در محل کارتان نیز به فکر سلامتی‌تان باشید
از آن جا که در محیط های اداری، بیشتر فعالیت ها به صورت نشسته انجام می شود، محیط های کاری باید به نحوی باشد که فرد در صورت استفاده از رایانه یا دیگر ابزار دیجیتال، کمترین آسیب را ببیند.
شکی نیست که بسیاری از عوامل، در افزایش یا کاهش کیفیت کار و بازده کارمندان نقش دارند. سال‌هاست که مشخص شده هر قدر در محیط کاری، استانداردهای حرفه ای بالاتر و ایمنی و آسایش کارمندان بیشتر باشد، بهره وری و انگیزه کار نیز افزایش می یابد.
اما بروز و شیوع انواع بیماری ها در قشر کارمند و به اصطلاح پشت میزنشین باعث شده است که تاثیر کارهای اداری و یکنواخت بر سلامت جسمی افراد بیش از گذشته آشکار شود. به عبارت دیگر بازنشستگی برای بسیاری از افراد، به معنای مبتلا شدن به اختلالات اسکلتی، عضلانی متعدد و یا ابتلا به دیگر بیماری هاست.
دکتر بهرامی، معاون بهداشت حرفه ای مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت در این باره می گوید:
«اصول بهداشت محیط کار که هم اکنون در تمام کشورها اجرا می شود، دارای عنوان «سیستم بهداشت و ایمنی محیط زیست» است و در محیط های اداری و حتی دانشگاهی اعمال می شود.
عوامل فیزیکی موثر در محیط کار شامل روشنایی، صدا و تشعشعات رایانه است.
روشنایی در محیط کار، اصل بسیار مهمی است و باید به میزانی باشد که نیاز افراد را برآورده کند و استاندارد باشد.
صدا نیز باید در محیط اداری به اندازه ای باشد که به آلودگی صوتی منجر نشود و کمترین آلودگی صوتی در محیط کار حاکم باشد.
هم چنین دیگر عوامل زیان آور محیطی باید به حداقل برسد، به عنوان مثال باید از انتشار تشعشعات رایانه در محیط کار جلوگیری و تلاش کرد که صدمات ناشی از کار با ابزارهای دیجیتال به حداقل برسد.
مسئله ارگونومی یعنی تطابق بدن انسان با محیط کار نیز مهم است است. در این محور، مناسب بودن میز و صندلی، ارتفاع، راحتی و استاندارد بودن آن ها لحاظ می شود.
سومین مسئله ای که در محیط اداری حائز اهمیت است، مسئله رعایت بهداشت عمومی مناسب در محیط است. داشتن تاسیسات عمومی مناسب، پاکیزگی محیط، نظافت کف و دیوارها و رنگ مناسب از ابتدایی ترین مواردی است که یک محیط اداری باید داشته باشد.
در مراحل بعدی معاینات دوره ای کارمندان، تغذیه مناسب در محیط کار، داشتن زمان استراحت و ورزش های گروهی لحاظ می شود.»
همچنین فرین فاطمی، کارشناس اداره عوامل شغلی کنترل موثر بر سلامت مرکز سلامت و محیط کار وزارت بهداشت با بیان این که هدف ارگونومی تطابق محیط کار با انسان است، می گوید:
«هرکسی که کاری انجام می دهد، از یک خانم خانه دار گرفته تا یک کارمند یا کارگر، باید برای حفظ سلامت خود اصول ارگونومی را رعایت کند؛ به نحوی که کاری که انجام می دهد و ابزاری که از آن استفاده می کند، متناسب با شرایط بدنی وی باشد.
از آن جا که در محیط های اداری، بیشتر فعالیت ها به صورت نشسته انجام می شود، محیط های کاری باید به نحوی باشد که فرد در صورت استفاده از رایانه یا دیگر ابزار دیجیتال، کمترین آسیب را ببیند.
چیدمان میز، صندلی و رایانه برای کاربر باید به نحوی باشد که آسیب های درازمدت به دنبال نداشته باشد.
طبق آمار جهانی، اختلالات اسکلتی عضلانی در بین کارمندان شیوع زیادی دارد، این در حالی است که تمامی این اختلالات قابل پیش گیری است. اهمیت این نکته زمانی روشن می شود که بدانیم 50 درصد بیماری های ناشی از کار، کمردردهای شغلی است.
اگرچه در کشور ما، آمار دقیقی از شیوع این دسته از بیماری ها وجود ندارد، اما آمار پراکنده و آمار مربوط به بار بیماری ها نشان می دهد که این بیماری های قابل پیش گیری، حجم زیادی از هزینه های درمانی، از کارافتادگی و پرداخت غرامت به کارمندان را تشکیل می دهد.
یکی از بیماری های شایع در میان تایپیست ها، سندروم تونل کارپال است که مچ دست را درگیر می کند و عصبی که به انگشتان دست خون‌رسانی می کند، دچار اختلال عملکرد می شود و فرد از ناحیه دست دچار درد و بی تحرکی می شود.
همچنین آسیب های کششی تحت عنوان RSI در میان کارمندان شیوع زیادی دارد و بسته به نوع شغل، کارمندان به بیماری های مختلفی دچار می شوند. این دسته از بیماری ها در کارمندانی که حرکات تکراری طی مدت زمان طولانی انجام می دهند و در معرض استرس های شغلی قرار دارند، بروز پیدا می کند. از سوی دیگر در بروز بعضی از بیماری ها مثل کمردرد، استرس های شغلی تاثیر چشمگیری دارند، به عبارتی استرس های شغلی ممکن است در قالب عوارض جسمانی بروز پیدا کند و فرد بدون داشتن عامل خطر به کمردرد شدید مبتلا شود.
مجموع این عوامل نشان می دهد که پیش گیری از این بیماری ها، با رعایت اصول ارگونومی و اصول اساسی بهداشت محیط کار امکان پذیر است.
نتایج تحقیقات گسترده نشان داده است که بیشتر کاربران زن و مرد رایانه در درازمدت به اختلالات اسکلتی - عضلانی مرتبط با کار مبتلا می شوند. هرچند که در این زمینه دقیقا نمی توان گفت استرس در بروز این بیماری ها نقش پررنگ تری دارد، یا عوامل محیطی و ابزاری.
تمام اختلالات اسکلتی - عضلانی قابل پیش گیری است، به این شرط که بستر و امکانات مناسب برای کارمندان فراهم شود.
رعایت نکات ساده، اما مهم در چیدمان محیط کاری می تواند در کاهش این بیماری ها نقش مهمی داشته باشد.
صندلی در محیط های اداری باید قابل تنظیم باشد و فردی که قرار است از آن استفاده کند باید بتواند ارتفاع صندلی را با قد خود تنظیم کند. صندلی استاندارد دارای دسته است و پشتی آن به گونه ای است که از ستون فقرات حمایت می کند و شیب مناسبی دارد.
صفحه رایانه باید در فاصله مناسبی قرار داشته باشد، به نحوی که کاربر مجبور نباشد گردن خود را خم کند. باید بهترین فاصله با رایانه یعنی طول دست شخص رعایت شود. نقطه دید فرد باید منطبق با بالای صفحه رایانه باشد و اگر کاربر به صورت دایم نشسته است، باید زیرپایی داشته باشد.
علاوه بر چیدمان، اعمال روش های کاری مناسب هم ضروری است. به عنوان مثال کارمند حتما باید دقایقی در روز به استراحت بپردازد، یا انجام نرمش های ساده روی صندلی توسط یک برنامه رایانه ای به وی یادآوری شود تا بی تحرک نماند.»
بخش سلامت تبیان
منبع: روزنامه خراسان
مطالب مرتبط:
ویژه نامه حفظ سلامتی در محیط کار
سلامتی تان را پشت رایانه حفظ کنید
نشستن طولانی در ساعات کار، کشنده است
میزتان می‌تواند دشمن جان‌تان باشد
توصیه هایی پزشکی برای کارمندان پشت میزنشین
