نوزاد چقدر باید بخوابد؟

در ابتدا نوزادان بیشتر روز و شب را در خواب سپری می کنند، ولی هرچه که به سن آن ها اضافه می شود، میزان خواب روزانه آن ها نیز کم تر می شود. با این حال تا هنگامی که آن ها به مدرسه بروند، بدنشان به خواب میان روز نیاز دارد.

بیشتر کودکان از چند ماهگی تا 18 ماهگی دو خواب میان روز، یکی در صبح و یکی بعد از ناهار دارند.

برای کمک به فرزندتان برای این که خواب میان روز خوبی داشته باشد باید:

- برنامه زمانی منظم برای خواب او در روز داشته باشید. بدین معنا که هر روز سر یک ساعت خاص او را برای خواب نیمروزی در تختش بگذارید. حتی اگر باید برنامه های روزانه خود را تغییر دهید.

- پیش از خواباندن، او را آرام کنید و یک زمان خلوت با او داشته باشید تا او از شروشور و هیجان روز دور باشد.

- اتاق او را تاریک کنید تا بهتر به خواب برود.

- از ایجاد سرو صدا و برانگیختن او در هنگام خواب خودداری کنید.

خواب میان روزی به استراحت کردن و آرامش گرفتن مغز کمک می کند. همچنین خواب های میان روزی باعث کاهش سطح هورمون استرس یا کورتیزول (Cortisol) می شوند.

چرا خواب برای رشد و نمو کودک حیاتی است؟

نه تنها خواب به بدن کمک می کند تا انرژی هایش را نگهداری و ذخیره کند، بلکه خوابیدن برای رشد مغزی نوزاد نیز بسیار مهم است. دانشمندان معتقدند که خوابیدن به رشد مغز کمک می کند، زیرا که در حین خواب سبک (rem)، مغز استراحت نمی کند و به فعالیت های خود ادامه می دهد. در حقیقت، جریان خون به مغز در زمان خواب سبک به دو برابر مقدار معمولش می رسد، زیرا که باقی اعضای بدن در خواب به سر می برند و در نتیجه به جریان خون زیادی نیاز ندارند. این افزایش جریان خون به مغز به خصوص به قسمتی از مغز که عمل کنترل خود به خودی تنفس را بر عهده دارد زیاد می شود.

همچنین در زمان خواب سبک، مغز شروع به فرآوری اطلاعاتی می کند که در زمان بیداری کسب کرده است، اطلاعاتی که به نظر مفید می آیند را در حافظه ثبت می کند و اطلات نامربوط و غیر مهم را پاک می کند. این عمل در یادگیری نوزاد، که دنیایی جدید به سویش گشوده شده است بسیار حائز اهمیت است.

بسیاری از دانشمندان معتقدند که خواب سبک یا rem باعث تحریک مغز در حال رشد نوزاد شده و تصاویر مفیدی را که برای رشد فکری نوزاد بسیار مهم است را در اختیار مغز می گذارد. در حین خواب سبک قسمت های بالایی مغز همچنین فعال می مانند، در حالی که در حین خواب سنگین یا nrem قسمت های بالایی مغز بسته شده و بدن نوزاد شما، از طریق قسمت های پایینی مغز کنترل می شود.

یکی از دلایلی که نوزادان بخش بیشتری از خوابشان را در مقایسه با بزرگسالان در rem به سر می برند می تواند این باشد که مغز آن ها بسیار سریع در حال رشد است (کودکان تا 2 سالگی به 75 درصد رشد مغزی کامل خود می رسند) و برای این رشد نیاز دارند تا بیشتر فعال باقی بماند.

جالب است بدانید کودکانی که زودتر به دنیا می آیند تقریباً 90 درصد زمان خوابشان را در rem به سر می برند. به احتمال بسیار زیاد دلیل آن این است که بتوانند رشد مغزیشان را سرعت بخشند و زمانی را که در شکم مادرشان برای رشد از دست داده اند به این طریق جبران کنند.

میزان نیاز نوزاد به خواب

از تولد تا 6 ماهگی:

نوزادان در طول شبانه روز بیشتر اوقات خود را در خواب سپری می کنند. به طور متوسط نوزادان چیزی در حدود 16 تا 18 ساعت در شبانه روز می خوابند. نوزادان غالباً دارای چهار سیکل خواب در هر 24 ساعت هستند و در طول روز به حداقل 2 بار خواب میان روزی نیاز دارند. مدت زمان خواب میان روزی نوزادان به زمان بندی غذای آن ها بستگی دارد.

پس از هفته ششم زندگی، میزان خواب نوزاد به 15 تا 16 ساعت تقلیل یافته و در چهار ماهگی به 9 تا 12 ساعت، به علاوه ی خواب های میان روزی می رسد. کودکان شش ماهه به طور متوسط در حدود 10 تا 12 ساعت می خوابند.

نوزادان تازه‌ به‌ دنیا آمده را باید هر 3 تا 4 ساعت یکبار بیدار کرد تا افزایش وزن آن ها که معمولاً طی چند هفته اول اتفاق می‌افتد، تنظیم شود. پس از آن، اگر نوزاد به مدت طولانی‌تری بخوابد هیچ اشکالی ندارد. اما خیلی دلتان را خوش نکنید. بیشتر نوزادان خیلی طولانی نمی‌خوابند چون گرسنه می‌شوند.

طولانی‌ترین زمان خواب نوزادان 4 تا 5 ساعت است، این مدت زمانی است که شکمشان می‌تواند گرسنگی را تحمل کند. اگر به مدت طولانی‌تری ‌بخوابند، درطول روز گرسنه‌تر می‌شوند و بیشتر سمت شیر می‌روند.

نوزادان در سه ماهگی، به‌ طور متوسط 5 ساعت در روز و 10 ساعت در شب می‌خوابند که معمولا یک یا دو بار بین آن بیدار می‌شوند. تقریباً 90 درصد از نوزادان این سن، شب‌ها را کامل می‌خوابند، یعنی حداقل 6 تا 8 ساعت پشت‌سرهم.

اما تشخیص این خیلی مهم است که نوزادان همیشه هم وقتی فکر می‌کنید نوزاد بیدار شده است، بیدار نشده‌اند. نوزادان ممکن است همه‌جور صدایی مثل صدای گریه کردن در طول شب از خود دربیاورند. با اینکه ممکن است در طول شب از خواب بیدار شوند، اما خیلی زود بعد از چند دقیقه خودبه‌خود دوباره خوابشان می‌برد. خیلی خوب است اگر نوزادان یاد بگیرند که خودشان بخوابند، پس اجازه بدهید که این کار را امتحان کنند.

اگر یک نوزاد زیر 6 ماه چند دقیقه پشت‌سرهم گریه کند، دیگر زمانش رسیده که از جایتان بلند شوید و سری به او بزنید. ممکن است به هر دلیلی ناراحت باشد: گرسنه‌اش باشد، خودش را خیس کرده باشد، سردش باشد یا حتی مریض شده باشد.

6 ماهگی تا یکسالگی:

در شش ماهگی نوزاد تا 3 ساعت در طول روز چرت می‌زند و 11 ساعت در شب می‌خوابد. در این سن، می‌توانید واکنش خود به نوزادی که در طول شب بیدار شده و گریه می‌کند را تغییر دهید.

می‌توانید به نوزادان این سن 5 دقیقه وقت بدهید که خودش آرام شود و دوباره به خواب برود. اگر این کار را نکرد، می توانید بدون بلند کردن او از روی گهواره، آرامش کنید (با خواندن لالایی با صدای آرام و مالیدن پشتش)، بعد او را ترک کنید، مگر این که به نظر برسد که نوزاد مریض است.

نوزادان بیمار را باید از جا بلند کنید و بعد آرامشان کنید. اگر نوزادتان به‌نظر مریض نمی‌رسد و به گریه کردن ادامه داد، می‌توانید کمی بیشتر از 5 دقیقه به او فرصت دهید و بعد دوباره به سمت گهواره‌اش رفته و او را بررسی کنید.

بعد از گذشت چند روز، برگشتن دوباره به خواب باید برای نوزاد راحت‌تر شده باشد. اما اگر نوزاد 6 ماهه‌تان هر شب 5 تا 6 مرتبه از خواب بیدار شود، حتماً باید این موضوع را با پزشک او در میان بگذارید.

بین 6 تا 12 ماهگی، اضطراب جداشدن از والدین به یک مشکل عمده برای نوزادان تبدیل می‌شود و ممکن است باعث شود، دوباره نیمه‌شب از خواب بیدار شوند. اما قانون بیدار شدن شب مثل قبل است.

نباید نوزاد را از روی گهواره بلند کنید، نباید چراغ‌ها را روشن کنید، با بچه بازی نکنید یا به او غذا ندهید. همه این کارها باعث می‌شود که این رفتار (بیداری) را ادامه دهد.

اگر در طول شب فرزندتان با گریه از خواب بیدار شد، می‌توانید چک کنید که مریض نباشد، یا نیاز به تعویض پوشک نداشته باشد. می توانید با عشق و محبت پشت یا شکم او را بمالید.

استفاده از پستانک هم می‌تواند به نوزادان این سن کمک کند تا آرام شوند. اگر نوزادتان به گریه کردن ادامه داد، می‌توانید دوباره از الگوی 5 دقیقه که در بالا ذکر شد استفاده کنید.

فرآوری: معصومه آیت اللهی

بخش سلامت تبیان

درمانگران ایران

کیدزپرشیا