هر جناح چند کرسی را برد؟

نگاهی به پایگاه سیاسی منتخبین نشان می دهد كه جبهه متحد اصولگرایان ‌ مانند مجالس هفتم و هشتم فراكسیون اصلی و اكثریت مجلس نهم را هم تشكیل خواهد داد و به دنبال آن سایر جریانهای سیاسی مانند جبهه پایداری،اصلاح طلبان و مستقل ها با فاصله زیادی از اصولگرایان و مجموعا كمتر از نیمی كرسیهای پارلمان را به‌خود اختصاص داده اند. در دور دوم هم كه اردیبهشت ماه 91 برگزار خواهد شد،رقابت برای كرسیهای باقی مانده صورت خواهد گرفت و این رقابت بخصوص در تهران حساس تر است چرا كه در تهران كمتر از 10 نفر نمایندگان تهران قطعی شده اند و بالای 20 نفر در دور دوم انتخاب خواهندشد كه همین مسئله هم بر حساسیت انتخابات تهران در دور دوم می افزاید.با این وجود تجارب مجالس هفتم و هشتم نشان می دهد كه شانس اصولگرایان از سایر جناحها قویتر است و می توان اصولگرایان را هم پیروز قاطع انتخابات پایتخت دانست.

اعلام نتایج انتخابات مجلس نهم شورای اسلامی برای بسیاری از كاندیداها و همچنین گروه‌های سیاسی غیر‌منتظره بود. آمار‌ها از مجلسی با تركیب كاملا متفاوت حكایت می‌كند. امری كه پیش از این چندان مطابق پیش‌بینی سیاسیون نبود. به جرات می‌توان گفت كه هیچ كدام از پیش‌بینی‌ها به تركیب جدید مجلس اشاره نكرده بود و جالب‌تر آنكه عدم راهیابی برخی از پیشكسوتان بهارستان و چهره‌های نام آشنایی كه از دهه اول انقلاب تاكنون پای ثابت مجالس مختلف بودند، همگان را به شگفتی واداشت. طبق آخرین آمار منتشره (بدون احتساب حوزه انتخابیه شهر تهران) تاكنون تعداد نمایندگانی كه از مجلس هشتم موفق شدند بهارستان نهم را نیز تجربه كنندحدود50نفر است.همچنین در میان نمایندگان می‌توان نام افرادی را ذكر كرد كه بی‌گمان بازندگان بزرگ این انتخابات بوده‌اند. بسیاری از نمایندگان با سابقه‌ای همچون احمد ناطق نوری كه به پدر پارلمان ایران مشهور است و در تمامی مجالس بعد از انقلاب حضور داشت،‌این بار صحنه انتخابات را به رقبای تازه پای خود واگذار كردند. این امر در مورد اصلاح طلبان بیشتر صدق می‌كند. برخی چهره‌های شاخص اصلاح طلب همچون مصطفی كواكبیان و قدرت الله علیخانی نیز در زمره بازندگان بزرگ این عرصه بوده‌اند. نكته مهم اینكه با نتایج اعلام شده تا دیشب مشخص شدحدود50 نفر از نمایندگان مجلس هشتم توانستند به نمایندگی خود در دوره نهم هم ادامه دهند و 100 نفر نیز نتوانستند به مجلس بروند كه آمار بسیار قابل توجه ای است.

تركیب مجلس نهم چگونه خواهد بود؟ 

چه طیف‌هایی موفق شدند نتایج دلخواه خود را كسب كنند، كدام مجموعه‌ها نتایج را واگذار‌كردند و اینكه تركیب طیف‌های اقلیت و مستقل مجلس نهم چگونه است. در اینجا با بررسی موردی نتایج كسب شده توسط مجموعه‌های مختلف سیاسی كه اقدام به تدوین استراتژی و ارائه لیست انتخاباتی كرده بودند، تلاش خواهیم كرد كه نمایی كلی از مجلس آینده را ترسیم كنیم.

اصولگرایان: مجموعه اصولگرایی در این انتخابات اگر چه به صورت منسجم و هماهنگ وارد نشد، با این حال به عنوان فعالترین مجموعه سیاسی در انتخابات مجلس نهم ظاهر شد. جبهه متحد اصولگرایان و جبهه پایداری انقلاب اسلامی دو طیف عمده این مجموعه به حساب می‌آیند. آمار منتشرشده از نتیجه انتخابات از پیروزی قاطع مجموعه اصولگرایی حكایت دارد. بر اساس آمارهای رسمی و اخبار حوزه‌های انتخابیه مجموعه اصولگرایی تاكنون بیش از 75 درصد آرا (152نفر)را به خود اختصاص داده است. در این میان سهم دو طیف متفاوت این مجموعه اما متفاوت بوده است.

جبهه متحد اصولگرایان و جبهه پایداری: جبهه متحد اصولگرایان‌با محوریت آیت‌الله مهدوی كنی و حمایت جامعتین و بسیاری از گروه‌های سیاسی اصولگرا از چند ماه پیش از انتخابات تشكیل شده و اقدام به تشكل‌بندی ساختاری و سیاسی در سراسر كشور نمود. ارائه نامزدهای انتخاباتی در سراسر كشور توسط این مجموعه به وضوح فعالیت تشكیلاتی این طیف را بیش از هر گروه دیگری نشان داد. آمارهای منتشر شده حكایت از این دارد كه كه جبهه متحد اصولگرایان در بیش از 27 استان كشور نسبت به جبهه پایداری سهم بیشتری از آرای‌ مردم را به خود اختصاص داده است. در حالی كه اكثر قریب به اتفاق نامزدهای انحصاری این جبهه توانسته‌اند كاندیدا‌های مورد حمایت جبهه پایداری را پشت سر بگذارند و بیش از 50 درصد كل كاندیداهای اصولگرا را به خود اختصاص دهند، در مقابل جبهه پایداری تنها موفق شد كه 5 درصد كاندیداهای انحصاری خود را به مجلس نهم روانه كند. البته درصد باقیمانده از این آمار یعنی 45 درصد را كاندیداهای مشترك این دو طیف تشكیل می‌دهند. در تهران نیز تاكنون آمار پیروزی كاندیداهای جبهه متحد اصولگرا بیش از نامزدهای مورد حمایت جبهه پایداری بوده است.

اصلاح طلبان: مجموعه اصلاح طلبی در این دوره از انتخابات نیز با سازماندهی و تشكل‌بندی مطلوبی وارد عرصه نشدند. لیست‌های انتخاباتی این جریان البته بیشتر در كلانشهرها ارائه شده و در سطح شهرستان‌ها نامزد‌های تكی اصلاح طلب نمود بیشتری داشتند. اگر چه از نمایندگان كنونی اصلاح طلب مجلس هشتم تنها دو نفر موفق به راهیابی به مجلس نهم شدند اما آمار به دست آمده از نتایج انتخابات نشان‌دهنده پیروزی تعداد قابل توجهی از اصلاح طلبان دارد. بر اساس آمارهای موجود نزدیك به 39 نفر از راه یافتگان به مجلس نهم را اصلاح طلبان تشكیل می‌دهند. مقیاس درصدی این مجموعه را نیز می‌توان 20 درصد كل آمار نهایی اعلام كرد.

حامیان دولت: شاید بتوان گفت كه مهم‌ترین بازنده این دور از انتخابات كاندیداهای وابسته به دولت بوده‌اند. آمار نشان می‌دهد كه حامیان دولت عموما در راهیابی به مجلس موفق نبودند. حتی چنانچه مجموعه جبهه پایداری را مهم‌ترین حامیان دولت به حساب آوریم، پیروزی تعداد انگشت شماری از آنان كه به زحمت

2 درصد كل آمار مربوط به پیروزی مجموعه اصولگرایان را شامل می‌شود،‌ خود بزرگ‌ترین دلیل اثباتی شكست دولتیان در انتخابات مجلس نهم به شمار می‌رود. البته برخی از منابع نیز راهیابی دو نفر از حامیان جریان انحرافی را به مجلس اعلام كردند كه البته در متقن بودن آن و اینكه اسامی این نمایندگان شامل چه كسانی می‌باشد شك و شبهه زیادی وجود دارد.

نامزدهای مستقل: در این دور از انتخابات آمار نامزدهای مستقل راه یافته به مجلس كمتر از دوره‌های پیشین بوده است. بر اساس آخرین اخبار و نتایج اعلام شده تاكنون 10 نفر از نمایندگان راه یافته به بهارستان نهم را مستقل‌ها تشكیل می‌دهند. مستقل ها تاكنون حدود 90كرسی مجلس را به خود اختصاص داده اند كه رقم قابل توجهی است و اینگونه به نظر می رسد كه چرخش مستقل ها به سوی هریك از طیف های سیاسی می تواند تاثیر بزرگی در تركیب مجلس نهم داشته باشند.اگرچه پیش بینی ها حاكی از احتمال حضورنمایندگان مستقل در دو جبهه متحد یا اصلاح طلبان است.

علت رویگردانی از مجلس هشتم 

در مورد اینكه چرا چنین تركیبی در مجلس نهم شكل گرفت دلایل زیادی ذكر می‌شود كه البته جای هیچ شكی نیست كه نارضایتی مردم از مجلس هشتم شورای اسلامی مهم‌ترین عامل رویگردانی و رای متفاوت ملت بوده است. مجلسی كه از نظر بسیاری از كارشناسان و حتی خود نمایندگان آن، كارآمدی ضعیفی از خود به نمایش گذاشت. شاید یكی از مهم‌ترین جنبه‌ها و نمود‌های عینی این عدم كارآمدی را بتوان در ضعف ابزارها و حلقه‌های نظارتی آن مشاهده نمود. در حالی كه انتظار می‌رفت پایگاه وكلای ملت در برابر برخی از ضعف‌ها و بی‌قانونی‌های دولت به محل احیای قانون و تامین منافع و حقوق حقه مردم بدل شود،‌ عملا در بسیاری از موارد عقب نشینی محرزی در برابر دولت از خود نشان داد. در مسائلی همچون هدفمندی یارانه‌ها این عدم استفاده از ابزارهای نظارتی نمود بیشتری داشت. این مسئله تا جایی پیش رفت كه رئیس‌جمهور به صراحت از «در راس امور نبودن مجلس» سخن گفت و برخی از نزدیكان دولت حملات تند و تیزی به مجلس صورت دادند. جدای از رابطه دولت و مجلس مباحث دیگری نیز در این رای متفاوت دخیل است. به نظر می‌رسد كه رویكرد كلی مجلس از جهات بسیاری در هماهنگی با منافع و نیازمندی‌های گوناگون مردم نبوده است. تصویب طرح‌های جنجالی همچون حقوق مادام العمر سیاسیون، وقف دانشگاه آزاد، وام بلا عوض 100 میلیون تومانی برای نمایندگان و... همگی از نقصان‌های عمده مجلس هشتم در این زمینه خبر می‌دهد. بسیاری از مردم و سیاسیون معتقدند كه چنانچه مجلس قوی و توانمندی می‌داشتیم،‌ فساد مالی 3 هزار میلیارد تومانی اتفاق نمی‌افتاد.

مردم در این زمینه تنها دولت را مقصر نمی‌دانند و ضعف ابزارهای نظارتی مجلس را نیز در رخ دادن این قضیه بسیار موثر می‌دانند.

منابع: تهران امروز