انتظار برای کاهش قیمت شیر ؟!

در روزهای اخیر قیمت شیر و محصولات لبنی بصورت روزانه افزایش پیدا می کرد و تقریبا در هر مراجعه برای خرید با شوک قیمتی مواجه می شویم.

در سال گذشته قیمت شیر خام سه بار دست خوش تغییر شد و علی رغم تغییر اندک قیمت شیر خام اما قیمت شیر پاستوریزه و محصولات لبنی با رشد قابل توجهی مواجه شده است.

بر اساس مصوبه دولت قیمت شیر خام باید هر لیتر 630 تومان باشد اما در حال حاظر بالغ بر 850 تومان به کارخانجات لبنی فروخته می شود. این در حالیست که وزرات جهاد کشاورزی به عنوان متولی تولید این محصول تا کنون اقدامی انجام نداده است.

قیمت شیر در انواع برندها و بسته بندی ظروف پلاستیکی که تا سه ماه پیش 850 تومان بود اما در اسفند ماه به 1100 تا 1150 تومان رسید و در حال حاضر به 1400 تا 1450 تومان رسیده است.

انتظار می رفت با حذف یارانه شیر بازار این محصولات رقابتی باشد اما اقیمت گذاری این کالا باعث شده است تا همواره شاهد تخلف و کم فروشی در خصوص محصولات لبنی باشیم.

مطالعات نشان می دهد که مصرف شیر مایع طی سال 90 در ایران به طور متوسط 14 درصد کاهش یافته است برخی منابع خبری هم از کاهش 20 درصدی مصرف لبنیات در ایران خبر داده اند و با توجه به پایین بودن سرانه مصرف شیر در کشور این موضوع به معنی تهدید سلامت جامعه است.

حسین چمنی مشاور مدیرعامل صنایع شیر ایران اعلام می کند: مطالعات معنادار جامعه آماری حکایت از کاهش 14 درصدی مصرف شیر در سال گذشته دارد و این رقم هشداردهنده ای است. او  می گوید: این آمار همچنین نشان می دهد که متوسط مصرف لبنیات خانواده ها در کشور 6 درصد کاهش یافته است.

به گفته وی در حالی که کشورهای توسعه یافته تا 4 برابر ما شیر مصرف می کنند متاسفانه در کشور ما برنامه و حمایتی برای رشد سرانه مصرف شیر و فرآورده های لبنی که ضامن سلامت جامعه است وجود ندارد.

ماجرای تغییرات قیمتی چه بود؟

قرار بود در جلسه سه‌شنبه هفته گذشته کارگروه تنظیم بازار، قیمت 760 تومانی هر کیلو شیرخام که در استانداری تهران برآورد شده بود، از سوی رییس ستاد تنظیم بازار تصویب و ابلاغ شود اما به دلیل اختلاف نظر بر سه قیمت متفاوت شیرخام و لبنیات و همچنین تاکید رییس ستاد تنظیم بازار بر ثابت بودن قیمت شیرخام و لبنیات تا آبان ماه، برآورد مجدد قیمت تمام شده در سراسر کشور به معاون وزیر کشور واگذار شد.

براساس برآورد دامداران و تصویب سازمان جهاد کشاورزی استان تهران قیمت تمام شده هر کیلو شیرخام با احتساب سود باید 848 تومان لحاظ شود. این قیمت پس از بررسی در استانداری تهران و برآورد قیمت علوفه، به 760 تومان تعدیل و قرار شد این قیمت در ستاد تنظیم بازار مصوب و از سوی محمدرضا رحیمی ابلاغ شود.

اما به دلیل مختلف بودن نظرات در خصوص قیمت تمام شده شیر خام و لبنیات، این موضوع در ستاد تنظیم بازار بی نتیجه ماند و از سوی دیگر رییس ستاد تنظیم بازار نیز بر ثابت بودن قیمت 630 تومانی هر کیلو شیر خام که در بهمن ماه در این کارگروه مصوب شده بود، تاکید کرد. در نهایت با مخالفت معاون اول رئیس جمهور با شیر 720 تومانی قیمت شیر همچنان نامشخص ماند.

بعد از بی نتیجه ماندن این جلسه قرار بر این شد که شنبه 9 اردیبهشت در جلسه ای تصمیم نهایی اتخاذ شود. این جلسه که از ساعت 9 صبح در وزرات کشور با حضور اتحادیه‌های تولید کنندگان و معاون و مسئولان وزارت کشور برگزار شد و در نهایت بدون نتیجه به کار خود پایان داد.

نتیجه چه خواهد بود؟

طی ماه‌های گذشته قیمت شیر و لبنیات در بازار اخبار مهم رسانه‌ها شده و کارخانه‌ها گران بودن قیمت تولید شیر خام را عامل گرانی می‌دانند که قرار شده قیمت آن در کارگروهی در وزارت کشور بررسی و تصمیم گیری شود.

عضو کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس با بیان این که انتظار کاهش قیمت محصولات لبنی انتظار بیهوده و دور از ذهنی است، گفت: در ماههای اخیر قیمت نهاده های دامی روند صعودی شدیدی داشته و به همین نسبت قیمت تمام شده تولید شیر خام و به تبع آن قیمت فرآورده های لبنی افزایش یافته است.

اقبال محمدی در این باره گفت: زنگ خطر کاهش تولید و افزایش قیمت  شیر خام از مدتها پیش و از زمانی که دولت سهم بخش تولید از هدفمندی یارانه ها را پرداخت نکرد به صدا درآمد اما به رغم هشدارهای داده شده مسئولان امر این موضوع را جدی نگرفتند.

نماینده مردم مریوان و سروآباد در مجلس شورای اسلامی با بیان این که افزایش قیمت شیر و لبنیات روز به روز شده است، افزود: بخش عمده ای از نهاده های دامی از طریق واردات تامین می شود و با توجه به افزایش نرخ ارز اگر دولت تصمیمی برای کاهش و کنترل قیمت شیر و لبنیات دارد باید در قالب ارائه بسته‌های حمایتی علوفه ارزان قیمت در اختیار تولیدکنندگان قرار دهد و یا این که یارانه‌ لازم را در اختیار بخش تولید بگذارد.

وی تاکید کرد: در چنین شرایطی که تولید در دامداری ها با خطر مواجه شده اگر حمایت های لازم از دامداران انجام نشود، تعطیلی و کاهش ظرفیت بسیاری از دامداری ها و حتی کارخانه های لبنی رخ خواهد داد.

محمدی با بیان این که شیر خام باید به قیمتی بیش از 630 تومان از دامداران خریداری شود، گفت: پس از اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها قیمت تمام شده تولید هر کیلو شیر خام افزایش یافت و خرید شیر خام به قیمت 630 تومان حتی هزینه های تولید را پوشش نمی دهد چه برسد به این که سودی نصیب دامداران شود و همین موضوع تولید را برای دامداران فاقد صرفه اقتصادی می کند.

این نماینده مجلس هشتم با انتقاد از نحوه نظارت دستگهای اجرایی بر بازار شیر و فرآورده‌های لبنی تصریح کرد: تصور ما این بود که پس از ادغام وزارت بازرگانی در وزارت صنایع و معادن و تشکیل وزارت صنعت، معدن و تجارت نظارت‌ها بر بازار شیر و محصولات لبنی بیشتر می شود اما مدتی است که نظارت ها به حداقل رسیده و معلوم نیست چه کسی باید به این وضعیت سر و سامان دهد.

عضو کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس شورای اسلامی با بیان این که کنترل و نظارت بر بازار مواد غذایی بر عهده دولت است، گفت: تا زمانی که دولت به وظیفه نظارتی خود عمل نکند باید انتظار افزایش قیمت خارج از قاعده و قانون مواد غذایی و از جمله شیر و لبنیات را داشت.

از طرف دیگر دبیر انجمن صنفی صنایع لبنی با توجه به آغاز فصل برداشت علوفه‌های حجیم و خشبی، رییس ستاد تنظیم بازار قیمت علوفه را پایین‌تر از میزان فعلی عنوان کرده و معتقد است این قیمت‌ها به زودی کاهش می‌یابد لذا قیمت تمام شده شیر خام نیز کمتر از این میزان خواهد بود.

به گفته وی قیمت‌های روز علوفه که از سوی شرکت پشتیبانی امور دام در ستاد تنظیم بازار مطرح شد مورد قبول دامداران نبوده چراکه معتقدند این قیمت‌ها در بازار بسیار بالاتر است. از سوی دیگر مسوولان امر معتقدند که قیمت علوفه و هزینه تمام شده شیر خام در استان تهران بالاتر از دیگر استان‌هاست لذا مقرر شد وزارت کشور قیمت علوفه و هزینه تمام شده شیر خام در سراسر کشور بررسی کند.

باکری دبیر انجمن صنفی صنایع لبنی تصریح کرد: ‌طبق گفته رییس ستاد تنظیم بازار با توجه به اینکه ارز دولتی برای نهاده‌های دامی برای شرکت پشتیبانی امور دام فراهم شده و همچنین فصل برداشت علوفه در کشور آغاز شده است، قیمت‌ها به زودی متعادل می‌شود و تا آبان ماه قیمت شیر خام و لبنیات نباید تغییر کند؛ به اعتقاد محمدرضا رحیمی طی نیمه اول سال جاری رو به ارزانی قیمت علوفه خواهیم رفت و نرخ انواع خوراک دام به یک سال قبل برمی‌گردد لذا دامداران متضرر نمی‌شوند.

باکری معتقد است این امر چندان با شرایط فعلی محقق نیست چراکه متعادل شدن بازار زمان‌بر است و دامداران متضرر می‌شوند لذا اگر نرخ‌گذاری شیر و لبنیات ماهانه صورت گیرد و قیمت این محصولات شناور باشد ضرر تولیدکننده و مصرف‌کننده را در بر نخواهد داشت

به عقیده نگارنده فارغ از نظرات کارشناسی تعیین قیمت شیر آن چه واقعا مهم است کاهش قدرت خرید مصرف کنندگان و به تبع آن کاهش مصرف شیر است. بدون شک جامعه ای موفق است که سلامت باشد و امید است که در تعیین قیمت شیر یک نگاه همه جانبه به مسئله داشته باشیم و نه صرفا نگاهی اقتصادی و بر مبنای سود و زیان و قیمت تمام شده.

منابع: الف/خبرآنلاین/ ایسنا/ فارس/تابناک