مقام معلم
اى تو مرا نادره آموزگار، افسر زرین به سر روزگار،روشنى جان من از جان توست خنده من از لب خندان توست.
معلمى سوختن است، سوختنى كه مىسوزد ولى نمىسوزاند، هدایت مىكند و گمراه نمىسازد، آتش درونش برد است و سلام،و دود او همچون عود،و رایحهاش جهانگیر. معلم چراغ هدایت و كشتى نجات است. معلم راهنماى خوبىها و نیكىها و هدایتگر و بیدار كننده است. معلمى، همانگونه كه معلم پیر انقلاب رحمه الله فرموده، شغل انبیاست وامت سرگردان را از وادى جهل و ضلالت به سر منزل هدایت و سعادت و از دریاى پر تلاطم فساد و انحراف به ساحل امیدبخش نجات و نیكبختى مىرساند. سرنوشت جوامع بشرى مرهون سعى و تلاش آموزگاران و معلمان است. معلم بود كه معاویه پسر یزید بن معاویه را آن چنان تربیت كرد كه به یكباره راه و رسم غلط و ظالمانه پدرش را كنار گذاشت و در سلك عابدان و زاهدان و هدایت یافتگان درآمد. همین معلمان بودند كه مصلحان بزرگى چون امام خمینى (ره)، شهید مطهرى(ره)و شهید بهشتى(ره) به جامعه تقدیم كردند؛بزرگانى كه هر كدام منشا خیرات و بركاتى براى مسلمانان شدند.
در قدرت و توان هیچ كس نیست كه مقام و ارزش معلم را برشمارد. چنان كه هیچ كس را یاراى آن نیست كه فعل ایزد بستاید و یا نقش عظیم رسولان الهى را بر كاغذ بنشاند.
از اینرو، خداوند متعال نسبت به شأن و مقام عالم و متعلم عنایت خاصى مبذول داشته و آنان را بر سایر طبقات ممتاز ساخته است. او به شخصیت آنان ارج نهاده و براى آنان امتیاز ویژهاى قائل شده است.
پروردگار عالم، دانش و معرفت را از لحاظ شرافت و ارزش در اوج همه مراتب و مقامات قرار داد و بر آدم ابوالبشرعلیهالسلام منت نهاد؛ «وَ عَلَّمَ آدَمَ السماءَ كُلَّها...» (بقره/31) در اولین سورهاى هم كه بر پیامبر خاتمش صلى الله علیه وآله فرو مىفرستد ارزش نعمت علم و دانش را بازگو مىنماید و خود را اول معلم عالم وجود قلمداد مىكند: « إقرَا وَ رَبُّكَ الاكرَم الذّی عَلَّمَ بِالْقَلَم ، عَلَّمَ الانسان ما لَم یَعلَم .» (علق/3- 4- 5) در برخى دیگر از آیات كتاب متین خود نیز به صراحت، برترى معلمان را بر سایر خلق برمىشمارد و آنان را بر تارك تمامى طبقات مردم قرار مىدهد؛ «... قُل هَل یَسَتوی الذینَ یَعلَمونَ و الذین لایَعلَمُون إنَما یَتَذَكَّرُ اُولُوا الالْباب.» (زمر/9) در زمینه اهمیت كار معلمى همین بس كه او فرمود: «...مَناحیاها فَكانَّما احیَا الناسَ جمیعا ...» (مائده/ 32) ؛ هر كس نفسى را زنده كندبهواقع، تمام جهانیان را زنده گردانیده است (با توجه به اینكه زنده كردن روح و دل آدمى به علم و دانش برتر از زندگى بخشیدن به بدن مادى است.) و همین افتخار براى معلم بس كه اگر تا قیامتبدان مباهات كند برازنده اوست.
در میان احادیث پیامبر اكرم و ائمه اطهارعلیهم السلام روایات مربوط به ارزش و اعتبار علم و عالم و متعلم به قدرى فراوان است كه احصاى تمامى آنها نزدیك به محال مىنماید. پیامبر گرامى اسلام صلى الله علیه وآله مىفرمایند:" تمامى جنبندگان روى زمین و ماهیان دریا و هر موجود زندهاى در فضا و همه اهل آسمان و زمین براى معلمى كه نیكى به مردم بیاموزد طلب آمرزش مىكنند. دانشمند و دانشجو در پاداش با یكدیگر برابرند و در روز قیامت بدین سبب، بسان دو اسب مسابقه با یكدیگر به رقابت مىپردازند." (1)
پیشواى سوم مكتب ما وقتى معلمى سوره حمد به فرزند دلبندش مىآموزد به پاس احترام و قدردانى از معلم، هزار دینار و هزار حله به او مىبخشد، دهان او را نیز پر از درّ مىگرداند. وقتى برخى از كوته نظران بر او خرده مىگیرند كه چرا چنین كردى، مىفرماید:"این پاداش (بىمقدار) كجا و ارزش واقعى تلاش و آموزش او كجا؟(2) "
بىسبب نیست كه معلم پیر انقلاب، امام راحلقدس سره، در شان معلم مىفرماید: «مقام معلم مقام والایى است، مقامى بالاتر از مقام معلم نیست.»(3)
مقام رهبری نیز در این باره مىفرمایند: «واژه معلم... جزو واژههاى مقدس است. در جامعه ما، كه اساس در تعلیم و تزكیه و تربیت قشرهاى گوناگون است، معلم مقام ویژهاى دارد.» (4)
همیشه روزگار از بدو خلقت و حتى پیش از آن، تا خدا بوده و هست معلم بوده و هست و هر روز، روز معلم است، اما در انقلاب عزیز ما، این روز، مصادف با سال روز شهادت پاره تن امام راحل قدس سره، شهید مرتضى مطهرى رحمه الله است؛ همو كه خلعت معلمى بر قامت رسایش برازنده بود و علاوه بر برخوردارى از «مداد العلماء» با نثار خون خویش مصداق «دماء الشهداء» نیز گردید و از دو ویژگى علم و شهادت بهره مند شد. یاد او و تمامى معلمان راستین بشریت گرامى باد.
پی نوشتها:
1-بحارالانوار ، ج 2، ص17.2-بحارالانوار ، ج 44، ص19.
3-پیام 20/2/58.
4-دیدگاهها ، سیدعلى خامنه اى ، ص 2.