خلخال؛ منطقه‌ای با 3 اقلیم متفاوت
شهرستان خلخال واقع در جنوب شرق استان اردبیل دارای سه اقلیم مدیترانه‌ای خشک و گرم، مدیترانه‌ای گرم و مدیترانه‌ای معتدل است. خلخال دارای زمستان‌های سرد و تابستان‌های معتدل و بسیار مفرح است.
از گفتار مورخان چنین پیداست که خلخال از زمان‌های بسیار دور و سال‌ها پیش از میلاد، وجود داشته و با این نام هم شناسایی شده است.
آثار باستانی پیش از اسلام که در خلخال کشف شده است، مانند کوزه سفالی مربوط به دوران قبل از تاریخ که در سال 1343 کشف شد یا یک کارد از جنس مفرغ مربوط به هـزاره اول قبل از میلاد که در سال 1353 کشف شد، نشانگر وجود این شهر در آن زمان و قدمت و باستانی بودن آن است.
جاذبه‌های گردشگری
آبشار نره‌گر
این آبشار در روستای اسبو از توابع بخش شاهرود شهرستان خلخال قرار دارد. بیشتر مردم این روستا به باغداری مشغولند و درختان باغ‌های آن‌ها اغلب گردو است.
روستای گردشگری کزج
روستای کزج جزو بخش خورش رستم خلخال است و در ساحل شرقی و در دامنه کوه مشرف به رودخانه قزل اوزن قرار دارد.
به علت نزدیکی این روستا به ماسوله و شباهت زیاد بافت این روستا با ماسوله و بر اساس نظریه کارشناسی متخصصین، اهالی روستای گردشگری ماسوله از سکنه این روستا هستند که در گذشته‌های دور به علت کوچ‌رو بودن مردم این روستا و استفاده از منطقه ماسوله به عنوان ییلاق، بخشی از جمعیت روستای کزج در آن منطقه ساکن شده و روستای ماسوله را به روش روستای کزج به وجود آورده‌اند.
حمام تاریخی نصر
این بنا متعلق به دوره قاجار است و در جوار رودخانه نورعلی چای و در بافت بازار بنا شده است و معماری آن با تفاوت‌های جزیی از اصول کلی حمام‌های ایران پیروی می‌کند. جرزها و دیوارهای ضخیم این حمام به وسیله سنگ و آجر با ملات آهک ساخته شده است.
روستای گردشگری برندق
این روستا در میان دره‌ای سرسبز و چشم نواز قرار دارد. طبیعت زیبای باغ‌ها، آبشار برندق که در نزدیکی روستا واقع شده، رودخانه زال که از وسط آن می‌گذرد و بنای تاریخی چهار گوش، جلوه‌ای زیبا به روستای برندق بخشیده است.
قلعه خشتی گیلوان
این قلعه در روستای گیلوان از توابع بخش شاهرود شهرستان خلخال در محوطه وسیعی که بدون پوشش گیاهی چشمگیری است، قرار دارد. این بنای زیبا دارای چندین برج است که به فواصل مختلف از همدیگر قرار گرفته‌اند که ارتفاع آن‌ها بر اثر گذشت زمان و عوامل طبیعی کاهش یافته و بازوهای آن کاملاً از بین رفته است.
در کنار قلعه، قبرستان قدیمی نیز وجود دارد که مربوط به دوره اسلامی است. مصالحی که برای ساخت این قلعه به کار رفته، خشت و سنگ است و به دلیل نمای خشتی آن که کمتر در قلعه‌های آذربایجان به چشم می‌خورد به این اسم معروف شده است.
آبگرم گرمخانه
در روستای گرمخانه و حدود 18 کیلومتری جنوب‌غرب خلخال، چندین چشمه آبگرم معدنی وجود دارد که درجه حرارت آن‌ها از سی تا پنجاه درجه سانتیگراد متغیر است.
تفرجگاه اندبیل
تفرجگاه اندبیل، بیشتر به چشمه میرعدیل (میرعدیل بولاغی) معروف است. در پنج کیلومتری شرق مرکز شهرستان خلخال، در محدوده روستای اندبیل و در کوهپایه‌های تالش قرار گرفته است. آب چشمه میرعدیل بسیار گوارا و مطبوع بوده و به خاطر ظرفیت بالایی که دارد سرچشمه رودخانه‌ای با همین نام است که در پایین دست چشمه با ایجاد سدهای مختلف و همچنین استخرهایی توسط اهالی، پرورش ماهی قزل آلا در آن رونق دارد.
غار هفت خانه
غار یئدی دام (هفت خانه) در جنوب غرب شهر خلخال و شمال روستای گرمخانه و در ارتفاع حدود 1600 متر از سطح دریا و زیر کوه واقع شده است.
این غار در بیست کیلومتری شهر خلخال قرار دارد و از هفت تالار کوچک (دام) که به ترتیب پشت سر هم قرار دارند، تشکیل شده است. این غار دارای دو دهانه ورودی است که دهانه اصلی رو به شرق قرار دارد. چهار تالار (دام) از این دهانه به سهولت قابل دسترسی است. ارتفاع این تالارها به طور متوسط بیشتر از 3 متراست.
صنایع دستی
معروف‌ترین صنایع دستی خلخال جاجیم است. جاجیم خلخال یکی از صنایع دستی صادراتی کشور است که شهرت جهانی دارد. جاجیم بافی یکی از صنایع بومی و سنتی در منطقه شهری و روستایی خلخال می‌باشد که سابقه دیرینه دارد و نوعی صنعت دستی از بافت‌های داری به شمار می‌آید.
نحوه بافت جاجیم به این صورت است که بعد از تهیه مواد اولیه لازم و انجام رنگرزی و تاب آن، مراحل چله‌کشی انجام می‌شود. ترکیب و طراحی جاجیم به صورت نقوش و تخته‌ها و گل‌ها و اندازه‌ها در حالت چله‌کشی انجام می‌گیرد. جاجیم بافی حتماً دو نفر و یا سه نفر استاد کار و بافنده ماهر نیاز دارد. جاجیم با مواد اولیه همچون پشم، ابریشم، کانوا و نخ کتان پنبه‌ای بافته می‌شود.
سوغات خلخال
کسانی که به خلخال مسافرت می‌کنند اگر دست خالی از این شهر خارج شوند پشیمان خواهند شد. این شهرستان سوغات ویژه‌ای دارد که شامل نان‌های روغنی، عسل طبیعی که به لحاظ بکر بودن و کوهستانی بودن منطقه مطمئناً یکی از غنی‌ترین و طبیعی‌ترین عسل‌های کشور است، فرآورده خاص عسل که ویژه شهر خلخال است و عبارتند از شیر عسل، هویج عسل و پرتقال عسل، شیرینی‌های محلی که البته پیدا کردنش سخت است و فقط در خانه‌ها پخته می‌شود، صنایع دستی همچون گلیم، جوراب‌های پشمی دستباف، شال، قالیچه و مهم‌تر از همه جاجیم که شهرت جهانی دارد و نیز انواع میوه‌ها می‌شود.
برای مطالعه این مقاله به صورت كامل می‌توانید به اینجا مراجعه نمایید. همچنین برای بزرگنمایی تصاویر می‌توانید بر روی آن‌ها كلیك كنید.
منبع: اطلاعات
