قلعه‌ای در خوزستان سبز
موزه گردی تفریح خوبی است که می توانید از همین حالا برای تعطیلات عید برنامه ریزی اش را انجام دهید. موزه ها در ایام نوروز باز هستند و شما می توانید با کمترین هزینه یک تفریح پربار و ارزشمند را در آنجا داشته باشید. پیشنهاد ما برای شما، موزه مردم شناسی قلعه تل در خوزستان است که برای مسافران این استان، حکایت هم فال و هم تماشا را دارد!
بنای اولیه قلعه تل حدود سال 1790 میلادی نزدیك به 220سال پیش ساخته شد. این بنا در شمال خوزستان حد فاصل شهرستان‌های باغملك و ایذه در مسیر شاهی استان فارس و خوزستان قرار دارد.
بنای این قلعه به محمد تقی‌خان چهارلنگ بختیاری نسبت داده می‌شود. او كه هم عصر با حكومت فتحعلی شاه قاجار بود، شورش خود علیه حكومت مركزی را از اواخر این دوران آغاز و تا وقتی كه در دوره حكومت محمد شاه قاجار دستگیر و به تهران منتقل شد، فرمانروایی منطقه بختیاری حاشیه زاگرس را در این بنا به عهده داشت.
در سال 1840 میلادی بنای قلعه دارای حوزه نفوذ گسترده‌ای بود كه دامنه آن در شمال و شمال شرق تا مناطق اراك و اصفهان از یك سو و سراسر لرستان و خوزستان و قسمت‌هایی از فارس و كهگیلویه را از سوی دیگر فرا می‌گرفت. در این دوران قلعه تل به‌عنوان مركز فرماندهی ایل بختیاری ایفای نقش می‌كرد و باعث دغدغه‌های حكومت مركزی شد.
همین مقدمه از تاریخ قلعه تل کافی است تا بدانید این قلعه چقدر در طول زمان مورد توجه بوده است. دلیل این توجه هم آن بود که قلعه تل در دشتی حاصلخیز قرار گرفته و در مجاورت نواحی كوهستانی و راه‌های ارتباطی شوش، ایذه و شهركرد و اصفهان، بود. قلعه تل روی یك زیگورات‌عیلامی ساخته شده است و موقعیت نظامی خوب آن باعث شده بود پناهگاه نظامیان باشد.
سکونت در شهر قلعه تل با استناد آثار تاریخی بدست آمده در نشستگاه آن به گذشته‌ای بسیار دور در دوره حاکمیت پادشاهی عیلام باز می‌گردد.
این پادشاهی که در حدود 5000 سال پیش در پهنه‌ای از جنوب غرب و غرب ایران کنونی وجود داشت از چندین شهر و ناحیه مهم تشکیل می‌شد که معروف‌ترین آنها آنزان یا آنشان بود که گمان بر این است منطبق بر منطقه اطراف شهر ایذه کنونی است.
قلعه یك بنای خشتی و گلی است كه برج‌ها و بعضی قسمت‌های حصار بندها و شاید سقف آب‌انبارها و طاق‌های آن آجری بوده و به شكل دژ‌های نظامی قدیم ساخته شده و دارای چهاربرج مدور مجوف بوده است. آجرهای بنا قدمتی پیش از اوایل دوره قاجار یا زند ندارد و سنگ قلوه‌های به‌كار رفته در بنا، نشان از تعلق به معماری دوره زند است و می‌توان آن را با قلعه‌های كریمخانی در فارس مقایسه كرد.
اما سال‌ها به لحاظ عدم نقش عملكردی و كالبدی این بنا در منطقه، به‌عنوان نقطه ناامن و فرسوده بافت تلقی می‌شد. اما آوازه این بنا فراتر از شهرستان باغملك و ایذه و تا حدود مرز استان‌های چهارمحال و بختیاری و اصفهان و كهگیلویه و بویراحمد به‌عنوان كانون تاریخی قدرت اقوام بختیاری محسوب می‌شود.
فراوری:الهام مرادی
بخش گردشگری تبیان
برگرفته از همشهری، پورتال قلعه تل
