تبیان، دستیار زندگی
روزی بود که وقتی در انشاء دانش‌آموزان می‌پرسیدند «علم بهتر است یا ثروت؟» همه دانش‌آموزان پاسخ می‌دادند «علم»؛ اما این‌ روزها دیگر با «ثروت» می‌توان «علم» را خرید آن هم تنها با چند میلیون ناقابل.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

از سیکل تا دکترا پرواز كنید


روزی بود که وقتی در انشاء دانش‌آموزان می‌پرسیدند «علم بهتر است یا ثروت؟» همه دانش‌آموزان پاسخ می‌دادند «علم»؛ اما این‌ روزها دیگر با «ثروت» می‌توان «علم» را خرید آن هم تنها با چند میلیون ناقابل.

علم یا ثروت-تحصیل-دانشگاه

در این روزگار كه پول در آوردن سخت شده است اگر پول داشته باشی بدست آوردن همه چیز آسان است.

در هر كوچه و بازار كه قدم می‌زنی آدم‌هایی را می‌بینی كه برای در آوردن یك لقمه نان حلال از هیچ تلاشی دریغ نمی‌کنند و برای بدست آوردن همین لقمه نان سر راه كسانی قرار می‌گیرند كه لقمه نانی برای جویدن دارند اما نمی‌دانند چگونه آن را بخورند كه حق دیگران خورده نشود. البته در میان این بخور و نخورها عده ای هم هستند كه به خوبی می‌دانند چگونه باید خط وسط ماجرا را دنبال كنند تا هم نانی به خودشان برسد و هم به خوردن تك لقمه نان در گلو مانده دیگران كمك كنند.

سخن این دسته از افراد حكایت کار بلدانی است كه به راحتی می‌توانند یك فرد را از پنجم ابتدایی تا لیسانس بالا بكشند؛ افرادی كه به راحتی یک آب خوردن و با پرداختن مقدار اندكی پول می‌توانند به آرزوهای دوران كودكی خود برسند.

در واقع درگذشته نه چندان دور باید کلی زحمت می‌کشیدی و درس می‌خواندی تا دیپلم بگیری، اما این روزها آموزش و پرورش گرفتن دیپلم را راحت و البته پولکی کرده است و برخی مراکز آموزشی تحت نظارت مستقیم وزارت آموزش و پرورش با گرفتن پول از افرادی که به هر دلیلی از گرفتن مدارک دیپلم فنی حرفه‌ای یا مدارس کار و دانش باز مانده‌اند، کمک می‌کنند تا به راحتی دیپلم بگیرند.

مسئولان آموزش و پرورش در دفاع از این طرح می‌گویند که امکاناتی فراهم شده تا دانش‌آموزانی که به هر دلیلی دوره متوسطه را تمام نکرده‌اند، با شرکت در کلاس‌های این مراکز و زیر نظر آموزش و پرورش و وزارت کار و امور اجتماعی، بتوانند مدرک دیپلم خود را بگیرند.

تعداد مؤسسات مجاز کاملاً مشخص است و داشتن مجوز از وزارت آموزش و پرورش به این معناست که این اماکن باید دقیقاً در چارچوب مقررات این سازمان عمل کنند بنابراین گرفتن مدرک دیپلم در کمتر از زمان مشخص شده (سه سال) غیرقانونی و خلاف به حساب می‌آید و در صورت گزارش چنین مواردی،‌ با متخلفان مطابق قانون برخورد شده، مجوز این مراکز لغو می‌شود و اگر دیپلمی نیز در این مدت زمان به برخی افراد اعطا شده باشد، آن مدرک باطل می‌شود

البته کسانی که مدرک سیکل ندارند، با کمک این مراکز می‌توانند با دادن یک آزمون به اصطلاح کلی و جامع در مدارس آموزش و پرورش سه سال را در یک آزمون امتحان بدهند و سپس وارد روند گرفتن دیپلم فوری شوند. نکته جالب اینجاست مدرک سه سال تحصیلی دوره راهنمایی را با یک آزمون جامع می‌گیرند، مدرک دیپلم را هم یک ساله.

به این ترتیب یک شخص می‌تواند بعد از اتمام دوره ابتدایی تا گرفتن مدرک لیسانس 5 تا 6 سال از عمر خود را صرف کند، در حالی که طبق برنامه آموزشی این دوره 11 سال طول می‌کشد. آنچه در این میان ارزشی ندارد علم و دانشی است که جایگاهی در بین مردم ندارد و فقط تب مدرک است که در جامعه ما رواج یافته تا جایی که ملاک به دست آوردن پست و مقام و حتی شخصیت افراد هم شده است.

البته آنچه نباید در این میان نادیده گرفته شود آن است كه این مراکز آموزشی جدا از اینکه بابت ارائه واحدهای تخصصی پول به جیب می‌زنند، از طریق معرفی افراد خواهان دیپلم به یکی از مدارس فنی حرفه‌ای و کار و دانش پولی هم به جیب آموزش و پرورش می‌ریزند.

علم یا ثروت-تحصیل-دانشگاه

در همین خصوص مدیر یکی از این مراکز می‌گوید: «برای هر واحد عمومی 35 هزار تومان و برای کل واحدهای تخصصی مبلغ یک میلیون تومان می‌گیریم که نصف آن در ابتدای ترم گرفته می‌شود و نیم دیگر را بعد از صدور دیپلم.»

با یک حساب سرانگشتی اگر یک فرد 96 واحد برای گرفتن دیپلم پاس‌ کند باید یک میلیون و نهصد بیست پنج هزار تومان برای 55 واحد عمومی پرداخت کند که به اضافه یک میلیون تومان برای واحدهای تخصصی مبلغی در حدود سه میلیون تومان ناقابل می‌شود!

تبلیغاتی که در شأن نیست اما...

شاید همین واریز کردن پول به جیب دولت باعث شده تا این مراکز در تبلیغات خود جسارت به خرج دهند و از گرفتن دیپلم فوری و آسان بگویند. این تبلیغات این گونه هم القاء می‌کند که گویی خود این مراکز هستند که مدرک را تحویل افراد می‌دهند، در حالی که مرکز سنجش آموزش ‌و پرورش اعلام کرده هیچ‌یک از این آموزشگاه‌ها مجاز به صدور دیپلم رسمی نیستند و تنها می‌توانند کلاس‌های آموزشی و تکمیلی را برای دانش‌آموزان برگزار کنند و برای امتحانات و برگزاری آزمون‌ها و در نهایت اخذ مدرک باید افراد را به محیط‌های رسمی آموزش و پرورش یعنی مدارس و هنرستان‌ها معرفی ‌کنند.

این نحوه تبلیغات که با عباراتی نظیر «سیکل دارها بشتابید»، «در مدت دو ماه فرجه‌ای که به شما می‌دهند دیپلم بگیرید.» «به کمک ما در 4 الی 12 ماه دیپلم خود را بگیرید.» یا «آره درست می‌بینید لازم نیست سه سال درس بخوانید تا دیپلم بگیرید!» همراه است، یادآور تبلیغات مراکز اقتصادی نظیر بانک‌ها است و به هیچ عنوان زیبنده مباحث فرهنگی و آموزشی نیست.

در عین حال برخی نمایندگان مجلس به تبلیغات این مراکز اعتراض دارند چرا که معتقدند برخلاف ادعای این مراکز گرفتن مدرک دیپلم در کمتر از سه سال غیرقانونی است و در صورتی هم که این اتفاق بیفتد، باعث افت بیشتر کیفیت آموزش در کشور خواهد شد.

در همین خصوص سعدالله نصیری قیداری، عضو کمیسیون آموزش مجلس با بیان اینكه مؤسساتی که قانونی فعالیت می‌کنند برای نظام آموزشی مفید هستند، می‌گوید : «وجود برخی مراکز و مؤسسات آموزشی که با برگزاری دوره‌های ویژه و تحت نظارت مستقیم وزارت آموزش و پرورش افراد را در گرفتن مدارک دیپلم یاری می‌کند، برای برداشتن بار از دوش آموزش و پرورش و کاهش هزینه‌های تحمیل شده بر این سازمان مفید است.»

علم یا ثروت-تحصیل-دانشگاه

نصیری قیداری با اشاره به اینکه این روزها تعداد مؤسساتی که به صورت غیرمجاز اقدام به اعطای مدرک دیپلم به دانش‌آموزان می‌کنند افزایش یافته، توضیح می‌دهد: «تعداد مؤسسات مجاز کاملاً مشخص است و داشتن مجوز از وزارت آموزش و پرورش به این معناست که این اماکن باید دقیقاً در چارچوب مقررات این سازمان عمل کنند بنابراین گرفتن مدرک دیپلم در کمتر از زمان مشخص شده (سه سال) غیرقانونی و خلاف به حساب می‌آید و در صورت گزارش چنین مواردی،‌ با متخلفان مطابق قانون برخورد شده، مجوز این مراکز لغو می‌شود و اگر دیپلمی نیز در این مدت زمان به برخی افراد اعطا شده باشد، آن مدرک باطل می‌شود.»

البته این عضو کمیسیون آموزش مجلس اعتقاد دارد تعداد مراکز و مؤسساتی که مجاز به اعطای مدرک دیپلم هستند بسیار محدود و نادر است.

عبدالامیر عرفی می‌گوید: «آموزشگاه‌هایی که از وزارت آموزش و پرورش مجوز فعالیت دریافت کرده‌اند، بر اساس قانون مجاز به برگزاری کلاس‌های آموزشی و تکمیلی هستند و برای امتحانات و برگزاری آزمون‌ها دانش‌آموزان را به محیط‌های رسمی آموزش و پرورش یعنی مدارس و هنرستان‌ها معرفی می‌کنند. هیچ آموزشگاهی حق صدور دیپلم و یا گواهی رسمی برای رشته‌های تحصیلی را در هیچ یک از شاخه‌های نظری و فنی و حرفه‌ای ندارد و تنها می‌تواند کلاس‌های تکمیلی را طبق ضوابط برگزار کنند. »

مراکز "آموزش از راه دور " آموزش و پرورش زیر ذرّه‌بین

علی عباسپور تهرانی فرد رئیس کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی، با اشاره به زمینه‌های بروز این معضل اظهار ‌داشت: در این زمینه خلأ قانونی نداریم بلکه عمدتاً در بُعد نظارتی خلأ داریم.

وی نیز مانند معاون وزیر آموزش و پرورش به وجود مراکز غیردولتی «آموزش از راه دور» اشاره کرده و گفت: این مراکز واقعاً در سیستم آموزش و پرورش اخلال کرده‌اند و البته نمونه‌هایی از آن‌ها را نیز به وزارت آموزش و پرورش منعکس کرده‌ایم.

تهدید دیپلم‌فروشان از سوی وزیر؛ ریشه‌یابی مشکل از سوی معاون وزیر

حاجی‌بابایی 22 تیرماه سال 90 در حاشیه شرکت در نشست مدیران آموزش و پرورش شهرستان‌های استان عنوان کرد: متخلفان را به دست قانون می‌دهیم تا قانون به صلاحدید خود با آن‌ها برخورد کند؛ این برخورد می‌تواند پلمپ مرکز، جریمه نقدی یا زندان ‌باشد.

البته معاون آموزش متوسطه وی نیز از زاویه متفاوتی به ریشه این مشکل نگاه می‌کند؛ ابراهیم سحرخیز که همزمان سرپرست مرکز آموزش از راه دور این وزارتخانه نیز هست، با اشاره به ارائه برخی از واحدهای درسی «مراکز آموزش از راه دور» در «آموزشگاه‌های علمی آزاد»، اظهار داشت: مشکل جعل مدرک و فروش دیپلم عمدتاً در این مراکز اتفاق می‌افتد.

مرکز سنجش آموزش ‌و پرورش اعلام کرده هیچ‌یک از این آموزشگاه‌ها مجاز به صدور دیپلم رسمی نیستند و تنها می‌توانند کلاس‌های آموزشی و تکمیلی را برای دانش‌آموزان برگزار کنند و برای امتحانات و برگزاری آزمون‌ها و در نهایت اخذ مدرک باید افراد را به محیط‌های رسمی آموزش و پرورش یعنی مدارس و هنرستان‌ها معرفی ‌کنند

وی با بیان اینکه «این نکته نافی مسئولیت همکاران ما در آموزش و پرورش نیست و باید دقت لازم صورت گیرد»، تصریح ‌کرد: اگر مواردی از این تخلفات وجود داشته است مطابق با قانون با آن‌ها برخورد شده است، از جمله اینکه مجوز این مراکز لغو شده و اگر دیپلمی نیز به این شیوه به برخی از افراد اعطا شده باشد، آن مدرک دیپلم باطل می‌شود.

سحرخیز ارائه «تأییدیه دیپلم» از سوی افراد را راهی برای مقابله با این تخلفات عنوان ‌کرد و ‌افزود: برای ورود به دانشگاه جهت ادامه تحصیل یا برای اشتغال و استخدام در بخش‌های خصوصی و دولتی اگر دستگاه مربوطه بخواهد صحت و سقم مدرک تحصیلی را بررسی کند، الزاماً باید از آموزش و پرورش تأییدیه مدرک تحصیلی شخص را به طور محرمانه بگیرد.

حرف آخر

در حالیكه نمی‌توان كتمان كرد در جامعه ما گرفتن مدرک تحصیلی از آب خوردن هم راحت‌تر شده است و با پرداخت كمی پول می‌توانید از سیکل تا دکترا پرواز كنید، حرف آخر این گزارش را به یك كارشناس آموزشی می‌سپاریم.

سیما بیاتی معتقد است که" این نحوه تبلیغات باعث سقوط بیشتر ارزش مدارک تحصیلی می‌شود و روز به‌روز تب مدرک گرفتن تا مقاطع بالاتر نیز با پول بین مردم بیشتر رایج می‌شود، در حالی که این افراد هیچ‌گونه سواد علمی و تخصصی ندارند".

فرآوری: نسرین صفری

بخش اجتماعی تبیان


منابع: سایت سیاست روز/ خبرگزاری فارس

مقالات مرتبط

وعده های عمل نشده به نخبگان

نخبگان بیکار

خرید مدرک از دانشگاه آمریکایی

دیپلم فروشی با مبلغی ناقابل