نجات میانمار از دیکتاتوری

اشپیگل آن‌لاین در گزارشی پیروزی انتخاباتی سوچی در برمه را "جشن دموكراسی" خوانده و در مطلبی با همین عنوان می‌نویسد: سوچی آن چنان خسته بود كه نمی‌توانست در آخرین سخنرانی انتخاباتی خود شركت كند و از حضور در این برنامه سر باز زد. وی پیش از این هم دو بار سفرهای انتخاباتی‌اش را نیمه كاره گذاشته بود. سوچی در روزهای گذشته به خواست خودش از رفتن به گردهمایی‌های انتخاباتی چشم پوشیده بود ولی برنده جایزه صلح نوبل دیگر نه به توصیه پزشكانش گوش می‌دهد و نه هشدارهای دوستان قدیمی‌اش را جدی تلقی می‌كند. این زن 66 ساله در روز تاریخی برمه به رای‌دهندگانش پیوست و از همین رو سه ساعت تمام رانندگی كرد تا به ناحیه در جنوب رانگون برود و در كنار هوادارانش باشد.

هنوز صندوق‌های انتخاباتی باز نشده بودند كه وی هنگام برآمدن آفتاب به راه افتاده بود تا هوادارانش را برای شركت در انتخابات تحریك كند. دوباره قطار پیروزی به راه افتاد: هزاران تن در خیابان‌ها جشن و پایكوبی به راه انداخته و نام نامزد مورد نظر خود را - كه نماد آزادی‌شان است - فریاد می‌كشیدند. سوچی هم چاره‌ای نداشت جز این كه بایستد، دست تكان داده و به هوادارنش امضا بدهد. انبوهی از خبرنگاران نیز وی را همراهی می‌كردند. تمام شبكه‌های بزرگ تلویزیونی و آژانس‌های خبری جهان خبرنگاران خود را به این ناحیه كوچك و دورافتاده در جنوب میانمار فرستاده بودند.

در راه بازگشت سوچی به رانگون نیز هزاران تن آوازخوان و پایكوبان مسیر حركت را بند آورده بودند. انتخابات میان دوره‌ای تمام كشور را در حال و هوای آغازی تازه قرار داده بود. "ما باید پیروز شویم." این جمله‌ای بود كه با رنگ سپید روی تی شرت‌هایی سرخ رنگ منقش به چهره سیاه سو چی درج شده و صدها تن از جوانان آنها را به تن داشتند.

نقطه عطف در راه دموكراسی

با وجود برپایی این جشن عمومی اطمینان از پیروزی در اردوی برنده جایزه صلح نوبل چند ساعت مانده به بسته شدن در صندوق‌های اخذ رای دچار خدشه شد. "نیان وین"، سخنگوی حزب "لیگ ملی برای دموكراسی" – حزب سوچی – اعلام كرد، تعدای برگ رای با موم از پیش آماده شده است تا بتوان نام سوچی را از بین برد. به گفته وی این كار در تمام میانمار رخ داد.

در مقابل "سورین پیتسوان"، دبیركل اتحادیه كشورهای جنوب شرق آسیا (آسه‌آن) این ادعا را رد كرد و گفت، ناظرانش به او خبر داده‌اند، برگزاری انتخابات از روند درستی برخوردار است. "تین سین"، رییس جمهور میانمار نیز به هنگام انداختن برگه رای خود به صندوق عنوان كرد: "همه چیز خوب و رو به راه است." سرانجام اندكی پس از شمارش نخستین آرا مقر اصلی حزب سو چی از شادی منفجر شد: بر اساس نخستین نتایج تایید نشده سو چی پیروزی بزرگی را از آن خود كرده و حزبش توانسته است روانه پارلمان شود.

روز یكشنبه روی هم رفته 157 نامزد از 17 حزب بر سر دستیابی به 45 كرسی پارلمان با یكدیگر به رقابت برخاسته بودند؛ كرسی‌هایی كه به دنبال پذیرفتن پست‌های دولتی از سوی نمایندگان پیشین خالی مانده بودند. بر همین اساس تنها 6 میلیون تن از جمعیت 54 میلیونی میانمار به پای صندوق‌های رای فراخوانده شده بودند. 45 برنده این انتخابات در پارلمان 664 نفری به ندرت بتوانند تغییری به بار بیاورند؛ زیرا كه تنها 7 درصد مجموع نمایندگان را تشكیل می‌دهند. حزب نظامی "همبستگی و توسعه" همانند گذشته از اكثریت قاطعی در پارلمان برخوردار خواهد بود.

با این همه این انتخابات ورای انتخاباتی میان دوره‌ای بود و شاید حتی اهمیتی بزرگتر از انتخابات سراسری داشت. روزی تاریخی: حتی اگر این انتخابات مطابق انتظارات تمام منتقدان جهانی نبوده باشد، باز هم برای مردم در این كشور آسیای جنوب شرقی گامی بزرگ به سوی دموكراسی شمرده می‌شود. در انتخابات سراسری نوامبر 2010 نظامیان حاكم دست به تقلب گسترده‌ای زدند و روزنامه‌های داخلی به شدت سانسور شدند. از ناظران انتخاباتی خبری نبود و از سفر خبرنگاران خارجی به میانمار نیز جلوگیری شده بود.

نماد آزادی یا مانع پیشرفت؟

از آن زمان تاكنون صحنه سیاسی میانمار دگرگونی‌های بزرگی را به خود دیده است. حزب "لیگ ملی برای دموکراسی" در آینده صدای دموكراسی و اصلاحات در پارلمان خواهد بود. سو چی به عنوان نماینده انتخابی می‌تواند اصلاحات تین سین را تقویت كند. قدرت وی بزرگ‌تر از هر عضو دیگر پارلمان و شاید خود رییس جمهور باشد. اوست كه می تواند تعیین كند غرب به تحریم‌ها علیه میانمار پایان دهد یا خیر.

باب كار، وزیر امور خارجه استرالیا آنچه را كه دیپلمات‌های آمریكایی، اتحادیه اروپا به شكلی پیچیده عنوان كرده بودند، به زبانی ساده بیان كرد: چنانچه سو چی اشاره كند، غرب به تحریم‌هایش یكی پس از دیگری پایان می‌دهد؛ تحریم‌هایی كه این كشور ورشكسته اقتصادی را به مرز نابودی كشاند‌ه‌اند.

"دیوید اشتاینبرگ" استاد دانشگاه جورج تاون واشنگتن هشدار می‌دهد: "برای سوچی بازی خطرناكی است." او با ورود به پارلمان بخشی از نظام سیاسی خواهد شد. چنانچه برچیده شدن تحریم‌ها با وتوی وی بی نتیجه بماند، نماد آزادی می‌تواند به سرعت به ترمز پیشرفت اقتصادی تبدیل شود.

با این حال چنین نگرانی‌هایی آن هم در روز انتخابات بی دلیل به نظر می‌رسند. سوچی در روزهای پیش رو باید تصمیم بگیرد آیا او آن گونه كه تین سین در نظر دارد پستی دولتی را پذیرا باشد یا خیر. در آن صورت وی باید بر اساس قانون اساسی میانمار كرسی نمایندگی‌ خود را واگذار كند. خود او پیش از این چنین پیشنهادی را رد كرده بود. از همین رو نزدیكان وی عنوان می‌كنند سو چی ترجیح می‌دهد میانجی حكومت و اقلیت شمالی باشد كه در آن صورت كرسی نمایندگی‌اش را حفظ خواهد كرد و نقش محوری‌اش را نیز در سیاست بر عهده خواهد داشت. او شاید بتواند خود را به عنوان ناجی بزرگ مطرح كند.

یكشنبه انتخاباتی دورنمایی از آینده میانمار را نیز ترسیم كرد: در سال 2015 انتخابات سراسری دیگری در میانمار برگذار می‌شود و تین سین هم نمی‌خواهد بار دیگر رییس جمهور میانمار باشد. سوچی با این پیروزی خیره كننده می‌تواند در انتخابات ریاست جمهوری سال 2015 نامزد اصلی باشد و به عنوان رییس جمهور كشورش را به جمع كشورهای آزاد و دموكراتیك بازگرداند.

شاید "توماس اویه‌آ كوئینتانا"، فرستاده حقوق بشر سازمان ملل متحد در امور میانمار حق داشته باشد، یكشنبه انتخاباتی را "نقطه عطفی در تاریخ میانمار" بداند. ولی تین میو وین باید درباره نامزدی احتمالی سو چی در انتخابات ریاست جمهوری با او گفت‌وگو داشته باشد. هر چه باشد او دوست قدیمی و مشاور رییس جمهور در آن زمان 70 ساله میانمار است.