ازدواج با شناسه کاربری

خانواده یکی از مهمترین ارکان تمام جوامع است، رکنی که بسیاری از جامعه شناسان و حتی بزرگان دین ما ریشه تمام سعادت ها و شقاوت های جامعه و انسان را در خانواده جست و جو می کنند. خانواده و نحوه شکل گیری آن نه تنها تاثیرات فردی عمیقی بر یکایک افراد جامعه دارد بلکه در تعین کیفیت ساختار جامعه نیز موثر است.

حالا باید دید در کنار مدرن شدن تمام قسمت های زندگی انسان، مدرنیته بر ازدواج و تشکیل خانواده چه تاثیری گذاشته است. در پاسخ به این سوال باید گفت در واقع الکترونیکی شدن زندگی انسان امروزی علی رغم تمام منافع و فوایدش بر مهمترین قسمت زندگی او یعنی تشکیل خانواده و ازدواج تاثیر مثبتی نداشته است و یکی از آشکار ترین اثرات آن به وجود امدن پدیده ای است به نام ازدواج اینترنتی.

ازدواج اینترنتی پدیده ای است که با رشد روز افزون فضاهای ارتباطی مجازی و شبکه های اجتماعی که هر روز از یک گوشه دنیای اینترنت سبز می شوند دیگر موضوعی خانوادگی و فردی محسوب نمی شود بلکه با تغییر ارزش ها و هنجارهای ارتباط با جنس مخالف وجهه اجتماعی به خود گرفته است تا جایی که دیگر این تنها مشاوران خانواده نیستند که درباره این موضوع بحث می کنند و تبعات ان را هشدار می دهند بلکه حالا دیگر جامعه شناسان و آسب شناسان اجتماعی هم وارد گود شده و از آن به عنوان معضلی اجتماعی یاد می کنند که ناشی از عدم تطابق ویژگی های استفاده از فناوری به نام اینترنت و فرهنگ موجود در جامعه ایرانی است.

هنگامی بررسی این موضوع به عنوان معضلی اجتماعی ضروری به نظر می رسد که بدانیم عدم موفقیت این گونه ازدواج ها و به تبع بالا رفتن آمار طلاق در کنار تغییر الگوهای اجتماعی انتخاب همسر و از بین رفتن ارزش ها به عنوان یک معضل اجتماعی شناخته می شود. شاید جالب باشد که بدانید بر اساس آخرین پژوهش های انجام شده 98 درصد کاربران اینترنتی چت روم ها با جنس مخالف خود چت می کنند! از طرفی همین تحقیقات نشان می دهند که بیشتر دختران از شیوه همسریابی اینترنتی برای انتخاب همسر مناسب استفاده می‌کنند و این در حالی‌است که پسران بیشتر با نگرش سرگرمی‌وارد «چت‌روم ها»می‌شوند.

این نوع از تشکیل خانواده که برپایه تبادل اطلاعات و آشنایی در فضای مجازی استوار است، اولین بار در کشور فرانسه و حومه شهر پاریس متداول شد.

اما در همان منطقه هم این ازدواج ها پایان خوشی نداشتند. کارشناسان معتقدند یک ازدواج موفق ازدواجی است که در آن شناخت و تحقیق در مورد شخصیت طرفین پیش از وابستگی عاطفی صورت بگیرد، اما این موضوع در ازدواج های اینترنتی معکوس است یعنی طرفین این ازدواج ها، با نشان دادن یک هویت مجازی ایده ال ابتدا به علاقه مند کردن طرف مقابل و جلب اعتماد او می پردازند در نتیجه هنگامی که فرد در چنین رابطه ای تصمیم به ازدواج می گیرد حتی اگر به هویت واقعی و ویژگی های شخصیتی اصلی طرف مقابلش پی ببرد به علت وابستگی عاطفی که پیدا کرده است نمی تواند تصمیمی منطقی بگیرد.

از طرفی بیشتر کسانی که برای ازدواج و آشنایی به سراغ فضای مجازی می روند کسانی هستند که در دنیای واقعی پذیرش و مقبولیت کمتری دارند و همچنین از محدودیت های بسیاری هم رنج می برند، این عوامل به خودی خود صحت ازدواج اینترنتی را با تردید مواجه می کنند.

این نوع ازدواج آسیب های دیگری هم در پی دارد که دکتر مجید ابهری متخصص علوم رفتاری و آسیب شناس اجتماعی درباره آنها به تبیان توضیح داده است:

اینترنت به عنوان یک ابزار ارتباطی دارای امتیازات مثبت و فراوانی است اما در مورد روابط عاطفی و آشنایی برای ازدواج این ابزار کارایی لازم را ندارد.

اولین علت مخالفت من و سایر کارشناسان با ازدواج های اینترنتی گنگ بودن هویت کاربران هنگام آغاز آشنایی است یعنی فرد می تواند ویژگی های شخصیتی و اجتماعی خود و حتی جنسیتش را دروغ بگوید کما اینکه بارها اتفاق افتاده که یک فرد مسن خود را جوان تر و و یا فردی بی سواد خود را دارای تحصیل عالی معرفی کرده است و بعد از استحکام روابط عاطفی و وابستگی طرف مقابل، دورغ وی آشکار شده است.

از طرفی تجربه نشان داده که در ازدواج هایی که به صورت حضوری و با اطلاع و نظر بزرگترهای خانواده صورت می گیرد بسیاری از صفات فرد پنهان می ماند چه رسد به ارتباط اینترنتی، یعنی فرد می تواند ویژگی های منفی خود را پنهان نموده و بعدها خود واقعی اش را نشان دهد و این موضوع در ازدواج های اینترنتی و آشنایی در فضای مجازی چندین برابر است.

تجربه شخص من و تحقیقاتی که در این زمینه انجام داده ام نشان می دهد که 90 درصد ازدواج های اینترنتی منجر به طلاق می شوند. در واقع نتیجه این تحقیق که در سال 89 و 90 انجام شد نشان داد که اغلب ازدواج های با زمینه آشنایی در اینترنت با شکست مواجه می شوند. تا جایی که 85 درصد ازدواج های پستی و اینترنتی در کمتر از 3 سال منجر به طلاق و جدایی شده و عواقب آزار دهنده روانی و رفتاری آن ها تا مدتها با زوجین باقی می ماند.

به طور کلی از نظر رفتار شناسی ازدواج های خودگزین یعنی آن دسته از پیوندهایی که والدین و صاحبان تجربه نظریات و راهنمایی های کاربردی خود را اظهار نمی کنند با طلاق مواجه شده و در مقابل آن می بینیم که ازدواج هایی که با نظر مساعد والدین و همکاری و مشاوره بزرگترها انجام می شوند ازدواج هایی شادکام و موفق می باشند.

زوج های اینترنتی یکی از مهمترین دلایل طلاق خود را عدم اعتماد متقابل اعلام کرده اند زیرا با توجه به نحوه آشنایی طرفین احتمال می دهند که این اتفاق بازهم بیافتد و زوج یا زوجه آنها مبادرت به آشنایی با فرد دیگری کند، از طرفی تحقیقات نشان داده اند که فعالیت در چت روم ها و فضاهایی مانند فیس بوک برای کسانی که به این نحو با همسر خود آشنا شده اند بعد از ازدواج هم ادامه پیدا می کند و این موضوع به زوجین احساس عدم اطمینان و اعتماد می دهد. این اتفاق سبب می شود که خانواده های اینترنتی همواره در فضای تردید زندگی کنند و هیچگاه اعتماد کامل به یکدیگر پیدا نکنند.

البته اگر ازدواج های اینترنتی تحت نظارت ارگان های ذی صلاح دولتی قرار بگیرند و در این رابطه متولی مناسبی وجود داشته باشد شاید بتوان در این زمینه تا حدودی آسیب های کمتری را مشاهده کرد اگرچه با توجه به فرهنگ حاکم بر جامعه ایرانی این اتفاق بازهم بی آسیب نخواهد بود و با وجود آشفته بازار امروز دنیای اینترنت شخصا امیدی به موفقیت ازدواج های اینچنینی ندارم.

بنابراین بهتر است به جای استفاده از اینترنت برای برقراری رابطه های عاطفی از آن در مورد همان کاربرد علمی و تخصصی استفاده شود و ازدواج هایی که بر اساس معیارهای منطقی و در دنیای واقعی اتفاق می افتند جایگزین آشنایی های اینترنتی شوند.