی مفصل و مشروح عملیات بیت المقدس و فتح خرمشهر از چگونگی طرح ریزی تا اجرا و هدایت نبرد مذکور می باشد که می تواند مورد استفاده و استناد محققین و تاریخ نویسان جنگ تحمیلی، استادان و دانشجویان دانشکده های عالی و تخصصی نظامی و سایر پژوهشگران علاقه مند قرار گیرد.