گذری بر آثار و زندگی حمید سمندریان

زندگینامه

حمید سمندریان در سال 1310 در تهران متولد شد. شروع فعالیت تئاتریش در حین تحصیل در دوره متوسطه بود او در کلاس‌های تئاتر و هنرپیشگی استادان حسین خیرخواه، شباویز و نصرت کریمی شرکت و تحصیل نموده‌است این کلاسها زیر نظر استاد عبدالحسین نوشین اداره می‌شد. حمید سمندریان همچنین ویلون می‌نواخت و از شاگردان ذوالفنون بود.

وی پس از اتمام دوره دبیرستان به اروپا سفر کرد و در آلمان دوره مهندسی شوفاژ سانترال را در دانشگاه صنعتی برلین گذراند اما بعد از آن به کنسرواتور عالی موسیقی و هنرهای نمایشی هامبورگ وارد شد برخورد با تئاتر آن‌قدر برایش گسترده بود که مجالی برای موسیقی نمی‌گذاشت و شاید برای همیشه از موسیقی خداحافظی کرد.

وی طی شش سال به صورت آکادمیک تحت آموزش ادوارد مارکس که یکی از استادان برجسته تئاتر بود اصول و مبانی کارگردانی و بازیگری را آموخت و همزمان در آلمان به صورت حرفه‌ای مشغول به کار شد.

وی پس از پایان این دوره به دعوت اداره هنرهای نمایشی دراماتیک اداره کل هنرهای زیبای کشور به ایران برگشت و به سرعت نمایشنامه دوزخ یا دربسته اثر ژان پل سارتر را در تالار نوبنیاد همین اداره به روی صحنه آورد، ضمنا با همکاری دکتر مهدی فروغ به تاسیس هنرستان آزاد هنرهای دراماتیک که وابسته به هنرهای زیبای کل کشور بود دست زد.

بعد از آن حمید سمندریان به دعوت مهندس هوشنگ، دکتر برکشلی و با همکاری دکتر مهدی نامدار دانشکده تئاتر دانشگاه تهران را بنیان گذاشتند و کار تدریس را بدون وقفه تا به امروز در دانشگاه‌های تهران و کلیه دانشگاه‌های تئاتری ادامه داد.

در سال 1373 به تاسیس کلاس‌های آزاد بازیگری و کارگردانی دست زد که هنرجویان بسیار زیادی از آنجا دانش‌آموخته شدند و به عرصه حرفه‌ای هنر وارد شدند که هنرجویان بسیار زیادی از آنجا فارغ التحصیل شدند و به عرصه حرفه‌ای هنر وارد شدند ازجمله سعید پور صمیمی-مریم معترف-سوسن تسلیمی-فریبرز عرب نیا-احمد آقالو-پرویز پور حسینی-امین تارخ-احمد ساعتچیان-محمد رحمانیان-محمد یعقوبی-امیر جعفری-فتحعلی اویسی-فردوس کاویانی-مهران مدیری-خسرو سینای-میر طاهر مظلومی- پیام دهکردی- نوید فرید - شهاب حسینی - حامد کمیلی - حامد بهداد -نگار فروزنده- یوسف تیمور ی-رابعه اسکویی-مجید صالحی-فرزاد حسنی-شهرام عبدلی-قطب الدین صادقی-کیومرث مرادی-علیرضا اشکان-حمید فرخ نژاد-الیکا عبدالرزاقی-حمید میهن دوست-آشا محرابی-حسام نواب صفوی و ...

حمید سمندریان در سال‌های پیش از انقلاب، سال 1342 گروه تئاتری منسجمی به‌نام گروه هنری پاسارگاد تشکیل داد که افراد گروه عبارت‌اند از: پرویز پورحسینی، سعید پورصمیمی، پری صابری، اسماعیل محرابی، جمشید مشایخی، پرویز کاردان، محمد حفاظی، منوچهر فرید، ثریا قاسمی، اسماعیل شنگله، مهدی فخیم‌زاده و ...

کارگردانی تئاتر صحنه‌ای

1 «ملاقات بانوی سالخورده» فردریش دورنمات 1386 گوهر خیراندیش, پیام دهکردی, علی رامز, فرخ نعمتی, احمد ساعتچیان, میرطاهر مظلومی, هوشنگ قوانلو

2 «دایره گچی قفقازی» برتولت برشت 1377 سعید پور صمیمی, آزیتا حاجیان, سهراب سلیمی, حسن پورشیرازی, آرمان امید, جمال اجلالی

3 «ازدواج آقای می‌سی‌سی‌پی» فردریش دورنمات 1368 رضا کیانیان, احمد آقالو, میکائیل شهرستانی, هما روستا, نورالدین استوار, جمال اجلالی, رضا عمرانی, قاسم زارع

4 «مرغ دریایی» آنتوان چخوف 1356 جمیله شیخی, محمدعلی کشاورز, قاسم سیف, هما روستا, جمال اجلالی, محمد مطیع, منوچهر فرید, سرور رجائی, آتیلا پسیانی, سروش خلیلی

5 «بازی استریندبرگ» فردریش دورنمات 1351 و 1378 محمدعلی کشاورز, اسماعیل شنگله, رضا کیانیان, هما روستا

6 «کرگدن» اوژن یونسکو 1351 عزت الله انتظامی, پرویز صیاد, اسماعیل دادفر, محمد حفاظی, مهدی فخیم‌زاده, پروین دولتشاهی, فریده صابری, عباس یوسفیانی, محمود شیبانی

7 «ملاقات بانوی سالخورده» فردریش دورنمات 1351 جمیله شیخی, آذر فخر, اکبر زنجانپور, محمود هاشمی, علی رامز, غلامرضا طباطبائی

8 «نگاهی از پل» آرتور میلر 1348 اکبر زنجانپور, سوسن تسلیمی, خسرو فرحزادی, اسماعیل دادفر, پروین دولتشاهی

9 «آندورا» ماکس فریش 1346 سعید پورصمیمی, ثریا قاسمی, محمدعلی کشاورز, منوچهر فرید، پرویز پورحسینی, جمیله شیخی, اسماعیل دادفر, جمشید مشایخی, منوچهر فرید, پری امیر حمزه, اسفندیار شهیدی

10 «هرکول و طویله اوجیاس» دورنمات 1344 پرویز صیاد, محمد گودرزی, محمد حفاظی, ثریا قاسمی, عباس یوسفیانی, سیروس ابراهیم‌زاده, فریده صابری

11 «لئوکادیا» ژان آنوی 1343 پرویز پورحسینی, سعید پورصمیمی, محمدعلی کشاورز, محمد حفاظی, شکوه نجم‌آبادی, عصمت صفوی

12 «طبیب اجباری» مولیر 1343 محمدعلی کشاورز, پرویز فنی‌زاده, اسماعیل محرابی, مسعود فقیه, شکوه نجم‌آبادی, سعید پورصمیمی

13 «باغ وحش شیشه‌ای» تنسی ویلیامز 1342 پرویز فنی‌زاده, شهلا ریاحی, پری صابری, عباس مغفوریان

14 «مرده‌های بی‌کفن و دفن» ژان پل سارتر 1342 و 1357 محمد علی کشاورز, منوچهر فرید, پرویز فنی زاده, اسماعیل محرابی, پری صابری, جمشید مشایخی

15 «اشباح» هنریک ایبسن 1342 جمیله شیخی, محمد علی کشاورز, عباس غفوریان, اسماعیل دادفر, عزت پریان

16 «دوزخ» ژان پل سارتر 1341 جمیله شیخی, رکن الدین خسروی, پرویز کاردان, عزت پریان

کارگردانی تئاتر رادیویی

حمید سمندریان در رادیو صدای ایران تعدادی نمایشنامه را ترجمه کرده که کارگردانی آن را نیز به عهده داشته‌است

1.غروب روزهای آخر پاییز نوشته فردریش دورنمات سال 1341

2.پنچری نوشته فردریش دورنمات سال 1341

3.همزاد نوشته فردریش دورنمات سال 1341

4.اقدامات وگا نوشته فردریش دورنمات سال 1341

5.فیزیکدانها نوشته فردریش دورنمات سال 1366

6.آنتیگون نوشتهء ژان آنوی سال 1376

کارگردانی تله‌تئاتر:

1.غروب روزهای پائیز اثر فردریش دورنمات سال 1342

2.بازی استریندبرگ اثر فردریش دورنمات سال 1351

3.خمره اثر لوئیجی پیراندللو سال 1353

4.جراحی پلاستیک اثر پی‌یر فراری سال 1340

5.پلوفت (شبح کوچک) اثر ماریا کل راماشادو سال 1340

6.ساعت شش در خیابان آتن اثر روژه فردیناند

7.به‌سوی دمشق اثر اگوست استریندبرگ سال 1381

با همکاری بازیگران آلمانی حمید سمندریان به دعوت پرفسور رگن‌برگ استاد دانشگاه مونیخ و کارگردان تئاتر به انستیتو گوته دعوت شد و نمایشنامه‌های بسیاری را با بازیگران آلمانی روی صحنه برد. این همکاری بین سالهای 51 تا 57 ادامه داشت.

1.شهاب آسمانی اثر فردریش دورنمات

2.چگونه رنجهای آقای موکین پوت برطرف می‌شود اثر پیتر وایس

3.پنچری اثر فردریش دورنمات 4- سانتا کروز اثر ماکس فریش

4.راهب و راهزن اثر هاینریش بول

5.خوزه اثر هاینریش بول

6.خشم شدید فلیپ هوتس اثر ماکس فریش

7.بالماسکه دزدان اثر ژان آنوی

8.دوزخ اثر ژان پل سارتر

9.ازدواج آقای می‌سی‌سی‌پی اثر فردریش دورنمات

10.توراندخت اثر هیلدس هایمر

11.مرده‌های بی‌کفن و دفن اثر ژان پل سارتر