صفتی که خداوند دوست دارد!

«قُلْ إِنْ کنْتُمْ تُحِبُّونَ اللّه‏َ فَاتَّبِعُونِی یُحْبِبْکمْ‏اللّه‏ُ و َیَغْفِرْ لَکمْ ذُنُوبَکمْ وَاللّه‏ُ غَفُورٌ رَحِیمٌ»[ آل عمران:31]

بگو: اگر خدا را دوست دارید، از من پیروى کنید تا خدا نیز شما را دوست بدارد، و گناهانتان را ببخشاید و خدا آمرزنده مهربان است .

اسلام برنامه تکامل و تعالى انسان است. زیر بنا و اساس این برنامه و این مکتب محبت است. مسأله محبّت به اندازه‏اى در تحقّق برنامه هایى که اسلام براى پیشرفت جامعه انسانى پیش بینى کرده، مفید است که پیشوایان دین آن را اساس و پایه بلکه خود دین دانسته‏اند.

امام صادق علیه‏السلام فرمود: «هَل الدّین إلاّ الحُبّ» [ خصال، 21/74.]؛ آیا دین به جز محبّت و مهرورزى است؟! و امام باقر علیه‏السلام فرمود: «الدّینُ هوَ الحُبُّ وَ الحُبُّ هُو الدّین».[ میزان الحکمه، ج 1 ص 502.]؛ دین همان محبّت و محبّت همان دین است.

خدایى را که دین معرّفى مى‏کند بالاترین مرتبه محبّت و مهرورزى را نسبت به موجودات به ویژه انسان ها دارد.

از این رو اوّلین صفتى که مسلمان ها در جمله‏اى که همیشه و هر روز بارها و بارها موظّف‏اند آن را تکرار کنند بلکه در ابتداى هر کلام و هر کارى به زبان آورند، صفت مهربانى و مهرورزى او نسبت به موجودات عالم و انسان است. در کلمه «بسم اللّه‏ الرحمن الرحیم» که برنامه افتتاحیه تمام مسلمانان است بعد از نام خدا یعنى اللّه‏ دو صفت رحمان و رحیم باید گفته شود و همیشه محبّت او مورد توجه باشد، زیرا او مهربانترین مهربانان است و همین لطف و مهربانى به انسانها بلکه به موجودات، عامل خلقت آنان و گستردن نظام هستى شده است. در قرآن آمده است: «وَ رَحْمَتى وَسِعَتْ کلَّ شَى‏ء» [اعراف، آیه 156.]

و بعد از مرحله خلقت مى‏بینیم خداوند منّان همانطور که خود نسبت به موجودات و مخلوقات خود و در رأس آنها انسان ها محبت دارد، از انسان ها خواسته است که نسبت به همدیگر هم با محبت باشند و روزبه‏روز بر محبّت خود نسبت به دیگران بیفزایند.

شاید بتوان گفت یکى از حکمت هاى قرار دادن نسل انسان ها از یک پدر و مادر همین باشد که انسان ها نسبت به یکدیگر احساس علاقه و محبّت کنند و همدیگر را برادر و خواهر خود بدانند.

مکتب همه انبیاى الهى از آدم تا خاتم بر محور و پایه محبت، بنا شده‏است و پایگاه اصلى حکومت اسلامى، عشق و علاقه مردم نسبت به پیشوایان دینى و رهبران امّت اسلامى است و پیشوایان بزرگ و معصوم اسلام نیز براى اینکه مردم با شیرینى محبت، زندگى و جامعه خود را شیرین و پر از محبت و عشق و علاقه کنند و از برکات این صفت الهى و نعمت بزرگ خدادادى بهره‏مند شوند، مردم را به محبّت و مهرورزى فراخوانده و راه و روش آن را عملا به مردم نشان دادند.

آن بزرگواران بعد از خداوند متعال مهربان ترین انسان ها نسبت به موجودات دیگر به ویژه انسان ها بودند. تا جایى که به خاطر محبت به مردم و عشق به آنان از همه چیز حتى جان خود گذشتند تا افراد جامعه را به سعادت ابدى برسانند.

در مورد پیامبر در قرآن مى‏خوانیم: «وَ ما اَرْسَلْناک اِلاّ رَحمةً لِلْعالَمین»[سوره انبیاء، آیه 107.]؛ ما تو را جز اینکه مایه رحمت جهانیان باشى، نفرستادیم. و در جاى دیگر مى‏خوانیم: «عَزیز علیهِ ما عَنِتُّمْ حَریصٌ عَلیکم بِالمؤمنینَ رَئوفٌ رَحیم»[سوره توبه، آیه 128.]؛ناراحتى‏هاى شما بر او گران است و نسبت به هدایت شما سخت علاقه‏مند است و نسبت به مؤمنان رئوف و مهربان است.

این عطوفت و مهربانى پیامبر صلى‏الله‏علیه‏و‏آله باعث شد که خود را در زحمت طاقت فرسا بیندازد و رنج هاى فراوان متحمّل شود.

آرى پیامبر اکرم صلى‏الله‏علیه‏و‏آله و اهل بیت او به قدرى نسبت به مردم مهربان و دلسوز و علاقه‏مند بودند که حتى در لحظات آخر عمر - که هر کسى به فکر و اندیشه نجات خود است – آنها به یاد امّت و گرفتارى‏هاى آنان بودند. در حدیثى از امیر مؤمنان علیه‏السلام چنین آمده است: آخرین چیزى که از پیامبر شنیده شد این بود که وقتى ملک الموت در آخرین لحظات خدمت پیامبر براى قبض روح آمد، گفت: تو مخیّر هستى به لقاء پروردگار بروى یا در دنیا بمانى. فرمود: به سوى خدا نه به دنیا. بعد فرمود: «أوصیکم بالضعیفین خَیراً: الیتیمِ وَ المَملوک». شمارا سفارش مى‏کنم به نیکى نسبت به یتیم و کسى که بنده دیگرى است و از خود مال و منالى و اختیارى ندارد .

از احادیث  به خوبى استفاده مى‏شود که نخستین موجودى که باید انسان محبت او را در دل داشته باشد و به آن عشق بورزد خالق هستى است که محبوب واقعى و اصلى اوست و انسانها هر چه دارند از اوست و او مهربانترین مهربانان است و در مرحله بعد پیامبر و جانشینان او که واسطه فیض الهى به بندگان هستند و در مرحله بعد انسان هاى مرتبط با اهل بیت علیهم‏السلام و صاحبان ایمان و تقوا.

امید است با شناخت محبوب حقیقى و محبوبان درگاه الهى بتوانیم با مهرورزى نسبت به آنان، خود نیز محبوب پروردگار جهانیان گردیم و به هدف عالى انسانى برسیم.

منبع: پایگاه اطلاع رسانی دارالحدیث