اجبار چادر چه بر سر ما می‌آورد؟

این روزها بحث بر سر نحوه پوشش متهمان زن در دادگاه‌ها، با حضور متهمان پرونده اختلاس سه هزار میلیاردی با چادر در دادگاه دوباره بر سر زبان‌ها افتاده و دوباره صدای اعتراض خیلی‌ها را بلند کرده است.

در واقع بسیاری معتقدند تعیین کردن پوشش چادر برای زنان متهم، توهین به پوششی است که برای خیلی‌ها مقدس است. از طرفی این اتفاق می‌تواند تبلیغی علیه پوشش چادر محسوب شود به گونه ای که افراد با دیدن صحنه‌های دادگاه، تصویر متهمی با پوشش چادر در ذهنشان ثبت شود.

از طرفی عده ای معتقدند فرد هر گناهی هم که مرتکب شده باشد باید با حجاب کامل و برتر که در شأن محکمه اسلامی است در دادگاه حاضر شود، اما ظاهراً ضرر این کار به مراتب از منفعتش بیشتر است.

دکتر سارا سروستانی دکترای مدیریت رسانه در گفت و گوی اختصاصی با تبیان گفت: این روزها که شاهد تبلیغات روز افزون رسانه های خارجی برای تخریب چهره چادر و زنان محجبه هستیم دیگر نباید خودمان هم با نشان دادن زنان چادری در زندان‌ها به اثربخشی این تبلیغات کمک کنیم.

سروستانی ادامه داد: امروزه رسانه های بزرگ دنیا که وظیفه تغذیه فکری مردم جهان را به عهده گرفته‌اند از کوچک‌ترین فرصتی برای پیشبرد اهداف تبلیغاتی خود نمی‌گذرند و با استفاده از علوم ارتباطات و نشانه شناسی از جزئی‌ترین نشانه‌ها هم برای تحمیل اندیشه خود به ناخودآگاه مخاطبان بهره برداری می‌کنند اما ما نه تنها چندان کار مثبتی برای آشنا سازی مردم بیرون از مرزهای کشورمان انجام نمی‌دهیم بلکه با نشان دادن زنانی که بعضاً به جرم‌های منافی عفت یا دزدی و قتل متهم هستند با پوشش مقدس چادر تیشه به ریشه فرهنگ خود می‌زنیم.

سروستانی با اشاره به اینکه این اتفاق نه تنها در دادگاه‌ها رخ می‌دهد بلکه به برنامه های سینما و تلویزیونی هم رسوخ کرده است گفت: بسیار دیده می‌شود که در برنامه های سینمایی و تلویزیونی و سریال‌های پر بیننده برای زنانی که از سطح سواد و فرهنگ پایین‌تری برخوردارند پوشش چادر انتخاب می‌شود، حالا کار به جایی رسیده که گویی چادر نشانه و پوشش مخصوص افراد سطح پایین و بیچاره است و این توهین بزرگی است به کسانی که نه تنها چادر مانع پیشرفت آن‌ها نشده بلکه با صیانت از روح آن‌ها به رسیدنشان به مدارج بالای فرهنگی و علمی کمک کرده است.

محمد تقی رهبر نماینده مجلس در این رابطه می‌گوید: در برخی محافل و اماکن استفاده از چادر را اجباری می‌کنند که نه تنها موجب حرمت گذاشتن به حجاب و چادر نیست بلکه به نوعی موجب بی حرمتی به حجاب و به خصوص چادر نیز می‌شود. مطمئناً اجباری کردن استفاده از چادر در برخی مکان‌ها نه تنها مفید نیست بلکه موجب کاهش قداست آن نیز می‌شود.

پرفسور حسین باهر جرم شناس و آسیب شناس اجتماعی در گفتگو با خبرنگار مهر می‌گوید: همان طور که یک قاضی، وکیل، پزشک و... دارای لباس فرم هستند متهمان در دادگاه هم می‌توانند لباس فرم داشته باشند و چون کشور ما کشوری اسلامی است استفاده از چادر به عنوان لباس فرم در دادگاه می‌تواند عرف باشد ولی به شرطی که این چادر وقتی بر سر یک متهم زنا کار، قاتل و مفسد و... قرار می‌گیرد با نشانه ای همراه باشد که مخاطب دریابد که این چادر لباس فرم متهم است مثلاً چادرهایی با آرم و نشان زندان یا دستگاه قضائی. در حالی که هم اکنون بسیاری از متهمان به قول معروف با چادر نماز وارد دادگاه می‌شوند.

لاله افتخاری نماینده مجلس هم در مورد استفاده متهمان زن از چادر در دادگاه‌ها گفت: بسیاری از زنان مجرم پایبند به حجاب نیستند و به اجبار با چادر در دادگاه‌ها حاضر می‌شوند در حالی که این اقدام می‌تواند به حرمت چادر خدشه وارد کرده و نتیجه منفی در جامعه داشته باشد.

وی افزود: اگر سازمان زندان‌ها می‌خواهد متهمان زن در دادگاه‌ها با چادر حاضر شوند حداقل از ملحفه یا پارچه‌ای که نماد زندان دارد استفاده کند.

نماینده تهران در مجلس اظهار داشت: در ملاقاتی که نمایندگان زن تهران در مجلس با آیت‌الله آملی لاریجانی رئیس قوه قضائیه داشتند این موضوع مطرح شد.

وی افزود: نمایندگان زن به رئیس قوه قضائیه در مورد استفاده از چادر بر سر بازیگران سینما که نقش‌های منفی و آسیب‌پذیر را ایفا می‌کنند هم اعتراض داشتند. که پاسخ رئیس قوه قضائیه اعلام آمادگی برای رفع این مشکلات بود.

البته این اولین بار نیست که نسبت به این موضوع اعتراضاتی شنیده می‌شود بلکه دامنه این اعتراضات تا جایی بالا گرفت که اواسط سال گذشته خبر رسید قانون اجبار زنان متهم برای سر کردن چادر برداشته شده است.

محمد باقر ذوالقدر در این باره گفت: درخواست حذف پوشش اجباری چادر از سوی افراد متدین مطرح شد.  عده‌ای معتقد بودند که متهمان زن که دست به برخی از جرائم زده‌اند نباید از پوشش چادر استفاده کنند زیرا مورد وهن چادر می‌شود.

به گفته او از سوی معاونت پیشگیری از وقوع جرم قوه قضاییه درخواستی به ریاست قوه قضاییه مبنی بر حذف پوشش چادر داده شد که این موضوع از سوی ریاست قوه قضاییه نیز پذیرفته شد،  این آیین نامه به سازمان زندان‌ها نیز ابلاغ شد تا از این پس این رویه گذشته حذف شود تا موجب وهن چادر به عنوان پوشش برتر نباشد.

همچنین یدالله عسگری، مدیرکل پیشگیری‌های قضایی معاون پیشگیری از وقوع جرم قوه قضائیه در این باره گفت: آیت الله صادق آملی لاریجانی رئیس قوه قضائیه طی دستوری به رئیس سازمان زندان‌های کشور ابلاغ کرد که زنان متهم که مرتکب جرائم خلاف عفت عمومی شده‌اند با همان وضعیت لباس معمول در جامعه در دادگاه حاضر شوند.

اما با وجود این مسئله باز هم شاهد حضور زنان مجرم و متهم با پوشش مقدس چادر در دادگاه‌ها هستیم، گویی این موضوع از شکل یک قانون به صورت یک عرف درآمده است و در این مورد هم باید اقدامات لازم صورت بگیرد. به نظر می‌رسد اگر لباس فرم مناسبی برای متهمان زن طراحی و استفاده شود این مشکل هم قابل حل باشد و دیگر هر کس نتواند با این موضع سلیقه ای برخورد کرده و یا از آن سوءاستفاده کند.