انورکسیا (بی اشتهایی عصبی) چیست؟
www.novindiet.com
معنی لغوی انورکسیا از دست دادن اشتیاق و انگیزه است، البته این تعریف تا حدودی گمراه کننده است چرا که افراد مبتلا به انورکسیا اغلب دچار گرسنگی هستند، اما غذا نمی‌خورند. این افراد ترس بسیار زیادی از چاق شدن دارند حتی اگر بسیار لاغر باشند. به همین دلیل سعی می‌کنند با محدود کردن دریافت مواد غذایی و ورزش بیش از حد کاهش وزن داشته باشند. این مشکل هنگامی که وزن فرد 15 درصد کمتر از وزن ایده آل او باشد قابل تشخیص است.
اختلالات تغذیه‌ای مانند انورکسیا در زنان متداول‌تر از مردان است.
احتمال این بیماری در بازیگران، مدل‌ها، ورزشکارانی که ظاهر و وزن، با اهمیت است مثل کشتی، ژیمناستیک و ... نیز بیشتر می‌باشد.
این افراد تمایل دارند در مدرسه یا محیط کار بسیار خوب عمل کنند اما از طرفی با عقده و ترس بزرگ می‌شوند. این مشکل در هر زمانی می‌تواند ایجاد شود اما معمولاً نزدیک سن بلوغ شروع می‌شود.
علت اصلی انورکسیا شناخته شده نیست اما محققان بر این باورند که ترکیب خصوصیات فردی، الگوی فکری، احساسی همچون فاکتورهای زیستی و محیطی می‌تواند موجب آن شده باشد.
افراد دچار انورکسیا، غذا را راهی برای کسب اطمینان و اعتماد در شرایط سختی می‌دانند. احساس بی کفایتی، ترس، عصبانیت یا تنهایی در پیشرفت این اختلال نقش دارند.
جوامعی که زیبایی با لاغری و وضعیت ظاهری افراد برابری می‌کند اثر بسزایی در گسترش این اختلال دارند. این اختلال تغذیه‌ای ممکن است به دلیل تغییر سطح هورمون‌ها نیز باشد.
نشانه‌های انورکسیا
* کاهش وزن شدید طی چند هفته یا ماه
* ادامه رژیم کم کالری با وجود لاغر بودن یا کاهش وزن شدید
* توجه بسیار به غذا، کالری، مواد مغذی یا آشپزی
* ترس بسیار از افزایش وزن
* عادات غذایی عجیب مانند پنهانی غذا خوردن
* احساس چاق بودن با وجود لاغری
* عدم توانایی ارزیابی درست وزن افراد
* اثر بسیار وزن فرد روی ارزش فرد از نظر خود او
* نا امیدی، ترس و اضطراب و تحریک پذیری
* دوره‌های قاعدگی بی نظم
* پیگیری رژیم‌های ایجادکننده اسهال یا ادرارآور
* بروز مکرر بیماری
* پوشیدن لباس گشاد برای پنهان کردن کاهش وزن
* ورزش کردن شدید و اضطراری
* احساس بی ارزشی و نا امیدی
* کناره گیری از جوامع و انزوا
* تشدید برخی علایم فیزیکی مانند کاهش تحمل هوای سرد، مو و ناخن شکننده، پوست خشک و زرد، کم‌خونی، یبوست، ورم مفاصل، تحلیل دندان‌ها، رشد موهای نازک سراسر بدن
بی اشتهایی عصبی در صورت درمان نشدن موجب بروز مشکلاتی می‌شود از قبیل:
* آسیب اعضای بدن خصوصاً قلب، مغز و کلیه‌ها
* افت فشار خون، ضربان قلب و تنفس
* ریزش مو
* ضربان قلب نامنظم
* نازک شدن استخوان‌ها (استئوپروز)
* به هم خوردن تعادل الکترولیت‌ها
* مرگ در اثر گرسنگی شدید یا خودکشی
تشخیص انورکسیا
پنهان کاری، خجالت و تکذیب از جمله علایم اختلال تغذیه‌ای هستند. اما در مجموع این مشکل ممکن است برای مدت طولانی در فرد شناخته نشود. اگرچه تست‌های آزمایشگاهی مشخصی جهت تشخیص انورکسیا وجود ندارد اما پزشک از انواع تست‌های تشخیصی مانند تست خون، بیماری‌ها یا رادیولوژی به منظور ارزیابی اثرات کاهش وزن بر روی اعضای بدن کمک می‌گیرد.
اگر بیماری یا مشکل فیزیکی در فرد دیده نشود او را به روانشناس ارجاع می‌دهند تا با مصاحبه های طراحی شده و سایر ابزارهای ارزیابی به بررسی اختلال تغذیه‌ای فرد بپردازند.
درمان انورکسیا
همانند سایر اختلالات تغذیه‌ای در انورکسیا نیز به یک برنامه درمانی همه جانبه جهت درمان بیمار نیاز است. اهداف درمان شامل حفظ وزن فرد در محدوده وزن سلامت، درمان روانی، تصحیح الگوهای فکری.
درمان معمولاً ترکیبی از این موارد می‌باشد:
* روان درمانی: این روش درمانی بر تغییر فکر و رفتار فرد در مورد اختلال تغذیه‌ای تمرکز دارد.
* پزشکی: در این روش به جهت کمک به خواب و برانگیختن انگیزه آرام‌بخش تجویز می‌شود.
* مشاوره تغذیه: هدف در این روش ارتقای سطح سلامت، کمک به تصحیح الگوی غذایی و آموزش اهمیت تغذیه و داشتن رژیم غذایی متعادل است.
* حمایت خانوادگی یا گروهی: بسیار در فرایند درمان موثر است. چرا که افراد می‌توانند به راحتی احساسات خود را با افرادی که تجربه مشابه دارند در میان بگذارند.
* بیمارستانی و درمانی: این درمان در افرادی که دچار سو تغذیه و یا مشکلات بالینی دیگر هستند به کار می‌رود.
برای مشاهده‌ی وب‌سایت دکتر فرشچی می‌توانید به آدرس اینترنتی www.novindiet.com مراجعه نمایید.
دکتر حمیدرضا فرشچی – همکار تبیان
متخصص تغذیه و فوق تخصص دیابت و چاقی
بخش تغذیه و آشپزی تبیان
مطالب مرتبط:
لاغری نشانه سلامتی و زیبایی نیست
