این دفترچه‌های بی‌مصرف!

شاید یك زمانی داشتن دفترچه بیمه تامین اجتماعی برای هر كارگر یا كارمند ایرانی از واجبات بود، اما این روزها این واجب كمی بی‌مواجب شده است، با گذشت یك ماه از شروع سال جدید هنوز خیلی از مراكز خدمات پاراكلینیك قرارداد جدیدی با این سازمان نبسته‌اند و این وسط فقط بیماران هستند كه به‌رغم پرداخت حق بیمه باید خیابان‌های شهر را گز كنند تا به مطب، داروخانه یا مركز پاراكلینیكی برسند كه دفترچه تامین اجتماعی آنها را بپذیرد.

این در حالی است كه گفته می‌شود، بخش عمده‌ای از بدهی تامین اجتماعی به مراكز طرف قرارداد پرداخت شده، اما سابقه هر ساله تامین اجتماعی می‌گوید كه با تغییر هر مدیری حتی با آمدن مدیران جدید، احتمال تاخیر در پرداخت بدهی‌ها به مراكز طرف قرارداد كم نیست.

داستان مشكلات این سازمان بیش از 10 ماه پیش شروع شده و این روزها كه تكلیف ریاست آن همچنان با خبر بقا یا عزلش امروز و فردا می‌شود به اوج خود رسیده است.

مراكز پاراكلینیك مانند آزمایشگاه‌های تشخیص پزشكی، رادیولوژی، عكسبرداری‌ها و خدماتی از این دست كه با تامین اجتماعی قرار داشته‌اند، از مرداد ماه سال گذشته تا اواخر فروردین ماه امسال به ازای خدمات ارائه شده، حق بیمه‌ای را كه سازمان تامین اجتماعی باید پرداخت كند؛ دریافت نكردند.

مساله بدهی‌های سازمان تامین اجتماعی به این مراكز و خصوصا داروخانه‌ها، كار را به جایی رساند كه رییس انجمن داروسازان ایران اواخر فروردین‌ماه اعلام كرد كه داروخانه‌داران تصمیم گرفته‌اند دیگر داروها را با نسخه‌های بیمه ندهند و هزینه داروها را به صورت آزاد و نقدی با بیماران محاسبه كنند.

به گفته رهبر مژدهی‌آذر، سازمان تامین اجتماعی برخلاف قانون كه باید مطالبات داروخانه‌ها را حداكثر طی دو ماه پرداخت كند، این مطالبات را عموما بعد از پنج تا هفت ماه پرداخت می‌كند و جریمه تأخیر و دیركردی هم نمی‌پردازد، در حالی كه خودش از ظرفیت‌های قانونی خود حداكثر استفاده را برای جریمه داروخانه‌ها استفاده می‌كند.

علاوه بر داروخانه‌داران، انجمن‌های رادیولوژی و بسیاری از آزمایشگاه‌های تشخیص پزشكی نیز اعلام كردند كه دفترچه‌های تامین اجتماعی را نپذیرفته و بیماران باید هزینه مابه‌التفاوت حق بیمه و تعرفه واقعی را خود بپردازند.

همزمان با اعلام این اخبار و در حالی كه انتخاب رئیس جدید سازمان تامین اجتماعی كار را به بحث استیضاح وزیر كار نیز رساند، حدود دو هفته پیش اعلام شد كه كل بدهی‌های تامین اجتماعی به طرف‌های قرارداد با تدارك 11 هزار میلیارد ریال و ظرف 15 روز آینده به همه بیمارستان‌ها، پزشكان، دندانپزشكان، داروخانه‌ها، مراكز تصویربرداری و سایر مراكز طرف قرارداد با تامین اجتماعی پرداخت می‌شود.

با این تفاسیر دولت دست به كار شد و در همان روزها بخشی از این مطالبات را پرداخت كرد تا جایی كه برخی از انجمن‌های مربوط به خدمات پاراكلینیك و خصوصا انجمن داروسازان اعلام كردند كه فروش نقدی و بدون پذیرش دفترچه بیمه منتفی شد.

در واقع داستان تمام شدن مشكلات این سازمان كاملا موقتی بود، چرا كه براساس اعلام مدیران قبلی این سازمان، دو سال پیش تاخیر در پرداخت بدهی‌های تامین اجتماعی حتی به 12 ماه هم رسیده بود و دولت دخالتی نداشت.

در واقع بدهی‌های این سازمان كه دودش تنها به چشم بیمه‌شدگان می‌رود زمانی پرداخت می‌شود كه دولت بخواهد از انتصابی در این سازمان دفاع كند و هدف متاسفانه حل مشكلات نیست.

شش سال شش مدیر!

سازمان تامین اجتماعی در باور همه، به سازمانی با توان مالی زیاد معروف است. این سازمان حدود 35 میلیون نفر بیمه شده دارد كه هر ماه بدون حتی یك ساعت تاخیر، حق بیمه‌شان را مستقیم به این سازمان می‌پردازند.

این سازمان با قسمت عمده بخش تولید و صنعت كشور نیز در ارتباط است با این تفاسیر كسی نمی‌داند چرا بدهی‌های این سازمان با تاخیر چند ماهه پرداخت می‌شود یا این ‌كه چرا و چگونه همه این بدهی‌ها با جریان‌های خبری ناگهان همسو شده و در كمتر از 10 روز پرداخت می‌شود.

یك مقام مسوول در این سازمان كه ترجیح می‌دهد از عنوان و اسمش فعلا در رسانه‌ها استفاده نشود، همه این مشكلات را به تصمیمات سیاسی و تاثیر مستقیم دولت در ساز و كار این سازمان مربوط می‌داند.

به اعتقاد او تصمیمات این سازمان از انتخاب مدیرعامل گرفته تا چگونگی پرداخت بدهی‌ها باید خارج از عرصه سیاسی و تنها به سود بیماران و بیمه‌شدگان گرفته شود كه متاسفانه در عمل شاهد آن نیستیم.

در همین خصوص مدیرعامل انجمن رفاه و تامین اجتماعی به مهر می‌گوید: در سال‌های بعد از انقلاب به ترتیب دكتر غرضی 12 سال، دكتر كرباسیان هشت سال و دكتر ستاری‌فر شش سال و شریف‌زادگان چهار سال مدیر سازمان تامین اجتماعی بودند، اما از 84 تاكنون طی شش سال به طور متوسط هر سال یك مدیر در سازمان تامین اجتماعی تغییر كرده است.

عباس اورنگ ادامه می‌دهد: به دنبال تغییر مدیریت مدام مدیران میانی، معاونان و... نیز تغییر می‌كنند و صرف‌نظر از هرز شدن منابں مخاطبان سیستم و شركای اجتماعی و بیمه‌شدگان سازمان تامین اجتماعی را دچار مشكلات جدی خواهد كرد.

به اعتقاد كارشناسان هر چند سازمان تامین اجتماعی به شكل مستقیم با حقوق كاری و مسائل سلامت نیمی از ایرانیان در ارتباط است، اما در سال‌های اخیر انتصابات سیاسی به ارائه خدمات مناسب از سوی این سازمان به بیمه‌شدگان خلل وارد كرده است.

این دفترچه‌های بی‌مصرف!

گویا دفترچه‌های بیمه فقط به درد درمان سرماخوردگی و بیماری‌هایی از این دست می‌خورند البته باز در ارتباط با همین بیماری‌ها هم سهم قابل توجهی را باید خود بیمار پرداخت كند.

داریوش قنبری، عضو كمیسیون اجتماعی مجلس در گفت‌وگو با ایسنا، با انتقاد از پرداخت نشدن هزینه‌های درمان توسط بیمه‌ها ادامه می‌دهد: بیمه باید در مورد بیماری‌های صعب‌العلاج كه درمان آنها هزینه‌های نسبتا بالایی هم دارد مساعدت بیشتری با مردم داشته باشد؛ اما برعكس، متاسفانه حمایت بیمه در این گونه موارد كمتر است.

نمایندگان مجلس، كارشناسان حوزه سلامت و هر كسی كه خواسته برای امر مهمی از دفترچه بیمه خود استفاده كند، می‌داند كه نه‌تنها دفترچه تامین اجتماعی كه سایر بیمه‌های كشور نیز حداقل هزینه‌های درمان را می‌پردازند.

این در حالی است كه هر بیمه شده حدود هفت درصد درآمد خود را به بیمه‌ها می‌پردازد و این مبلغ خارج از حق بیمه‌ای است كه كارفرمایان نیز پرداخت می‌كنند، اما در عمل این دفترچه‌ها نه‌تنها كارایی لازم را ندارد، بلكه مناسبات سیاسی موجود در انتصابات و تغییرات سطوح بالای سازمان‌های بیمه‌گر مشكلی به این مشكلات اضافه كرده است.

در هر صورت آنچه در این گزارش بر آن تاكید می‌شود این است كه تغییر مدام در مدیریت سازمانی كه با بهداشت و درمان 35 میلیون نفر سر و كار دارد، نباید به وضعیتی منجر شود كه بیماران آسیب ببینند. نكته‌ای كه متاسفانه در انتخاب مدیران معمولا مدنظر قرار نمی‌گیرد.

منبع: جام جم