آیا یاران امام زمان(عج) همه شیعه‌اند؟

یاران حضرت را سه گروه تشکیل مى‌دهند: الف. 313 نفر که یاران خاص هستند؛ ب. ده هزار نفر؛ ج. عموم شیعیان و محبان.

در روایتى از امام جواد علیه‌السلام آمده است: «پس هنگامى که این تعداد (313 نفر) از اهل اخلاص گرد او (در مکه و به اذن خدا) جمع شدند، خدا امر او را ظاهر کند. پس هنگامى که براى او عقد (ده هزار نفر مرد) کامل شد، به اذن خداى عزوجل خروج مى کند». کمال‌الدین، ج2، ب36، خ2.

یاران گروه اول و دوم، کسانى هستند که ولایت و امامت امام مهدى عجل‌اللّه‌تعالى‌فرجه‌الشریف را پذیرفته و لیاقت سربازى را در خود ایجاد کرده‌اند. اما گروه سوم (شاید برخى از افراد گروه دوم)، هم مى‌توانند از افرادى باشند که قبل از ظهور شیعه بوده و لیاقت یارى امام را پیدا کرده‌اند و هم مى‌توانند از افراد غیر شیعه باشند که با درک ظهور و شنیدن پیام دعوت امام - با توجه به فطرت الهى و عدالت‌خواهى و حق‌طلبى خود - حضرت را بپذیرند و با همه وجود سر به اطاعت ایشان بگذارند. البته براى ظهور شرایطى ذکر شده است که در صورت فراهم آمدن آن‌ها، ظهور تحقق پیدا مى‌کند. مراد از شرایط انقلاب که ظهور و قیام حضرت مهدى عجل‌اللّه‌تعالى‌فرجه‌الشریف نمونه کامل و بارز آن است، امورى است که پدیده انقلاب به آنها وابستگى وجودى دارد و تحقق آن، متوقف و مشروط به وجود این امور است.

براى انقلاب جهانى و بزرگ امام مهدى عجل‌اللّه‌تعالى‌فرجه‌الشریف مانند هر انقلاب دیگر، چهار شرط متصور است:

الف. قانون جامع:

یک انقلاب براى در هم شکستن وضع موجود و برقرارى وضع مطلوب، به دو برنامه نیاز دارد:

1. برنامه براى نابودى وضع موجود؛

2. قانون مناسب براى حرکت جامعه به طرف وضعیت مطلوب و رسیدن به حالت آرمانى.

قیام جهانى حضرت مهدى عجل‌اللّه‌تعالى‌فرجه‌الشریف نیز این شرط را لازم دارد؛ برنامه‌ حرکت، در قسمت اول، بر اساس روایات، حرکت مسلحانه است تا نابودى کامل شرک و کفر. به عبارت دقیق‌تر، حضرت هنگام ظهور ابتدا مردم را دعوت به دین و امامت مى‌کند و اگر کسى مخالفت کرد و خواست به راه شرک ادامه دهد، حضرت با وى مقابله مى‌کند. این روش بر گرفته از قرآن است: «و قاتلوهم حتّى لا تکون فتنة و یکون الدّین لله» بقره/193.

برنامه حضرت در بخش دوم نیز، بر اساس عمل به کتاب خدا و سنت پیامبر است. پیامبراکرم صلى‌اللّه‌علیه‌وآله‌وسلم فرمودند: «سیره و سنت او سنت من است. مردم را بر دین و آیین من به‌پا خواهد داشت و آنان را به کتاب پروردگارم دعوت مى‌کند». کمال‌الدین، ج 2، ب39، ح6.

ب. رهبرى:

شرط دیگر براى پیدایش یک انقلاب، وجود رهبر و پیشوایى آگاه و توان‌مند و دلسوز است تا با آشنایى کامل از اهداف و برنامه‌ها و زمینه‌ها و موانع، با مدیریتى صحیح و قاطع، حرکت انقلاب را رهبرى کند و تا آخرین نفس ادامه دهد. انقلاب عظیم امام مهدى عجل‌اللّه‌تعالى‌فرجه‌الشریف نیز داراى این شرط است. رهبر این انقلاب، بزرگ مردى از سلسله امامت است که در دامان امام پرورش یافته و وارث علوم پیامبر و آگاه به قرآن و معارف دین است. پیامبراکرم صلى‌اللّه‌علیه‌وآله‌وسلم فرمودند: «منا مهدى هذه الامة الذى یملا الارض قسطاً و عدلاً کما ملئت جوراً و ظلماً؛ مهدى این امت از ما است، کسى که زمین را از قسط و عدل پر مى‌کند، همان‌گونه که از جور و ظلم پر شده است». کمال‌الدین، ج1، ب24، ح10.

ج. یاران:

شرط دیگر یک انقلاب، وجود یارانى فداکار است که با آشنایى نسبت به برنامه‌ها و اهداف و اعتقاد به آن‌ها، تا آخرین لحظه، از رهبر و انقلاب دست برندارند و آماده‌ هر‌گونه فداکارى باشند. قیام جهانى امام مهدى عجل‌اللّه‌تعالى‌فرجه‌الشریف هم نیاز به یارانى دارد که ضمن آشنایى و اعتقاد به امام و دین تا آخرین لحظه فداکارى کنند. از امام جواد علیه‌السلام در ضمن حدیثى نقل شده است: «اصحابش به سوى او اجتماع مى‌کنند که سیصد و سیزده نفر هستند، به تعداد اهل بدر، از نقاط مختلف زمین ... وقتى این عده جمع شدند، خدا امر او را ظاهر مى‌کند و چون عقد کامل شد، که ده‌هزار نفرند، خروج مى‌کند به اذن خدا». کمال‌الدین، ج2، ب37، ح2.

د. آماگى و پذیرش عمومى:

یکى دیگر از شرایط تحقق یک انقلاب، پذیرش مردمى است. اگر مردم آن‌را نخواهند، حتماً به سرانجام نمى‌رسد. نمونه آن، قیام خونین کربلا است که مردم نخواستند و به شهادت امام حسین علیه‌السلام منتهى شد. (البته وظیفه امام حسین علیه‌السلام بر اساس دستور خدا، حرکت و قیام بود.) انقلاب امام مهدى عجل‌اللّه‌تعالى‌فرجه‌الشریف نیز این شرط را لازم دارد. مردم باید به حدى از رشد و آگاهى رسیده باشند که پذیراى حرکت اصلاحى و قیام بزرگ منجى عالم بشریت باشند.

از میان چهار شرط یاد شده، دو شرط فراهم است و آن، طرح و برنامه و وجود رهبر است، اما آیا شرط سوم و چهارم نیز فراهم شده است؟ آیا یاران فداکارى که معرفت مناسبى داشته باشند، به مقدار کافى فراهم است؟ آیا مردم آمادگى پذیرش انقلاب او را پیدا کرده‌اند؟ بنابراین، آنچه باید اتفاق بیافتد، آن است که عموم مردم خواستار آمدن منجى آسمانى و رهایى از وضعیت موجود باشند.

یاران امام چگونه علم به ظهور پیدا مى‌کنند؟

در هنگام ظهور، حضرت از مکه قیام نموده، به فراخوان عمومى مى‌پردازد. در ابتدا یاران مخصوص که به عنوان فرماندهان سپاه حضرت به‌شمار مى‌روند - به سوى مکه مى‌آیند و در آنجا سپاهى با حلقه ده‌هزار نفرى از یاران را تشکیل مى‌دهند و سپس به لشکر حضرت افزوده شده و مۆمنان گروه گروه به ایشان مى‌پیوندند و آنان در رکاب امام زمان عجل‌اللّه‌تعالى‌فرجه‌الشریف به طرف مدینه حرکت مى‌کنند و از آنجا به طرف کوفه رهسپار مى‌شوند و سپس به فتح عالم و نابودى سنگرهاى کفر همت مى‌گمارند. امام محمدباقر علیه‌السلام فرموده‌اند: «هنگام ظهور، وقتى مهدى عجل‌اللّه‌تعالى‌فرجه‌الشریف به طرف کعبه مى‌آید، تا در کنار کعبه نداى جهانى خود را سر دهد، در مکانى به نام «ذى طوى»، به انتظار 313 نفر یار مخصوص خود توقف مى‌کند تا آنان بیایند و همراه آن حضرت به طرف کعبه رهسپار شوند». بحار‌الانوار، 52/306. هم‌چنین در حدیث دیگرى مى‌فرمایند: «یجمع اللّه له من اقاصى البلاد على عدّة اهل بدر ثلاث‌مائة و ثلاثة عشر رجلا»؛ «خداوند از اطراف جهان و اقصى نقاط عالم به تعداد جنگ جویان بدر (313 نفر) به دور او جمع مى‌کند.» بحار‌الانوار، 52/310. در روایات معصومین علیهم‌السلام خصوصیاتى مانند محل و زمان زندگى و نام و مشخصات فردى یاران به هنگام ظهور، مطلبى نیامده است. در بعض از روایات اهل سنت، نام‌ها و شهرهایى ذکر شده است؛ اما به علت اینکه از ناحیه امامان معصوم تأیید نشده است، نمى‌توان به آنها تکیه کرد. به هر حال مى‌توان به بعضى از خصوصیات کلى براى یاران آن حضرت اشاره نمود.

این خصوصیات توسط امام معصوم علیه‌السلام بیان شده است:

1. ایمان به هدف و اراده استوار و پیروى کامل از ولایت و رهبرى امام زمان عجل‌اللّه‌تعالى‌فرجه‌الشریف؛

2. قدرت نظامى برتر و دفاع از امام زمان عجل‌اللّه‌تعالى‌فرجه‌الشریف در مقابل توطئه دشمنان؛

3. داراى قدرت مدیریت و حکومت بر اساس عدالت اسلامى؛

4. قرار گرفتن در اوج فداکارى و شهادت‌طلبى در رکاب امام زمان عجل‌اللّه‌تعالى‌فرجه‌الشریف؛

5. آماده مبارزه و مطیع کامل هستند؛

6. از صالحان روى زمین‌اند که وعده حکومت آنان در قرآن آمده است؛

7. بیعت و پیمان آنان با امام زمان عجل‌اللّه‌تعالى‌فرجه‌الشریف؛

8. بعضى از این یاران جزو رجعت‌کنندگان هستند، یعنى، در زمان‌هاى قبل از دنیا رفته‌اند و در زمان ظهور دوباره زنده شده و در رکاب امام زمان عجل‌اللّه‌تعالى‌فرجه‌الشریف به خدمت مى‌پردازند، مانند برخى از انبیا، اولیا و اصحاب پیامبراکرم صلى‌اللّه‌علیه‌وآله‌وسلم و ائمه علیهم‌السلام.

نتیجه آنکه از مجموعه احادیث امامان معصوم علیهم‌السلام، معلوم مى‌شود که یاران امام زمان عجل‌اللّه‌تعالى‌فرجه‌الشریف منحصر در افراد مشخص و یا شهرهاى خاص نمى‌باشند، بلکه افراد از هر مکان و هر زمان (به وجود آمدن خصوصیات کلى مورد نظر براى یاران آن حضرت) مى‌توانند جزو حامیان و یاران آن امام عزیز قرار گیرند.

منبع: مرکز تخصصى مهدویت