نشانه ی فرد عاقل چیست؟

یاد نکردن مرگ به معنای نبودن مرگ نیست، معنای آن بد مردن است .

ما باید بهانه های مختلفی را برای مرگ اندیش بودن ایجاد بکنیم. پیامبر وقتی بهار را می دید می فرمود: بهار را که دیدید به یاد قیامت بیفتید. این یک بهانه است که انسان به یاد مرگ بیفتد و به آن توجه بکند .

پیامبر وقتی از خواب بلند می شد می فرمود: خدارا شکر که ما را زنده کرد پس از مردن. زیرا خواب یک مرگ سبک است که در تعابیر قرآن کنار مرگ گذاشته شده است. در خواب تعلق روح کاملا قطع نمی شود و اگر خدا اجازه بدهد روح بر می گردد و این تعبیر قرآن است. تعبیر پیامبر بعد از بلند شدن خواب این بود که الحمدلله زنده شدیم. این عاقل بودن و زیرک بودن فرد است .

پیامبر فرمود : نشانی انسان عاقل این است که زیاد یاد مرگ بکند . یکی از کارهایی که می تواند به انسان کمک بکند رفتن به قبرستان است . البته نه قبرستانی که به شکل فضای سبز در آمده است . به شکلی که در آنجا تامل بکنیم و خلوتی داشته باشیم و به قلبمان برسانیم که ما هم به اینجا گذر خواهیم کرد .

موعظه ها را جدی بگیریم

کار دیگری که می تواند به ما کمک کند شنیدن موعظه هاست؛ مثل موعظه های شنیداری زیرا ما احتیاج به موعظه های شنیداری داریم. حضرت علی(علیه السلام) به بعضی افراد می فرمودند که من را موعظه کن. طرف گفت که شما همه را می دانید. حضرت فرمودند: در شنیدن اثری است که در دانستن نیست. انسان باید بشنود .

آقایی می گفت که پدرم وقتی می خواست مادرم را برای نمازصبح اول وقت بیدار کند می گفت: خانم بلند شو. آنقدر بخوابیم که دیگر کسی نیست که ما را صدا بزند.

ما موعظه های نوشتاری هم داریم . کتاب منازل الاخرة از محدث قمی و کتاب سیاحت غرب که آقای قوچانی نوشته است را بخوانید .

آقای مطهری با آیت الله قوچانی ارتباطی داشته و پرسیده چطور از احوالات بعد از مرگ خودت نوشته ای؟ ایشان فرمودند که مقداری از احادیث و روایت که فرموده اند آن طرف چه خبر است و بعد مکاشفات. مکاشفات خیالات و خواب نیست بلکه منطبق بر روایات است و با روایت تایید می شود.

با وصیت کردن کسی نمی میرد

کار دیگر وصیت کردن است. کسی با وصیت کردن نمی میرد.

لازم نیست که ما سر و صدا بکنیم. وصیتی بکنید که بتوانید در اختیار کسی بگذارید. گاهی وصیت کردن واجب است. همیشه مستحب نیست. نوشتن وصیت و هر چند وقت دیدن این وصیت روی ما اثر می گذارد. وصیت و کفن کسی را نمی میراند اگر اجلش نرسیده باشد. دیدن کفن انسان را از دنیا جدا می کند. به انسان تذکری می دهد. اینها می تواند به ما کمک بکند تا به یاد مرگ باشیم .

دعای امام سجاد(علیه السلام) در سجده این است که می فرماید: خدایا کاری بکن که ما از دنیا جدا بشویم که پُر از غرور و فریب است، توجه ما به دنیای ابدیت باشد، آماده و مهیا برای مرگ بشویم قبل از اینکه به سراغ ما بیاید .

در منابع دینی ما بطور بسیار جدی به یاد مرگ پرداخته شده است. شما حدود یک هزار و دویست آیه در قرآن می بینید که اسمی از مرگ، منازل و مراحل بعد از مرگ در آن آمده است. این نشان دهنده ی اهمیت مسئله است. مرحوم علامه مجلسی در سه جلد بحارالانوار صدها هزار احادیث در این مورد جمع آوری کرده است .

در معارف دینی ما به این مسئله پرداخته شده است. بعد از مسئله توحید ما مسئله ای مهمتر از مسئله یاد مرگ نداریم. این نشان می دهد که سِّر عمیقی در این مسئله است.

ما یاد مرگ را جدی نمی گیریم. با بستن چشمهایمان روی موضوع، واقعیت حذف نمی شود. یاد نکردن مرگ به معنای نبودن مرگ نیست، معنای آن بد مردن است. اگر کسی یاد مرگ نباشد معنایش این نیست که مرگ به سراغش نمی‌آید. یاد مرگ باعث نشاط و زنده دلی می‌شود برخلاف آنچه که تصور می‌شود که یاد مرگ باعث تلخ کامی می‌شود.                                                                                                                                 

                                                                                                                          فرآوری: زهرا اجلال

بخش اخلاق و عرفان اسلامی تبیان

منبع :

بیانات حجت الاسلام ماندگاری