اگر دچار صاعقه‌زدگی شدید
اختلال قلبی، درد قفسه سینه، پارگی عضلات، تشنج، فراموشی، کری، کوری، لکنت زبان، سرگیجه، گزگز انتهای دست و پا، برق‌گرفتگی و سوختگی از جمله علائم شایعی است که در اثر برخورد صاعقه با فرد ایجاد می‌شود.
فرض کنید محل سکونت شما در یک منطقه مرتفع شهری یا کوهستانی واقع شده است.
با توجه به آن‌که دیدن باران‌های بهاری به شدت شما را شگفت‌زده می‌کند، از پشت پنجره ابرهای متراکمی را که با حرکت باد به هم نزدیک می‌شوند نگاه می‌کنید که ناگهان رعد و برقی ایجاد می‌شود.
برق و صدای مهیب این صاعقه به قدری شدید و به شما نزدیک است که احساس می‌کنید قلبتان به شدت می‌زند و شما را مضطرب کرده است. سعی می‌کنید از پنجره فاصله گرفته و در مکانی آرام بنشینید.
صاعقه، نوعی تخلیه الکتریکی است که در اثر برخورد بین دو ابر یا بین ابر و زمین ایجاد شده و تولید نور و صدا می‌کند.
اختلال قلبی، درد قفسه سینه، پارگی عضلات، تشنج، فراموشی، کری، کوری، لکنت زبان، سرگیجه، گزگز انتهای دست و پا، برق‌گرفتگی و سوختگی از جمله علائم شایعی است که در اثر برخورد صاعقه با فرد ایجاد می‌شود.
اما این سوالات مطرح است که اگر در زمان بروز صاعقه در فضای باز مثل جنگل یا خیابان باشیم، چه باید کرد؟ اما اگر در فضای بسته‌ای همچون ساختمان باشیم، آیا خطری ما را تهدید خواهد کرد؟ به فرد صاعقه‌زده چگونه می‌توان کمک کرد؟
اگر در فضای باز هستید...
ـ در زمان ایجاد صاعقه، از ایستادن در مناطق مرتفع همچون تپه، کوه یا روی ساختمان‌های بلند بپرهیزید.
ـ بعد از دیدن نور حاصله از رعد و برق تا شنیدن غرش آسمان، حداکثر 30 ثانیه فرصت دارید تا خود را به منطقه‌ای امن برسانید. تا 30 دقیقه بعد از شنیدن آخرین غرش در همان مکان بمانید.
ـ از پناه گرفتن زیر درختان بلند بپرهیزید، زیرا در اثر برخورد برق و حرارت حاصله از آن، امکان آتش‌سوزی یا دونیم شدن درخت وجود دارد.
ـ از سیم‌های برق هوایی (کابل‌های فشار قوی)، لوله‌ها یا سازه‌های فلزی، مخازن، شیشه‌ها، میله و حصار فلزی باغات و آب رودخانه فاصله بگیرید.
ـ از تجهیزاتی که هادی جریان الکتریسیته هستند همچون تراکتور، موتورسیکلت، دوچرخه و بیل‌های فلزی دوری کنید.
ـ اگر در جنگل هستید، در صورت امکان از آن ناحیه دور شوید. در غیر این صورت زیر درختان کوتاه و تنومند پناه بگیرید.
- از قرار گرفتن در آلونک یا ساختمان‌های تک و منفرد در فضای باز خودداری کنید.
ـ اگر داخل قایق یا در حال شنا کردن هستید، بلافاصله از آب خارج و بدنتان را خشک کنید.
ـ اگر در اتومبیل هستید، از دست زدن به قسمت‌های فلزی خودرو اجتناب کنید. خودرو را در مکانی امن و به دور از درختان بلند پارک کنید. موتور را خاموش کرده، آنتن ماشین را پایین بکشید و از وسیله نقلیه خارج نشوید.
ـ هنگام صاعقه می‌توانید به ایستگاه مترو بروید.
ـ به محض شروع رعد و برق، موبایل خود را سریع خاموش و از بدنتان دور کنید. تلفن همراه روشن، یکی از قوی‌ترین و خطرناک‌ترین وسایلی است که در فضای باز، خطر برق‌گرفتگی را دوچندان می‌کند.
- تماس خود را با زمین به حداقل برسانید و به هیچ وجه روی زمین دراز نکشید. در صورت امکان در شکاف یا دره‌های عمیق پناه بگیرید.
اگر داخل ساختمان هستید...
کسانی که منازل‌شان در ارتفاعات و بالای تپه‌ها قرار گرفته است، یا در طبقات بالایی برج‌های بسیار بلند مقیم هستند، برای دوری از خطرات احتمالی ناشی از رعد و برق باید موارد زیر را رعایت کنند.
1 ـ وقتی رعد و برق اتفاق می‌افتد، در منزل بمانید و بیرون نروید.
2 ـ به منظور جلوگیری از آتش‌سوزی ناشی از صاعقه، نسبت به نصب برق‌گیر در ساختمان‌های بلند اقدام کنید.
3 ـ در زمان بروز صاعقه از در، پنجره، بخاری دیواری، شوفاژ و دیگر وسایل هادی و فلزی دوری کنید و پرده‌ها را بکشید.
4 ـ دوشاخه تمام وسایل برقی مثل رادیو، تلویزیون، تلفن و رایانه را از برق خارج کرده و هواکش را خاموش کنید. تنها در مواقع اضطراری و آن هم در صورت امکان، از تلفن بی‌سیم استفاده کنید.
روشن بودن چراغ بر خلاف تصور عامه باعث بروز خطر برق گرفتگی نمی‌شود.
5 ـ از رفتن به حمام و دوش گرفتن بپرهیزید، چون ممکن است آب و لوازم فلزی حمام باعث انتقال جریان الکتریسیته به بدن شما شود.
اقدامات اولیه برای کمک به فرد صاعقه‌زده
افراد به واسطه برخورد صاعقه ممکن است دچار اختلالات عصبی (کاهش سطح هوشیاری، فراموشی، تشنج، سوزن سوزن شدن انتهای دست و پا، لکنت زبان و کوری و کری موقت)، اختلالات قلبی ـ عروقی (نامنظم شدن ریتم قلب و افزایش فشار خون) و سوختگی ناشی از برق‌گرفتگی شوند، اما نگرانی اصلی در مورد آسیب‌های ناشی از رعد و برق، احتمال ایست قلبی یا تنفسی است. بنابراین...
1 ـ تنفس مصدوم را بررسی کنید. به حرکت سینه یا شکم مصدوم توجه کنید. باید نرم و منظم صورت گیرد. اگر حرکتی ندیدید، گوش خود را به دهان یا بینی مصدوم نزدیک کنید تا از این طریق صدای نفس او را بشنوید. بر اثر برخورد تنفس او با پوست صورت‌تان نیز می‌توانید متوجه تنفس او شوید. اگر مصدوم تنفس نداشت، به او تنفس مصنوعی بدهید.
2 ـ نبض مچ (رادیال) یا گردن (کاروتید) را بگیرید. نبض یک فرد بالغ باید بین 60 تا 100 بار در دقیقه بزند. اگر مصدوم تنفس و نبض نداشت، بلافاصله با 115 تماس بگیرید.
3 ـ محل ورود و خروج جریان الکتریسیته ناشی از برق گرفتگی را برای یافتن علایم سوختگی بررسی کنید.
البته باید بدانید هنگام برق گرفتگی، برق در محل تماس وارد بدن شده و از مسیرهایی که کم‌ترین مقاومت را دارند، مثل اعصاب و رگ‌های خونی می‌گذرد و در جایی که بدن با یک سطح فلزی یا زمین تماس پیدا می‌کند، خارج می‌شود. بنابراین بیشترین آسیب، درون بدن رخ داده و اغلب سوختگی های ناشی از صاعقه زدگی، سطحی و کوچک است.
بنابراین پس از اقدامات مذکور مصدوم را برای معاینه داخلی و بررسی‌های بیشتر به بیمارستان برسانید.
بخش سلامت تبیان
منبع : جام جم آنلاین - فاخره بهبهانی
مطالب مرتبط:
