امام خمینی و مستضعفان

حکومت جمهوری اسلامی حکومت مستضعفین است

امام بارها تاكید فرمودند: "گمان نمی‌كنم عبادتی بالاتر از خدمت به محرومین وجود داشته باشد."

امام راحل (ره ) همواره از پابرهنه‌ها و زاغه نشینان به عنوان (( ولی نعمت)) یاد می كردند و خواهان خدمت گزاری بیشتر به آنها بودند.

ایشان در سخنانی نغز و زیبا در این‌باره فرمودند: "به مستضعفان و مستمندان و زاغه نشینان كه ولی نعمت ما هستند خدمت كنید."

درك عمیق و حس دلسوزی بی‌مثال معمار بزرگ انقلاب نسبت به طبقه محروم و مستضعف به اندازه ای بود كه نه تنها برای ایرانیان، بلكه برای محرومان و مستضعفان سایر كشورها نیز به عنوان یك حامی بزرگ شناخته شده اند.

جایگاه مستضعفین در اندیشه امام خمینی

1-از نظر امام، پیروزی انقلاب اسلامی ایران، مرهون تلاش طبقات پایین اجتماع یعنی همان مستضعفین است و طبقات بالا کاری نکرده اند:

"شما این انقلاب را به ثمر رساندید و گروه هایی که در سرتاسر کشور این انقلاب را به ثمررساندند، همان زن و مرد محروم و همان هایی که مستضعف هستند و کاخ نشین ها آنها را استضعاف می کنند و اینها ثابت کردند که کاخ نشین ها آنها را استضعاف می کنند و اینها ثابت کردند که کاخ نشین ها که ضعیفند و پوسیده اند و برای این ملت هیچ کاری نکرده اند و نخواهند کرد."

2-این طبقات تا آخرین قدم به عنوان نیروهای وفادار به مبارزه و گردانندگان و بر پا دارندگان واقعی انقلاب ها محسوب می شوند و خط اصولی جمهوری اسلامی و انقلاب اسلامی، خط دفاع از مستضعفین و احقاق حقوق فقرا در جوامع بشری است.

"تنها آنهایی تا آخر با ما هستند که درد فقر و محرومیت و استضعاف را چشیده باشند. فقرا و متدینین بی بضاعت، گردانندگان و بر پا دارندگان واقعی انقلابها هستند.ما باید تمام تلاشمان را بنمائیم تا به هر صورتی که ممکن است،خط اصولی دفاع از مستضعفین را حفظ کنیم...ما برای احقاق حقوق فقرا در جوامع بشری تا آخرین قطره خون دفاع خواهیم کرد."

3-حکومت جمهوری اسلامی ایران، حکومت طبقات پایین اجتماع; یعنی حکومت مستضعفین و محرومین است.

"یکی از نعمت های بزرگی که خداوند تبارک و تعالی به این ملت عنایت فرموده، اینکه حکومت، حکومت مستضعفین است، حکومت محرومین است، یعنی آنهایی که در راس حکومت واقع شدند وقتی که ملاحظه می کنند، رئیس جمهورش از مدرسه پا شده است آمده است رئیس جمهور شده، طلبه مدرسه بوده...و خاصیت یک حکومت محرومین، مستضعفین و حکومت مردمی این است که هم مجلسش می فهمد مستضعفین و محرومین یعنی چه، هم حکومت و وزرا می فهمند که یعنی چه... خودشان لمس محرومیت را کرده اند."

4-بار سنگین انقلاب اسلامی و جمهوری اسلامی بر دوش قشر مستضعف است و همین گروه هستند که در جبهه و پشت جبهه فداکاری می کنند و نه طبقات بالا:

"شما باید توجه تان به این توده های مستضعفین که با زحمت خودشان و رنج خودشان الان در جبهه ها مشغول فداکاری هستند که خداوند تاییدشان کند و در پشت جبهه ها مشغول فداکاری هستند و مستضعفند، آن بالاها اینها را ضعیف می شمارند و می شمردند... با توجه به اینکه بار سنگین انقلاب بر دوش قشر مستضعف است... وظیفه داریم فعالیت و توجه را به نواحی محروم، خصوصا جنوب شهر که در رژیم گذشته توجهی به آنها نشده است، معطوف کنیم. در خدمت ملت، خصوصا مستضعفین که سنگینی این جمهوری به دوش آنان بوده و بدون کوچکترین توقعی در خدمت اسلامند، با جان و دل کوشا باشیم و مادام که همه ما و شما در خدمت مردم هستیم، آسیبی به جمهوری اسلامی وارد نمی شود. "

امام خمینی (ره) و فقر زدایی

"اسلام از اول برای همین امر قیام کرده که به این مستمندان عالم در مقابل مستکبران خدمت کند و این ستمگران را به جای خود بنشانند و شما اشخاصی هستید که پیرو یک همچو اسلام عزیز هستید و به این پیروی باید ادامه بدهید."

بی تردید مهم ترین هدف امام خمینی(ره) در مبارزات، سرنگونی رژیم شاهنشاهی و اقامه حکومت اسلامی بود که با ایثار و جهاد مردم به پیروزی رسید. ولی امام به خوبی می دانست که حکومت وسیله است نه هدف. هدف امام فقط این نبود که حاکمانی بروند و حاکمانی دیگر جایگزین آنان شوند. بلکه عقیده داشت با استحکام نظام اسلامی و اجرای کامل و همه جانبه احکام و قوانین دین، مشکلات اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و اخلاقی مردم حل می شود و سعادت دنیا و آخرت آنان تأمین می گردد. بنابراین، امام در تأسیس حکومت اسلامی اهدافی را تعقیب می کرد که تحقق آن ها را از آثار اجرای کامل احکام و قوانین اسلام می دانست. در طول مبارزات نیز گاه گاه بدین مطلب اشاره می کرد.

یکی از مهم ترین آرمان های امام خمینی(ره) تحقق عدالت اجتماعی، کم شدن فاصله طبقاتی، رفع تبعیضات ظالمانه، حمایت از محرومان و فقر ستیزی بود. از بررسی سخنرانی ها، پیام ها، توصیه های امام استفاده می شود که مسئله رفع ِتبعیض و فقر ستیزی یکی از اهداف بزرگ او بوده که همواره بدان تأکید داشت. آن بزرگوار به قدری در این باره سخن می گفت که به عنوان پناهگاه مستضعفان و پابرهنه ها شناخته شد. کسانی که دوران صدر پیروزی انقلاب را درک کرده اند و سخنان و موضع گیری های امام خمینی و دیگر مسئولان نظام را شنیده اند به خوبی می دانند که حمایت از محرومان و مستضعفان یکی از مهم ترین و پر جاذبه ترین شعارهای انقلابیون و مورد تأکید رهبر انقلاب بود.

 خدمت به مستضعفان به مستضعفان و تهی دستان، در بیشتر جوامع و حکومت ها، کمتر توجه می شود، در حالی که حمایت از محرومان، در رأس برنامه های حکومتی اهل بیت علیهم السلام بود. حضرت امام خمینی رحمه الله نیز با پیروی کردن از سیره اهل بیت علیهم السلام ، توجه و رسیدگی کردن به محرومان جامعه را از وظایف مهم مسئولان می شمرد و همیشه تأکید می کرد که جهت گیری انقلاب و نظام اسلامی، ارزش گذاری به حمایت از محرومان باشد. ایشان خطاب به اعضای شورای نگهبان می فرماید:

شما بیایید احکام الهی را اجرا کنید. باید قوانین وضع بشود که حقوق محرومین و فقرا به آنها باز گردانده شود. این وظیفه شماست.

امام خمینی رحمه الله به خوبی آگاه بود که اگر قشر محروم جامعه، از انقلاب و نظام اسلامی سرخورده شوند، میدان برای زراندوزان بی درد و نامهربان باز خواهد شد و در نتیجه، مردم در تنگناهای اقتصادی قرار خواهند گرفت. بر این اساس همواره تأکید می کرد:

ما باید برای پیش برد اهداف و منافع ملت محروم ایران برنامه ریزی کنیم. ما باید در ارتباط با مردم جهان و رسیدگی به مشکلات و مسائل مسلمانان و حمایت از مبارزان و گرسنگان و محرومان، با تمام وجود تلاش کنیم... من گمان نمی کنم عبادتی بالاتر از خدمت به محرومین وجود داشته باشد... چیزی که روحانیون هرگز نباید از آن عدول کنند و نباید با تبلیغات دیگران، از میدان به در روند، حمایت از محرومین و پابرهنه هاست؛ چرا که هر کسی از آن عدول کند، از عدالت اجتماعی عدول کرده است. ما باید تحت هر شرایطی، خود را عهده دار این مسئولیت بزرگ بدانیم ودر تحقق آن، اگر کوتاهی بنماییم، خیانت به اسلام و مسلمین کرده ایم.

امام خمینی در زمان مبارزه با رژیم شاهنشاهی تا زمان پیروزی انقلاب و بعد از آن, در خنثی سازی توطئه های دشمنان و به ویژه در زمان جنگ تحمیلی همواره از همکاری علمای دین و روحانیون استفاده می جست. از نقش حساس آنان در دفاع از اسلام و تأثیر تبلیغات آنان در میان توده های مردم به ویژه محرومان و مستضعفان به خوبی آگاه بود, از این رو, در نگهداری انقلاب و دفاع از آرمان های اسلامی نیز تلاشِ روحانیون را یک امر ضروری می دانست.

در حمایت از محرومان نیز به روحانیت دل بسته بود و انتظار همکاری جدی داشت, زیرا اولاً: چون روحانیت به ویژه طلاب و فضلای جوان غالباً از خانواده های محروم هستند و طعم تلخ فقر و گرسنگی و محرومیت را چشیده اند در تعقیب هدف مقدس فقر ستیزی نیز بیشتر می توان به آنان امیدوار بود.

و ثانیاً: حمایت از محرومین و مستضعفین یکی از مهم ترین اهداف اسلامی است که روحانیت وظیفه دارد در تبلیغ و ترویج آن کوشش کند. محرومان را به حقوق مشروعشان آشنا سازد و در گرفتن حق, آنان را بسیج نماید, به مسئولانِ نظام تذکر دهد و آنان را از حیف و میل اموال عمومی و تضییع حقوق مستضعفان بر حذر دارد.

و ثالثاً: روحانیون در طول تاریخ همواره پناهگاه و حامی محرومان بوده اند, و باید موقعیت دینی واجتماعی خود را در میان مردم به ویژه طبقات محروم حفظ کنند.

به همین جهت بود که امام خمینی(قده) بارها و بارها و به مناسبت های مختلف انجام وظیفه مهم دفاع از حقوق محرومان را به روحانیون تذکر می دادند.

منابع: 1- مردم سالاری / 2- حوزه / 3- وبلاگ کوچ بیداران