بیماری پوستی پسوریازیس

نویسنده: دکتر علی سنبلستان
به طور معمول، سلول‌های پوستی بعد از گذشت یک ماه بالغ شده و می ریزند. در پسوریازیس، بلوغ سلول‌ها سرعت می‌گیرد و فقط سه الی چهار روز طول می‌کشد. از آن‌جا که لایه زیرین سلول‌های پوستی زودتر از حالت طبیعی تقسیم می‌شوند، سلول‌های مرده در پوسته‌های ضخیم‌تر روی خارجی‌ترین لایه پوست جمع می‌شوند.

پسوریازیس در هر نقطه‌ای از بدن مانند زانو، آرنج یا پوست می‌تواند مشاهده شود و با سایر بیماری ها مانند دیابت، بیماری‌های قلبی و افسردگی مرتبط است.

علت دقیق ‌این بیماری معلوم نیست، ولی احتمالاً ناشی از یک اختلال خودایمنی است‌.

سابقه خانوادگی ابتلا به پسوریازس، آرتریت روماتویید، آسیب موضعی پوست، عفونت‌های (ویروسی یا باکتریایی‌) نواحی دیگر بدن، استرس، آب و هوای سرد و عوامل ژنتیکی از عوامل خطر ابتلا به این بیماری هستند.‌

از جمله عوارض ناشی از این بیماری، عفونت باکتریایی ثانویه در محل درگیری پوستی‌ پسوزیازیس (تاول چرکی‌) و التهاب مفصلی مرتبط با پسوریازیس‌ می باشند.

بیماری ممکن است بین حملات، مدت‌های طولانی غیرفعال باقی بماند.

انواع پسوریازیس

1- پسوریازیس پلاک‌ مانند  (Plaque Psoriasis : شایع‌ترین نوع بیماری پسوریازیس می‌باشد. حدود 80 درصد از کسانی‌ که پسوریازیس دارند دچار این نوع عارضه هستند. این نوع با ایجاد زخم‌های قرمز ملتهب و برجسته که روی آن‌ها یک پوشش نقره‌ای و سفید دیده می شود، قابل تشخیص می‌باشد. بیشتر در نواحی مانند آرنج، زانو، پوست سر و یا کمر قابل مشاهده است.

2- پسوریازیس خالدار: (Guttate psoriasis) یک نوع از بیماری است که معمولاً در سنین کودکی یا جوانی شروع می شود. این شکل از پسوریازیس به شکل لکه‌های تکی کوچک و قرمزرنگ روی پوست می‌باشد. ضایعات خال‌خالی معمولاً روی تن و اندام‌ها مشاهده می‌شوند. این لکه‌ها معمولاً به ضخامت لکه‌های پسوریازیس پلاک‌مانند نیستند.

پسوریازیس خالدار اکثراً به صورت ناگهانی می‌آید. شرایط مختلفی می‌توانند در یک حمله پسوریازیس خالدار سهیم باشند، از‌ جمله عفونت‌های تنفسی فوقانی، عفونت‌های استرپتوکوکی (مثل گلودرد)، ورم لوزه، استرس، آسیب‌های پوستی و تجویز برخی داروها.

3- پسوریازیس معکوس: بر عکس نوع شایع پسوریازیس، در نواحی چین های پوستی مثل کشاله ران یا زیر بغل به صورت سطح نرم و خیس خورده مشاهده می شود (در دیابت و مصرف موضعی استرویید باید ابتدا علل قارچی را رد کرد).

4- پسوریازیس پوستولر لوکالیزه: در کف دست و پا دیده می شود و با مصرف تنباکو ارتباط دارد. 

5- پسوریازیس ناخن: به صورت جدا شدن ناخن از بستر و منقوط شدن ناخن و ایجاد لکه های روغنی روی ناخن ایجاد می شود. 

6- التهاب مفصلی پسوریازیسی

7- پسوریازیس اریترودرمیک: که در آن 90 درصد سطح پوست بدن قرمز می شود و نیاز به درمان فوری دارد.

راه های تشخیص

تشخیص بیماری بر اساس نمای ظاهری ضایعات پوستی و در صورت نیاز به نتایج نمونه‌برداری پوست مطرح می‌گردد.

درمان

علاج دایمی برای این بیماری وجود ندارد. سطح درمانی بسته به نوع پسوریازیس، وسعت بیماری، واکنش بیمار نسبت به بیماری و اثر بیماری بر زندگی بیمار متفاوت است‌.

داروهای زیر برای کاهش التهاب و پوسته‌ریزی ممکن است تجویز شود:

پمادهای حاوی قطران‌

داروهای کورتونی موضعی

تجویز یک داروی مخصوص و سپس تاباندن اشعه ماورای بنفش نوع آ به پوست‌

آنتی‌هیستامین‌ها برای تسکین خارش‌

در شرایط زیر به پزشک مراجعه کنید

- اگر شما یا یکی از اعضای خانواده تان دارای علایم پسوریازیس بوده و یا علایم پس از درمان عود نماید.

- بروز پوسچول (تاول چرکی‌) بر روی پوست همراه تب، درد عضلانی و خستگی در طی حملات‌.

- اگر دچار علایم جدید و غیرقابل توجیه شده‌اید.

توصیه هایی به بیماران مبتلا به پسوریازیس

- در صورت امکان، برای زندگی به یک منطقه دارای آب و هوای گرم نقل مکان کنید، زیرا شدت این بیماری در آب و هوای سرد افزایش می‌یابد.

- حفظ بهداشت مطلوب پوست با حمام گرفتن روزانه مهم است‌.

- از آسیب پوست از جمله کیسه کشیدن شدید در حمام اجتناب کنید، زیرا آسیب پوستی می‌تواند باعث شعله‌ور شدن حمله جدید بیماری گردد.

- از خشکی پوست جلوگیری کنید که این کار تعداد دفعات عود بیماری را کاهش می‌دهد.

- برای کاهش پوسته‌ریزی از پاک کننده‌های بدون آب و ترکیبات حاوی قطران یا کورتون برای موی سر استفاده کنید.‌

- تا حد امکان به طور مکرر پوست را در حد متوسط در معرض نور آفتاب قرار دهید.