بهترین شیوه‌ی نگهداری میوه و سبزیجات
میوه‌ها و سبزیجات، حتی تازه‌ترین آن‌ها، اگر به درستی نگهداری نشوند، مقدار زیادی از ویتامین‌ها و مواد مغذی خود را از دست می‌دهند؛ بنابراین نگهداری آن‌ها در شرایط مناسب برای حفظ ویتامین‌ها بسیار حائز اهمیت است.
* توصیه می‌کنیم سبزیجات تازه را در هوای آشپزخانه قرار ندهید. بهترین جای نگهداری از این مواد غذایی، یخچال یا جای خنک و تاریک مثل انباری و زیرزمین است. به عنوان مثال، اسفناج پس از دو روز نگهداری در یخچال یک سوم و در دمای محیط 80 درصد ویتامین‌های خود را از دست می‌دهد. در واقع باید گفت که هوا، آب و نور قاتل ویتامین‌ها هستند. نگهداری مواد غذایی در یخچال بهترین راه برای حفظ مواد مغذی آن‌هاست. دمای پایین مواد غذایی را تازه نگه می‌دارد، سرعت رشد میکروب‌های خطرناک را به تأخیر می‌اندازد و اجازه نمی‌دهد خواص آن‌ها از بین برود.
دمای مناسب یخچال 5 درجه سانتی‌گراد و طبقه میانی آن است. توجه داشته باشید که دما در همه قسمت‌های یخچال یکسان نیست؛ از این رو با قرار دادن مواد غذایی در طبقات مختلف می‌توانید به مطلوب‌ترین شکل ممکن از مواد غذایی‌تان نگهداری کنید. کشوهای پایینی با دمای 10 درجه سانتی‌گراد، مخصوص نگهداری میوه و سبزیجات می‌باشد. توجه داشته باشید خنک‌ترین قسمت یخچال طبقه پایین، روی کشوی مربوط به میوه و سبزیجات است که 2 درجه سانتی‌گراد دما دارد. گوشت و ماهی‌های تازه را باید در این طبقه نگهداری کرد. «تخم مرغ، محصولات لبنی، باقیمانده غذاها، شیرینی‌جات و محصولاتی که بعد از باز کردن باید در یخچال نگهداری شوند» را در طبقه میانی (4/5 درجه سانتی‌گراد) و طبقه بالای آن ( 8 درجه سانتی‌گراد) نگهداری کنید. خانه بندی‌های روی در یخچال، گرم‌ترین نقاط یخچال هستند که دمای بین 10 تا 15 درجه سانتی‌گراد داشته و مخصوص نگهداری محصولاتی است که به سرمای زیادی نیاز ندارند؛ از قبیل نوشیدنی‌ها، سس‌ها و کره.
* حواستان باشد که برخی از مواد غذایی نیازی به نگهداری در یخچال ندارند و حتی با قرار گرفتن در یخچال خاصیت خود را از دست می‌دهند؛ مثل میوه های غیر بومی، گوجه فرنگی، لوبیا سبز و بادمجان. بهتر است مرکبات را نیز در دمای محیط نگهداری کنید و البته خیلی زود نیز مصرفشان کنید.
* توجه داشته باشید که نان نیز به سرعت در یخچال خشک می‌شود. همچنین میوه و سبزیجاتی که نیاز به رسیدن بیشتری دارند، باید در دمای محیط قرار بگیرند. بهتر است مواد غذایی فاسد نشدنی را در جای خشک و خنک و تمیز نگهداری کنید.
* توصیه می‌شود میوه و سبزیجات را بلافاصله از نایلون‌های پلاستیکی خارج کنید؛ زیرا داخل نایلون‌ها امکان خراب شدن آن‌ها بیشتر است. بهتر است این مواد غذایی داخل کیسه‌های پارچه‌ای مخصوص میوه و سبزیجات نگهداری شوند. تا جایی که امکان دارد میوه و سبزیجات را جدا از هم نگه دارید؛ زیرا میوه‌های رسیده خیلی زود باعث پلاسیدگی سبزیجات می‌شوند.
* میوه‌های کوچک را در ظرف یا کشوی میوه، به طور فشرده و کیپ هم جا ندهید. دُم میوه‌هایی مثل تمشک را از قبل نگیرید و میوه‌ها را فقط در زمان مصرف بشویید.
* لزومی ندارد سیب زمینی و پیاز را داخل یخچال نگهداری کنید، فقط آن‌ها را در مکانی خنک و تاریک قرار دهید. توجه داشته باشید هیچ گاه سیب زمینی و پیاز را در هم نگهداری نکنید؛ زیرا امکان دارد سیب زمینی‌ها زودتر خراب شوند.
* اگر از آن دسته افرادی هستید که دوست دارند میوه‌ها را منجمد و در فریزر نگهداری کنند، باید بدانید که برخی میوه‌ها، از قبیل سیب، هلو و زردآلو موقع منجمد شدن تغییر رنگ می‌دهند و قهوه‌ای می‌شوند. اما برای این مسئله هم راه حلی وجود دارد: مقداری شربت شیرین تهیه کرده و میوه‌ها را داخل آن بریزید. ( 1 لیتر آب و 400 گرم شکر برای میوه‌های شیرین و 1 لیتر آب، 600 گرم شکر برای میوه‌های اسیدی). شربت محتوی میوه‌ها را در یخچال خنک و سپس داخل فریزر منجمد کنید: به این ترتیب می‌توانید این میوه‌ها را به مدت 10 ماه نگه دارید. البته باید توجه داشته باشید که میوه‌ها کاملاً رسیده و بدون لک یا لهیدگی باشند. برای منجمد کردن میوه های دیگر نیز می‌توانید روی آن‌ها شکر بپاشید یا آب لیمو ترش بریزید و یا همان گونه که اشاره شد، داخل شربت شیرین منجمد کنید. با این شیوه می‌توانید میوه‌ها را به مدت 8 ماه در فریزر نگهداری کنید.
* در خصوص نگهداری سبزیجات بهتر است آن‌ها را داخل دستمال‌های نمناکی که آب را به خوبی جذب می‌کنند، بپیچید و در یخچال قرار دهید. با این روش می‌توانید به مدت چند روز سبزیجات را در یخچال نگهداری کنید. سبزیجاتی از قبیل لوبیا سبز، مارچوبه و نخود فرنگی را می‌توان به راحتی منجمد کرد. برای این کار بهتر است این سبزیجات را به مدت چند دقیقه داخل ظرفی محتوی آب جوش ریخته بجوشانید و بلافاصله داخل ظرف آب سرد بریزید. سبزیجات را آبکش کرده و روی دستمال یا کاغذهای تمیز جذب کننده رطوبت خشک کنید و در نهایت داخل کیسه‌های فریزر بسته بندی کرده و داخل فریزر قرار دهید. با این روش می‌توانید سبزیجات را به مدت 8 الی 10 ماه نگهداری کنید.
* توجه داشته باشید خیار، کاهو، کدو، سیب‌زمینی یا گوجه‌فرنگی که جزء میوه‌ها محسوب می‌شوند، در سرمای زیاد خاصیت و طعم خود را از دست می‌دهند و تحمل منجمد شدن را ندارند؛ بنابراین اگر قصد منجمد کردن این میوه‌ها را دارید، باید دست به کار شوید و سیب زمینی را به صورت پوره درست کنید.
* گوجه فرنگی‌ها را له و از صافی رد کرده و کدوها را به صورت شکم پر آماده کنید و سپس در فریزر قرار دهید!
* پیش از این که سبزیجات بوته‌ای از قبیل هویج، تربچه یا چغندر را در یخچال قرار دهید، برگ‌هایشان را پاک کرده و دور بریزید.
چند توصیه کلی
* یخچالتان را با مواد غذایی و خوراکی‌های زیاد پر و انباشته نکنید! اگر یخچال بیش از اندازه پر باشد، فاصله ای بین مواد غذایی باقی نمی‌ماند و هوا به راحتی جریان نمی‌یابد. این مسئله روی تغییر دما و خنک ماندن مواد غذایی تأثیر می‌گذارد.
* نگذارید یخچال برفک بزند. برفک زیاد باعث می‌شود یخچال بازده خوبی نداشته باشد. بنابراین مرتباً برفک یخچال را با استفاده از آب گرم و مواد پاک کننده باز کنید.
* در تابستان که دمای آشپزخانه به طور قابل ملاحظه‌ای بالا می‌رود، ترموستات یخچال را روی دمای پایین‌تری نسبت به زمستان تنظیم کنید.
* مراقب باشید که در یخچال کاملاً بسته و سفت باشد.
* در یخچال را فقط در مواقع ضروری باز و بلافاصله بعد از اتمام کارتان ببندید.
فاطمه مهدی پور
بخش تغذیه و آشپزی تبیان
مطالب مرتبط:
خرید میوه برای نوروز و نگهداری آن
چه مواد غذایی را می‌توان سال‌ها نگهداری کرد!؟
آیا سبزی آماده و منجمد خاصیت دارد؟
چگونه میوه و سبزی را تازه نگه داریم؟
اصول نگهداری روغن ها و چربی ها
خشک کردن مواد غذایی راهی برای ماندگاری بیشتر
برای بخارپز کردن سبزیجات باید...
