تبیان، دستیار زندگی
ین ماهی ها در شرایط متفاوت آب، دما، غلظت (شیرین و شور) و عمق زندگی می کنند و بیش تر از 90% ماهی های زنده ی امروزی را تشکیل می دهند و نتیجه ی این گوناگونی، تفاوت هایی که در ساختار درونی و بیرونی آن ها پدید آمده است...
عکس نویسنده
عکس نویسنده
نویسنده : یگانه داودی
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

ماهی های استخوانی (1)

ماهی های استخوانی -1

این ماهی ها در شرایط متفاوت آب، دما، غلظت (شیرین و شور) و عمق زندگی می کنند و بیش تر از 90% ماهی های زنده ی امروزی را تشکیل می دهند و نتیجه ی این گوناگونی، تفاوت هایی است که در ساختار درونی و بیرونی آن ها پدید آمده است.
با مشاهده ماهی های آکواریوم یا ماهی های صید شده در مراکز فروش این گوناگونی به راحتی قابل مشاهده است. مثلاً ماهی های شکارچی ساحل آب ها، بدنی دراز، باله های دمی قوی دارند که برای تعقیب سریع طعمه در سطح آب و چالاکی آن ها سازگاری یافته است.

یا ماهی هایی که در اعماق دریا زندگی می کنند و زباله خوارند، بدنی پهن دارند که شاید نتیجه حرکت کندشان در محیط باشد.

در ادامه ساختمان بدن ماهی حوض را به عنوان نماینده ای از ماهی های استخوانی مورد بررسی قرار می دهیم. توجه داشته باشید آن چه درباره ی این ماهی گفته می شود درباره اغلب ماهی های استخوانی نیز صادق است.

ماهی های استخوانی -1

ماهی استخوانی بدنی دوکی شکل دارد و تنه و دم از هم متمایزند. در دو طرف سر، سرپوش های آب ششی (اپرکول) مشاهده می شود.

سطح پوست ماهی از پولک پوشیده شده است. هر پولک از پهن و نازک و از جنس استخوان است و از جلد پوست خارج می شود.

تعداد پولک ها در یک ماهی جوان و یک ماهی مسن برابر است. اما اندازه ی آن ها ضمن رشد ماهی افزایش می یابد.

در هنگام رشد پولک حلقه های متراکمی از مواد جدید در اطراف آن ساخته می شود. از روی تعداد این حلقه ها می توان سن ماهی را تخمین زد. میزان رشد پولک ها در طول سال یکسان نیست و به عوامل مختلفی بستگی دارد.

پوست ماهی لغزنده است در زیر پولک غددی وجود دارد که ماده لغزنده ای به نام مخاط ترشح می کنند. این لایه به جهت لغزندگی، حرکت ماهی را در آب آسان می کند.

شنا به کمک باله ها انجام می شود. باله ی دمی از نوع هوموسرک است. هوموسرک یعنی ستون مهره ها وارد باله نمی شود و باله یک قسمتی است. این ویژگی به ماهی های عالی تعلق دارد.

در طرفین سر، دو چشم ثابت وجود دارد و در نوک فوقانی پوزه دو سوراخ بینی دیده می شود.

اسکلت

ماهی های استخوانی -1

شامل جمجمه و مهره های متعدد از جنس استخوان است.

دنده ها در سطح شکم قرار دارند. نخاع در درون مجرایی که در کمان پشتی به وجود می آید قرار می گیرد.

جمجمه ستون مهره ها چسبیده و نسبت به آن ثابت است.

ماهیچه

در طرفین بدن به صورت بند بند قرار دارند و به ستون مهره ها متصل اند. این ماهیچه ها که تا انتهای دم ادامه دارند با انقباض خود موجب حرکت زیکزاکی به هنگام شنا در آب می شوند.

ماهی های استخوانی -1

در حرکات ماهیچه های هر یک از باله ها نقش های متفاوتی دارند. باله های زوج بیش تر برای حرکات کند یا توقف در آب به کار می روند و باله های فرد تعادل ماهی را هنگام شنا تضمین می کنند. باله ی دمی حرکات سریع را ایجاد می کند.

دستگاه گوارش

شامل دهان عریض، حلق، مری، معده و روده است و در انتهای شکم به مخرج ختم می شود.

ماهی های استخوانی -1

در دهان دندان های کوچک و تیزی وجود دارد که به سمت عقب انحنا دارند و نقش آن ها گرفتن غذا است. زبان به کف دهان چسبیده و حرکتی ندارد.

حلق بین دو آب شش واقع است و نقش دو گانه ای دارد. هم مسیر ورود آب به آب شش هاست و هم ورودی عبور غذا به مری.

معده قابلیت انبساط زیادی دارد. به همین دلیل است که ماهی ها می توانند طعمه هایی حتی به اندازه ی خود ببلعند.

روده کوتاه است اما محل اصلی گوارش و جذب غذا است. دارای چین خوردگی است و صفرا و شیره لوزالمعده درون آن ترشح می شود.

دستگاه گردش خون

ماهی های استخوانی -1

قلب دارای دو حفره است. یک بطن و یک دهلیز

ماهی های استخوانی -1

گلبول های قرمز هسته دار و بیضی شکلند. خون تیره به وسیله ی سیاه رگ های بدن به قلب وارد شده و پس از گذشتن از دهلیز، وارد بطن می شود. بطن با انقباض خود، خون را وارد آئورت شکمی کرده به سوی آب شش ها می فرستد.

در آب شش ها شبکه ی مویرگی مبادلات گازها و دی اکسید کربن با اکسیژن را انجام می دهند و سر انجام، خون روشن اکسیژن دار وارد آئورت پشتی شده و از طریق آن به همه ی اندام های بدن می رسد.

ابتدای آئورت شکمی کمی متورم است و پیاز آئورتی نام دارد.

در ادامه می خوانید...


مرکز یادگیری سایت تبیان

تنظیم: یگانه داودی