موقع مسمومیت فورا نزد پزشک بروید
سم چیزی است که از طریق فعل و انفعالات شیمیایی، یا شما را میکشد و یا مصدوم میکند.
مواد سمی میتوانند از راههای مختلفی وارد بدن شوند، از جمله: خوردن، تنفس، پوست، تزریق داخل رگ، پرتو مواد رادیواکتیو و نیش زدن حیوانات.
علل مسمومیت
مواد سمی حاوی مواد شیمیایی بسیار خطرناکی میباشند. این مواد سمی شامل: سیانید، تینرهای رنگ و یا محصولات پاک کننده خانگی مثل جوهرنمک میباشند.
موادی که فورا باعث آسیب بافت های بدن میشوند از قبیل: اسیدها و یا بازها.
غذاها و داروهای سمی
بسیاری از غذاها و داروهای سمی هم وجود دارند.
غذاهای سمی شامل:
برخی قارچ های سمی، نوشیدن آبهای آلوده با مواد شیمیایی صنعتی و یا کشاورزی و غذاهایی که به طور مناسب بسته بندی نشده اند.
داروهایی که به مقدار زیاد مصرف شوند نیز میتوانند علامتهای مسمومیت را نشان دهند. این داروها شامل:
- سدکنندههای بتا: این داروها برای بیماریهای قلبی، فشارخون، سردرد میگرنی، فوبیا و انواع خاصی از تومور استفاده میشوند. اگر این داروها به مقدار زیاد مصرف شود، باعث تنگی تنفس، کوما و اختلالات قلبی میشوند.
- وارفارین: برای جلوگیری از تشکیل لخته خونی مصرف میشود. اگر وارفارین به مقدار زیاد مصرف شود، باعث خونریزی شدید و مرگ میشود.
- ویتامینها: به خصوص ویتامین های A و D اگر به مقدار زیاد مصرف شوند، موجب مشکلات کبدی و مرگ میشوند.
بعد از مسموم شدن خود را وادار به استفراغ نکنید و یا از مصرف داروهایی که موجب استفراغ میشوند، دوری کنید
علائم مسمومیت
علائم و نشانه های مسمومیت بسیار زیاد است که نمیتوان به سادگی آنها را طبقهبندی کرد و گاهی باعث سردرگمی میشوند.
- برخی از مسمومیتها باعث بزرگی مردمک چشمها میگردند، در حالیکه برخی دیگر باعث کوچک شدن آنها میشوند.
- برخی باعث افزایش بزاق دهان میشوند و برخی دیگر دهان و پوست را خشک میکنند.
- برخی موجب تپش قلب و برخی دیگر موجب کاهش سرعت قلب میشوند.
- برخی باعث افزایش سرعت تنفس و برخی دیگر باعث کاهش آن میشوند.
- برخی از آنها دردآور و برخی دیگر بدون درد میباشند.
- برخی باعث بیش فعالی و برخی دیگر باعث خواب آلودگی میگردند.
به طور کلی علائم شایع در مسمومیتها عبارتند از:
- تهوع و استفراغ
- گلودرد
- سرازیرشدن بزاق
- خواب آلودگی، گیجی و کاهش هوشیاری
- عصبی بودن، تحریک پذیر بودن، نگران بودن و رعشه
- تشنج
- باقیمانده مواد و یا سوختگی در اطراف دهان، دندان، چشم و یا پوست
- تنگی نفس
- سردرد
چه هنگام علت مسمومیت نامشخص است؟
- دو نوع مختلف مسمومیتها ممکن است باعث تپش ضربان قلب شوند. این در حالی است که یکی از آنها ممکن است باعث خشک شدن دهان و پوست گردد. این تفاوت ممکن است کمک به تشخیص مسمومیت کند.
- اگر بیشتر از یک نفر دارای علائمی باشند و این افراد در معرض غذا و آب آلوده قرار داشته باشند، مسمومیت یکی از علل وجود علائم میباشد.
- هنگامی که دو و یا چند نوع سم در بدن یک فرد وجود داشته باشد، ممکن است باعث علائم غیرمعمولی گردند.
فردی که مسموم است و هوشیار، باید حداقل 8 لیوان آب بنوشد تا آب بدنش از دست نرود و سم از بدنش خارج شود
تاخیر در برور علائم مسمومیت
مسمومیت با برخی مواد، هیچ علامتی را در ساعتها، روزها و یا ماهها نشان نمیدهد. این مواد مسموم کننده عبارتند از:
- استامینوفن: اگر به مقدار زیاد مصرف شود میتواند باعث سمی شدن کبد گردد. این دارو به آرامی عمل میکند و بعد از 7 تا 12 ساعت علائم مسمومیت شروع میشود. فرد هیچ اشتهایی ندارد، درحالیکه گرسنه است، تهوع و استفراغ دارد.
- یکی دیگر از مسمومیتهای بسیار کند، سرب میباشد. قبل از 1970، بیشتر رنگ ها حاوی سرب بود.
کودکان تراشه های رنگ را می خوردند و بعد از چندین ماه دچار ناهنجاری های سیستم عصبی میشدند.
هر تهوع و استفراغی دلیل مسمومیت نیست
برخی از علائم مسمومیت شبیه علائم بیماریهای دیگر میباشند؛ برای مثال تهوع و استفراغ در مسمومیت دیده میشود، اما در برخی بیماریهای زیر نیز وجود دارد:
سکته، حمله قلبی، زخم معده، مشکلات کیسه صفرا، هپاتیت، آپاندیسیت و ضربه به سر.
چه هنگام باید نزد پزشک رفت؟
فورا با شماره تلفن 115 (اورژانس) تماس بگیرید اگر:
- بعد از مسمومیت، احساس بیماری می کنید.
- اگر نوزاد و یا کودک شما سمی را خورده باشد، حتی اگر آن احساس مریضی نکند.
- هر وقت کسی قصد خودکشی یا آسیب به خود را داشته باشد، حتی اگر ماده مورد استفاده از اقلام مضر نباشد.
هنگامیکه به اورژانس می روید، آن ماده سمی را نیز همراه خود ببرید.
راههای تشخیص مسمومیت
- اسامی تمام چیزهایی که فرد خورده و یا نوشیده است.
- اسامی داروهایی که فرد مصرف کرده است.
- مواد شیمیایی موجود در خانه و یا محل کار که فرد در تماس با آن ها بوده است.
- دیگر افراد خانواده و یا همکاران نیز دچار این علائم شدهاند.
- آیا فرد سابقه مشکل روحی روانی دارد.
آزمایشات لازم برای تشخیص مسمومیت
- آزمایش ادرار و خون
- سی تی اسکن مغز، در مواردی که بیمار بیهوش است.
هنگام مسمومیت، از هر درمانی استفاده نکنید و منتظر نمانید که فرد حالش بدتر شود و هر چه زودتر فرد را به اورژانس برسانید
درمانهای خانگی مسمومیت
- اگر شما یک ماده سمی را خوردید و یا تنفس کردید و دارای علائمی چون: تهوع، استفراغ، درد، تنگی نفس، تشنج، بی هوشی و یا رنگ غیرطبیعی پوست شدید، فورا به شماره تلفن 115 زنگ بزنید.
- خود را وادار به استفراغ نکنید و یا از مصرف داروهایی که موجب استفراغ میشوند، دوری کنید.
- زغال چوب به بیمار ندهید.
- اگر دستگاه اکسیژن در خانه دارید، به فرد مسموم بدهید.
- فرد را هر چه زودتر از محل مسمومیت دور کنید و در هوای تازه قرار دهید و پنجره ها را باز کنید و اجازه خروج مواد فرار سمی را بدهید.
- چند تنفس عمیق کنید. پارچه مرطوب را بر روی بینی و دهان خود نگه دارید.
- از کبریت و یا فندک در آن محل استفاده نکنید، زیرا ممکن است آن محل آتش بگیرد.
- اگر فرد سمی را خورده است و در دهانش مقداری باقی مانده است، آن باقیمانده را از دهانش خارج کنید.
- اگر فردی در اثر موادشوینده مسموم شده است، برچسب روی آن مواد را که برای رفع خطر نوشته شده، بخوانید.
- اگر ماده سمی بر روی پوستتان و لباستان پاشیده، لباستان را درآورید. با آب ولرم و یا سرد، پوست خود را بشویید.
- مطمئن شوید که فرد تنفس میکند، در صورت توقف تنفس، روش احیای قلبی ریوی یا CPR باید انجام شود (تصویر کناری).
- اگر فرد استفراغ کرد، راه هوایی فرد را تمیز کنید. قبل از تمیر کردن دهان و گلوی فرد مسموم، انگشتان خود را با پارچه ای بپوشانید.
- فرد باید راحت باشد.
- در زمان بیهوشی، چیزی را از طریق دهان به فرد مسموم ندهید.
- برای برطرف کردن اثر سم، به فرد مسموم آبلیمو و یا سرکه ندهید، مگر با دستور پزشک.
- فردی که مسموم است و هوشیار، باید حداقل 8 لیوان آب بنوشد تا آب بدنش از دست نرود و سم از بدنش خارج شود. اگر برای فرد مسموم مقدور نیست این مقدار آب را بنوشد، میتواند 4 تا 5 لیوان آب بنوشد.
- تنقیه با قهوه توسط پزشک، باعث تحریک کبد و کیسه صفرا شده و مواد سمی را آزاد کرده و از بدن خارج میکند.
- از هر درمانی استفاده نکنید و منتظر نمانید که فرد حالش بدتر شود و هر چه زودتر فرد را به اورژانس برسانید.
مطالب مرتبط:
علائم مسمومیت غذایی را می شناسید؟
پیشگیری از مسمومیت کودکان در خانه
هر سال هزار نفر از مسمومیت میمیرند