درد مچ و ساق پا

درد مچ پا می تواند به علت التهاب یکی از مفاصل مچ پا باشد، اما به طور معمول درد مچ پا ناشی از مشکل در رباط های مچ پا است.

علل شایع درد مچ پا عبارتند از :

ضربه به مچ پا، یا پیچ خوردگی مچ پا

التهاب ناشی از نقرس

آرتروز یا استئوآرتریت

آرتریت روماتوئید یا روماتیسم

نقرس کاذب

التهاب ناشی از بیماری پسوریازیس

سندرم رایتر

عفونت مفاصل مچ پا

مراقبت های خانگی

- به درد مچ پا اهمیت دهید. در قدم اول می بایست به مفصل دردناک استراحت داده شود، لذا آن را حرکت ندهید.

- گاهی برای آسیب ندیدن مچ پا در اثر حرکت یا ایستادن، لازم است آن را آتل گرفت.

- در صورت وجود التهاب در مچ پا، دستور دارویی پزشک معالجتان را به دقت مراعات کنید.

- با کاهش درد مچ پا به تدریج فعالیت های خود را آغاز کنید.

- ورزش های مچ پا را روزی چند بار انجام دهید تا به آمادگی قبلی برسید.

در شرایط زیر به پزشک مراجعه کنید

- درد مچ پا به دنبال ضربه یا تصادف بوجود آمده باشد.

- اگر دچار تب هستید و یا مچ پای شما گرم، قرمز و حساس است.

- اگر اصلاً قادر به ایستادن روی مچ نیستید .

- درد مچ پای شما بیشتر از سه روز طول کشیده است.

هنگام مراجعه به پزشک و دادن شرح حال به این نکات توجه کنید :

* آیا درد از یک مفصل به مفصل دیگر منتقل می شود و به طور متناوب دچار درد در مفاصل دیگر می شود.

* آیا هر دو مچ پای شما به طور قرینه درد می کند.

* آیا درد در مچ پای شما به طور ناگهانی و شدید آغاز شده است.

* آیا درد مچ پای شما به آهستگی ایجاد شده و به تدریج شدت پیدا کرده است.

* چه علائم دیگری دارد ؟ آیا دچار تب، گرمی، قرمزی و حساسیت مفصل گرفتار هستید.

درد ساق پا

ساق پا معمولا آرام و بدون ناراحتی است، ولی درد آن بسیار گرفتارکننده است. این درد علل مختلفی دارد.

آسیب حاد یا طولانی‌مدت ساق پا، احساس ساطوری شدن آن را تداعی می‌کند. بالا و پایین رفتن مداوم از نردبان یا پیچ خوردن پا در هنگام ورزش، باعث کشیدگی یا پارگی ماهیچه یا زردپی ساق پا می‌شود.

درد ساق پا ربطی به پیری ندارد.

معمولا درد ماهیچه‌های ساق پا در اثر مشکلات گردش خون است. درد ناگهانی آنها در هنگام فعالیت، مثلا موقع راه رفتن، معمولا علامت نارسایی سرخرگی است؛ یعنی سرخرگ‌ها قادر به تامین خون و اکسیژن مورد نیاز این ماهیچه‌ها نیستند. این حالت معمولاً در تصلب شرایین (سخت شدن سرخرگ ها) رخ می‌دهد.

از طرف دیگر، درد و ورم ساق پا در هنگام استراحت، نشانه نارسایی سیاهرگی است. در این مورد، خون از ماهیچه‌های آن نمی‌‌تواند خارج شود و تجمع آن، درد ایجاد می‌کند.

نارسایی سرخرگی شایع‌تر است و معمولا به شکل لنگیدن متناوب خود را نشان می‌دهد. این درد خیلی سریع شروع می‌شود و پایان می‌یابد. درد همیشه به دنبال فعالیت می‌آید، یعنی وقتی ماهیچه نیاز به خون بیشتر دارد، و بعد از پنج یا ده دقیقه استراحت آرام می‌گیرد.

لنگیدن متناوب را مثل سکته قلبی در پاها بدانید. اگر جریان خون آن متوقف شود، نیاز ماهیچه به خون برآورده نمی‌شود و سکته روی می‌‌دهد. با استراحت فوری، خون کافی به ماهیچه می‌رسد و درد از بین می‌رود.

لنگیدن متناوب نسبتاً خوش‌خیم و قابل درمان است، ولی افراد مبتلا به نارسایی پیشرفته سرخرگی دچار درد در هنگام استراحت نیز می‌شوند. در این حالت، جریان خون طوری کاهش یافته است که درد در هنگام استراحت و خواب نیز روی می‌دهد. در بدترین حالت، زخم‌های دردناک و دیر التیام یا قانقاریا نیز دیده می‌شود.

برگشت خون در اثر نارسایی سیاهرگی ممکن است به التهاب سیاهرگ و لخته شدن خون در آن منجر شود. انواع سطحی آن که به‌صورت رگ واریسی قرمز و حساس در زیر پوست دیده می‌شود، زیاد نگران کننده نیست. ولی انواع عمقی، درد بیشتری پیدا می‌کند و بیشتر خطر کنده شدن لخته و رفتن آن به جاهای دیگر بدن دارد.

هر دوی این حالات حساسیت، زق‌زق کردن و سنگینی در پا ایجاد می‌کنند.

در شرایط زیر به پزشک مراجعه کنید

- درد در هنگام فعالیت‌ وجود دارد و فورا با استراحت تسکین می‌یابد.

- درد یا زق‌زق در طول شب وجود دارد.

- ساق پا آسیب‌دیده است و درد، رنگ‌پریدگی، یا ورم بعد از 24 ساعت ادامه دارد.

- درد بدون علت، بیش از سه روز ادامه دارد.

- برآمدگی نرمی در زیر پوست ساق پا احساس می‌شود.

درمان درد ساق پا

اگر دچار درد راجعه یا درد راه رفتن هستید، حتماً به پزشک مراجعه کنید.

در اینجا توصیه‌هایی برای کاهش درد ساق پا گفته می‌شود.

- اصول چهارگانه را رعایت کنید. استراحت، گذاشتن متناوب یخ در طول روز بر روی آن، بستن با بند کشسان، و گذاشتن بالش در زیر پا بهترین کار برای تسکین درد ساق پا است. استراحت مطلق و بلند کردن پا به کاهش ورم و سنگینی همراه با واریس کمک می‌کند.

- مسکن بخورید. داروهای ضدالتهابی مثل آسپیرین و بروفن، درد و ورم ناشی از آسیب‌دیدگی یا واریس ساق را کاهش می‌دهند.

- پیاد‌ه‌روی کنید. گرچه راه‌رفتن باعث لنگیدن متناوب می‌شود، پیاده‌روی اولین قدم در درمان آن است. باید تا آنجا که تحمل درد را دارید راه بروید و آنگاه بایستید. هر روز کمی بیشتر و مسافت طولانی‌تری راه بروید. ناراحتی به‌تدریج کاهش خواهد یافت.

- پا را گرم کنید. گذاشتن بالشتک گرم نه داغ، درد واریس‌های سطحی را کم می‌کند. گرما را برای آسیب‌دیدگی تازه به‌کار نبرید، چون التهاب آن را تشدید می‌کند و التیام را به تأخیر می‌اندازد.

- جوراب واریس بپوشید. با تجویز پزشک، جوراب واریس مناسبی بپوشید تا جریان خون، کافی شود و درد ناشی از نارسایی سیاهرگی تسکین یابد.

- عمل جراحی کنید. برداشتن سیاهرگ آسیب‌دیده، نارسایی شدید سیاهرگی را برطرف می‌کند. داروهای ضد انعقاد نیز مفیدند. تسکین درد شدید نارسایی سرخرگی با روش‌هایی مثل استفاده از بالون برای بازکردن رگ یا جراحی آن انجام می‌شود.

فرآوری : نیره ولدخانی

بخش سلامت تبیان

واحد مرکزی خبر

سایت پزشکان بدون مرز