تبیان، دستیار زندگی
مطمئنا شما هم اگر بیش از یک فرزند دارید احتمالا با شکلی از حسادت و چشم و هم چشمی برادرانه و خواهرانه و یا دعواهای متداول بین آنها مواجه شده اید.
عکس نویسنده
عکس نویسنده
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

پارتی بازی‌های خانگی

چگونگی ایجاد پیوندهای محکم‌تر میان فرزندان


مطمئنا شما هم اگر بیش از یک فرزند دارید احتمالا با شکلی از حسادت و چشم و هم چشمی برادرانه و خواهرانه و یا دعواهای متداول بین آنها مواجه شده اید. علی رغم اینکه بروز این مشاجرات و دعواها میان آنها طبیعی است اما به این مفهوم هم نیست که تمامی دعواها... .

حسادت در کودکان

حسادت‏ واكنشى هیجانى است كه از قریب دو سالگى آغاز مى‏شود و با رشد كودك، ممكن است تا بزرگسالی ادامه یابد و بر طبق الگوهاى مختلف فرهنگى، به صورت‏هاى متفاوتى جلوه‏گر شود. حسادت‏دركودك، پاسخى طبیعى‏است ‏به محرك‏ها وهنگامى ایجاد مى‏شود كه به اعتقاد وى، عاطفه یا محبتى را از دست داده باشد.

در الگوى حسادت، غالبا نوعى ترس نیز وجود دارد; زیرا حسود احساس مى‏كند كه دیگرى عاطفه شخص مورد علاقه او را نسبت‏به وى به خطر انداخته است و یا مقامى را كه او انتظار رسیدن به آن را داشته، دیگرى احراز كرده است.بنابراین، موقعیتى كه حسادت را برمى‏انگیزد، غالبا یك موقعیت اجتماعى است.

كودكان در ابتدا، از احساسات درونى خویش (حسادت) و علل پیدایش و پیامدهاى آن در رفتار خود، آگاهى زیادى ندارند و نمى‏دانند كه چرا رفتارهاى آنان تغییر كرده است. به عبارت دیگر، رفتارهاى آزار دهنده كودك حسود تا حد زیادى ناآگاهانه یا نیمه آگاهانه است، ولى با رشد عقلى بیش‏تر و نزدیك شدن به دوران بلوغ و نوجوانى و جوانى و پس از آن تا بزرگسالی و به دست آوردن تجربه‏هاى درونى و بیرونى درباره علل و انگیزه‏هاى رفتار حسادت‏آمیز خود، این‏گونه رفتارها بیش‏تر آگاهانه مى‏شود.

رقابت و هم‏چشمى یكى از فرزندان نسبت‏ به سایر خواهران و برادران، كه گاه «رقابت هم‏شیرها» نامیده مى‏شود، یكى از زمینه‏هاى مساعد و عمده رشد حسادت در كودكان است و والدین آن را طبیعى و تقریبا غیر قابل اجتناب مى‏دانند. با توجه به چنین شرایطى، مى‏توان گفت اولین فرزند نسبت‏به كودكان بعدى حسادت بیش‏ترى از خود نشان مى‏دهد; زیرا او مدت‏ها تمام محبت و مواظبت پدر و مادر را به خود اختصاص داده بود.ولى با تولد فرزند دوم، این فرصت از او گرفته مى‏شود و همین موجب تحریك حسادت او سبت‏به او مى‏گردد.

در میان كودكانى كه تفاوت سنى آنان بین 18 - 42 ماه است، بیش از سایر كودكان زمینه حسادت وجود دارد. بچه خردسال به هر مزیتى كه طفل بزرگ از آن برخوردار است، حسادت مى‏ورزد و بچه بزرگ‏تر از محبت و مواظبتى كه به بچه كوچك‏تر مى‏شود بدش مى‏آید.

والدینى كه به فرزندان خود توجه افراطى دارند و شدیدا نگران و مواظب آن‏ها هستند، بیش از والدینى كه به كودكان خود توجه كم‏ترى دارند با مشكل حسادت كودكان‏شان روبه‏رو هستند; زیرا این والدین براى پیشرفت فرزندان خود قوانین معینى وضع كرده‏اند و وقتى كه اطفال نتوانند خود را با آن منطبق سازند، مورد سرزنش پدر و مادر قرار مى‏گیرند.این فرزندان بیش‏تر اوقات با كودكانى كه پیش‏تر رفته‏اند مقایسه مى‏شوند و این موجب برانگیخته شدن حسادت نسبت‏به دیگر كودكان مى‏شود.

اقدام دیگری که برای تشویق بچه ها به مشارکت در ارتباط بیشتر با هم می توانید انجام دهید این است که آنها را تشویق کنید با هم و نه جدا از هم بازی کنند. فقط مراقب باشید که بازی های دسته جمعی، منشا درگیری و مشاجرات بسیاری بر سر این است که چه کسی چه چیزی بازی کند

مطمئنا شما هم اگر بیش از یک فرزند دارید احتمالا با شکلی از حسادت و چشم و هم چشمی برادرانه و خواهرانه و یا دعواهای متداول بین آنها مواجه شده اید و جملات بالا برایتان بسیار ملموس و آشناست. علی رغم اینکه بروز این مشاجرات و دعواها میان آنها طبیعی است اما به این مفهوم هم نیست که تمامی دعواها میان خواهران و برادران باید طبیعی و غیر مهم تلقی نمود و یا بروز این رفتارها برایشان مفید و سودمند باشد. آرزوی هر پدر و مادر آن است که میان فرزندان خود رابطه ای صمیمانه برقرار باشد و روابط خانوادگی مستحکم تر و نفوذ ناپذیر باشد. اما گاهی خود والدین نمی دانند چطور باید این کار را انجام دهند. گاهی ایجاد دوستی و صمیمیت بین چند خواهر و برادر و ایجاد یک ارتباط قوی بین آنها به نظر غیر ممکن و نشدنی است.

لذا شما به عنوان والدین و مدیران اصلی خانواده، اولین کاری که باید انجام دهید این است که بزرگترین و کوچکترین فرزند خانواده را به یک اندازه در فرآیند تشکیل این پیوند و ارتباط مشارکت دهید اگر یک تاز متولد شده در خانه دارید اغلب این کودک بیشتر توجه را به خود جلب خواهد نمود که این باعث خشم و رنجش بچه های بزرگتر می شود. لذا قبل از آوردن کودک تازه به خانه، باید درباره آنچه که اتفاق خواهد افتاد با فرزندان بزرگترتان صحبت کنید و برایشان توضیح دهید و تمام آنچه را که دچار تغییر می شود برای شان شرح دهید.

حسادت در کودکان

لازم است آنها را مطمئن کنید که حتما اگر این اتفاقات بیفتد اصلا به مفهوم کاهش علاقه و عشق شما نسبت به فرزندان بزرگتان نیست. کار بعدی که باید انجام دهید مشارکت فرزندان بزرگتر در نگهداری و مراقبت از کودک نورسیده است. مثلا در شستن لباسها کمک کنند و یا در حالی که نوزاد را شیر می دهید برای کودک بزرگتر قصه بخوانید این امر باعث از بین رفتن ریشه های  احساس حسادت و تشکیل پیوندهای جدید با فرزندان بزرگتان می شود.

کار دیگری که باید انجام دهید تا پیوندی قوی بین بچه ها برقرار کنید این است که مراقب باشید نحوه رفتار و برخورد شما با همه آنها یکسان باشد و تبعیض آمیز نباشد؛ این کار بسیار سختی است زیرا امکان دارد میان بچه های مختلف، درک متفاوتی از یک مساله یکسان وجود داشته باشند.

آنچه باید در ذهن داشته باشید این است که بچه بزرگتر مزایا، اولویتها و برتری های متفاوتی نسبت به بچه کوچکتر خواهد داشت این مفهوم رفتار تبعیض آمیز و متفاوت با بچه ها نیست بلکه یک قانون طبیعی و ذاتی والدینی است. آنچه باید انجام دهید این است که برای یک بچه پارتی بازی نکنید و یا استثنا قایل نشوید مثلا اگر زمان انجام کارهای منزل رسیده است همه آنها باید به اندازه توان  خود در این کار مشارکت داشته باشند. منظور این نیست که قوانین یکسانی باید برای تمان بچه ها وضع شود و به طور یکسان به اجرا گذاشته شوند بلکه تنبیه و تشویق باید متناسب با سن کودک متفاوت باشد.

اقدام دیگری که برای تشویق بچه ها به مشارکت در ارتباط بیشتر با هم می توانید انجام دهید این است که آنها را تشویق کنید با هم و نه جدا از هم بازی کنند. فقط مراقب باشید که بازی های دسته جمعی، منشا درگیری و مشاجرات بسیاری بر سر این است که چه کسی چه چیزی بازی کند. البته این مشاجرات طبیعی است و تنها به جز در مواردی که امکان آسیب بدنی برای یکی از آنها باشد حق مداخله کردن ندارید.

با عدم دخالت در دعوای آنها ، به آنها می آموزید که همه چیز را بین خودشان حل و فصل کنند و همچنین در بازی کردن با هم،لازم است که مشوق" زمان خانوادگی" باشید. زمان خانوادگی را زمان خاص و کوچکی از شبانه روز قرار دهید که در این زمان گذران وقت با سایر اعضای خانواده باید صورت گیرد. سعی کنید زمان خانوادگی را طوری برنامه ریزی کنید که با هیچ برنامه خاصی تداخل نداشته باشد، تا زمانی پرکیفیت را با هم داشته باشید تا بتواند به استحکام روابط منجر شود.

به عنوان والدین لازم است که به بچه های کوچکتر آموزش دهید که لازم نیست تمام وقت خود را با برادر یا خواهر بزرگتر از خود سپری کنید و گاهی بزرگترها نیاز دارند که تنها باشند

هر چند گذران وقت با هم بسیار عالی است اما لازم است به کودک خود آموزش دهید که چه موقع باید بقیه را به حال خود بگذارد. خیلی از بچه ها قادر به دیدن علایم و نشانه های ارسالی از طرف خواهر و یا برادر بزرگتر خود که می گوید" مرا تنها بگذار" نیستند و همین مساله باعث اصطکاک و دعوای زیادی بین آنها می گردد.

به عنوان والدین لازم است که به بچه های کوچکتر آموزش دهید که لازم نیست تمام وقت خود را با برادر یا خواهر بزرگتر از خود سپری کنید و گاهی بزرگترها نیاز دارند که تنها باشند. این آموزش باعث می شود که فرزندان بزرگتر احساس بهتری نسبت به کوچکترها داشته باشند زیرا حس می کنند مجبور نیستند همیشه مراقب برادر یا خواهر کوچکتر از خود باشند.

مریم عطاریان

بخش خانواده ایرانی تبیان


مطالب مرتبط:

محبت، واجب تر از نان شب

اصلاح رفتار اما بدون دردسر

کودکی با کم ترین مشکلات

گام به گام تا آموزش اخلاق

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.