از میان گفتوگوها، مباحثات و مناظرات نقلشده، میان امام رضا (ع) و سران و بزرگان فرقهها و صاحبان ادیان و مذاهب، نکات بسیار ارزندهای در آداب گفتوگو و مناظره و بحث میتوان استخراج کرد.
دستگاه حکومت عباسی قصد داشت با دروغ و نیرنگ، این طور به مردم وانمود کند که امام رضا علیه السلام هم به دنیا علاقه پیدا کرده و در عین حال حکومت غاصب آنها را تایید میکند. بر همین اساس بود که و آن حضرت را مجبور به پذیرش ولایتعهدی کردند.
امام رضا علیه السلام در شرایطی معارف و علوم اسلامی را نشر دادند که مردم دارای تضارب آرا و اختلافات دیدگاههای گستردهای بودند و از سوی دیگر علم کلام و فلسفه نیز از سرزمین یونان وارد سرزمین اسلامی شده بود.
حجتالاسلام رفیعی با اشاره به اینکه امام رضا(ع) به دنبال سه نوع اصلاح در عصر خویش بود، گفت: امام رضا(ع) در عصر خویش به اصلاح اعتقادات، رفتارها و نیز اصلاح روابط پرداخت.
در اثر ظلمهای حکومت موسی الهادی، انقلاب و قیام حسین بن علی معروف به شهید فخ رخ داد که از نوادگان امام حسن مجتبی علیهالسلام بود. در این قیام نزدیک به دویست نفر از سادات قتلعام شدند.
حجتالاسلام شهاب مرادی گفت:کرامت فقط به مال نیست بلکه میتواند محبت لبخند و گذشت از تقصیر دیگران و نیز کینه نداشتن و چشمپوشی و عبور از بدیهای مردم باشد.
مدیر حوزه علمیه امام القائم(عج) با بیان اینکه امام رضا(ع) عظمت علمی بینظیری داشتند به تشریح دو موضوع یعنی اینکه چرا شیعیان امام رضا(ع)، شیعه کامل هستند و چرا ایشان عالم آل محمد(ص) است پرداخت.
اباصلت هروی می گوید: هنگامی که مأمون پیروان مذاهب و مکاتب مختلف یعنی یهود، نصارا، مجوس، صابئین و سایر فرق و علمای اسلام را در دربار خود گرد آورد تا با امام علی بن موسی الرضا(ع) مناظره کنند، هر کس در برابر آن حضرت عرض اندام کرد، با پاسخ دندان شکنی روبه رو شد.
ایران ولایتمداری خود را مدیون امام رضا(علیهالسلام) است؛ نه فقط به این جهت که بارگاه امام رضا (علیهالسلام)در ایران است، که اگر قبر امام هم در ایران نبود، با حرکت و جریانی که امام در مسیر امامت برقرار ساختند مدیون ایشان هستیم.