مثنوی «نی نامه»
از جــدایــی ها حــکایـت مـی کنـد | بشنو این نی چون شکایت می کند |
در نَـفیـــرم مــرد و زن نالیــده انــد | کـز نیـسـتان تـا مــرا بُـبـریــده اند |
تـا بـگــویــم شــرح درد اشــتـیـاق | سینه خواهم شرحه شرحه از فراق |
باز جــویــد روزگـار وصــل خویــش | هر کسی کو دور ماند از اصل خویش |
جفت بـَدحالان و خوش حالان شــدم | مـن به هـر جـمعیتـی نـالان شدم |
از درون مـن نـجُـسـت اســرار مــن | هر کسی از ظـِّن خـود شـد یـار من |
لیک چشم و گوش را آن نور نیسـت | سـِّـر مـن از نـاله ی مـن دور نیـست |
لیک کس را دیدِ جان دستور نیسـت | تن ز جان و جان ز تن مستور نیست |
هر کـه ایـن آتـش نـدارد نیـست بــاد | آتشست این بانگ نای و نیسـت باد |
جوشـش عشقسـت کانـدر مَی فتـاد | آتـشِ عشقسـت کــانــدر نــی فـتـاد |
پرده هــایش پــرده هــای مـا دَریـــد | نی حــریفِ هــر کـه از یـاری بــُرید |
همچو نی دَمساز و مشتاقی که دید؟ | همچو نَـی زهـری و تَریـاقـی کـه دید؟ |
قصــّه هـای عـشـق مجنـون می کنـد | نَــی حـدیـثِ راهِ پــُر خــون مـی کـنـد |
مـر زبـان را مُشتـری جز گوش نیسـت | محـرم این هـوش جُــز بیـهوش نیست |
روزهـا بــا ســوزها همـــراه شــد | در غـــم مــا روزهــا بیـگــاه شـد |
تو بمان ای آنـکه چـون تـو پـاک نیست | روزهـــا گــر رفـت گــو رو بـاک نیست |
هـر کـه بـی روزیـست روزش دیــر شد | هــر کــه جز مـاهی ز آبش سیر شد |
پــس ســخن کــوتــاه بــایــد والـسلام | در نیــابد حــال پُـــختــه هیــچ خـام |
مثنوی
چنـد بـاشی بـندِ سیم و بـندِ زَر | بـنــد بــگسل بــاش آزاد ای پســـر |
چنـد گنجد؟ قسـمت یــک روزه ای | گـــر بــریــزی بـــحر را در کــوزه ای |
تا صــدف قــانـع نشد پُـر دُر نشُــد | کــوزه ی چشـمِ حریـصــان پُـر نشُد |
او ز حــرص و عیب ، کلی پـــاک شد | هر کـه را جامه ز عشقی چاک شد |
ای طبـیـب جـملــه عـلت هــای مـا | شاد باش ای عشق ِخوش سودای مـا |
ای تـو افــلاطــون و جــالینــوس مـا | ای دوای ِ نــِخوت و نـــامــوس مــا |
کــوه در رقــص آمـــد و چــالاک شـد | جسـم خــاک از عشــق بــر افلاک شد |
طـور مست و خَــرّ مـوسـی صاعقـا | عشـــق ، جـان طـــور آمــد عــاشــقــا |
همــچون نــی من گفتنیها گفتـمــی | با لــب دمــسـاز خــود گـــر جـفتــمــی |
بــی زمــان شـد گرچه دارد صـد نـوا | هــر کـــه او از هــم زبــانی شـد جدا |
نشنوی زان پـس ز بلبـل سرگذشـت | چونــکه گـــل رفت و گلستان درگـذشت |
زنده معشو قست و عاشق مرده یی | جـمـله معشــوقـست و عـاشق پرده یی |
او چـو مرغـی مـاند بی پر وای ِاو | چــــون نـبــاشـد عــشـق را پـروای او |
چــون نـبـاشد نـور یـارم پیش و پس؟ | مــن چگــونه هــوش دارم پیــش و پــس |
آیـنـه غـمـّـاز نبـود چــون بـــود؟ | عشــق خــواهــد کیــن سخن بیرون بود |
زانکه زنــگار از رُخـش ممتاز نیست | آیــنـه ات دانـی چـرا غـّمـاز نـیـسـت؟ |
